Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci

Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci
Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci
Wspólne rozliczenie PIT z dzieckiem. W podatkowym pakiecie zmian przepisów w ramach „Polskiego Ładu” zawarty jest projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (UD 260). Znajduje się on obecnie na etapie konsultacji. Nowelizacja zawiera m.in. propozycję dookreślenia art. 6 ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT). Celem zmiany wskazanej regulacji jest konieczność wyeliminowania problemów interpretacyjnych, jakie powstały na skutek orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r.

Zasady preferencyjnego opodatkowania dochodów

W obecnym stanie prawnym rodzic lub opiekun prawny, opodatkowujący swoje dochody w Polsce może zastosować w rocznym rozliczeniu podatkowym podatku dochodowego preferencyjną formę opodatkowania. Podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów takiej osoby. Podatnik musi jednak spełniać pewne kryteria.
Przede wszystkim musi być osobą samotnie wychowującą co najmniej jedno dziecko. Po drugie, dziecko pozostające na wychowaniu musi być:
1) małoletnie,
2) takie, które bez względu na ich wiek otrzymywały w roku podatkowym zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub
3) do ukończenia 25 roku życia uczące się (nieosiągające dochodów).

Po trzecie, podatnik musi być panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Po czwarte, podatnik nie może osiągać przychodów opodatkowanych podatkiem liniowym, ryczałtem czy podatkiem tonażowym.

Stanowisko organów podatkowych

Do końca 2010 r. w art. 6 ust 5 ustawy o PIT zamieszczona była definicja legalna osoby samotnie wychowującej dzieci. Ówczesne brzmienie tego przepisu wskazywało, że za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego. Jednak na skutek nowelizacji, która weszła w życie 1.1.2011 r. słowo „jednego” nie znalazło się w nowym brzmieniu przepisu regulującego zasady preferencyjnego opodatkowania.

Organy podatkowe nadal jednak stały na stanowisku, że art. 6 ust. 4 ustawy o PIT nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Zdaniem organów podatkowych, „okoliczność, że dwie osoby wychowują te same dzieci wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dzieci samotnie. Tak więc dzieci są wychowywane przez oboje rodziców”.

Wyrok NSA z 5 kwietnia 2017 r.

Sytuację podatników zmienił wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. II FSK 573/15). Sąd w orzeczeniu opowiedział się za wykładnią prorodzinną przepisów. Skład orzekający wskazał, że możliwe jest skorzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania przez oboje rodziców, jeżeli obojgu przysługuje władza rodzicielska, a opiekę nad dzieckiem wykonują naprzemiennie, bez udziału drugiego z rodziców. Samotne wychowywanie nie musi bowiem mieć miejsca przez cały rok podatkowy, jak przyjmują organy podatkowe. Wystarczy, aby stan taki w roku podatkowym zaistniał.

Jak wskazano w uzasadnieniu, „celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywania. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa.

(…) Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek - jaki zdaje się stawiać Minister Finansów - przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci”.

Założenia Polskiego Ładu

Sytuacja osób korzystających z preferencyjnego opodatkowania dochodów ponownie ma ulec zmianie. Projektodawca, w ramach pakietu ustaw Polski Ład proponuje zmianę treści przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o PIT. We wskazanym artykule ponownie pojawi się sformułowanie „od dochodów jednego rodzica”. W konsekwencji będzie to powrót do poprzedniego stanu prawnego obowiązującego przed 1 stycznia 2011 r.

Zgodnie z przedstawionym uzasadnieniem, „z samotnym wychowywaniem dziecka nie mamy do czynienia w sytuacji gdy oboje rodzice, w równym stopniu (choć naprzemiennie), są zaangażowani w wychowywanie dziecka, niezależnie od stanu cywilnego w którym pozostają. Osobą samotnie wychowującą dziecko nie jest bowiem rodzic, który naprzemiennie z drugim rodzicem sprawuje zgodną opiekę nad dzieckiem. W takim przypadku nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka, lecz o zaangażowaniu w proces wychowawczy obojga rodziców”.

Kierunek zmian ostatecznie zmierza do sytuacji, w której preferencyjny sposób opodatkowania będzie uzależniony od tego, że podatnik w roku podatkowym będzie samotnie wychowywał dzieci. Przy czym z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dziecko" wynikać ma, że „jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny”.

Projektodawca powinien uwzględnić w projekcie konieczność dookreślenia, kiedy mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka. Często bowiem z preferencji korzystają podatnicy, którzy np. pozostają w nieformalnych związkach. Preferencyjne opodatkowanie stosowane jest także przez rodzica stale zamieszkującego z dzieckiem po rozwodzie, pomimo przyznania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom.

Aby zapobiec dalszym nadużyciom i aby uniknąć kolejnych wątpliwości interpretacyjnych należy wskazać, w jakich okolicznościach wykonywanie władzy rodzicielskiej przez dwoje rodziców, ale odrębnie - nie daje podstaw do zastosowania preferencyjnej formy opodatkowania.

Źródła:

  1. Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.)
  2. Ustawa z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478 z późn. zm.)
  3. Pismo z 29 kwietnia 2014 r., wydane przez: Izba Skarbowa w Poznaniu, ILPB2/415-126/14-2/ES, http://sip.mf.gov.pl
  4. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (UD260) wraz z uzasadnieniem.

Jagoda Kondratowska-Muszyńska
Doradca podatkowy w Kancelarii Prof. dr hab. Henryka Dzwonkowskiego
Doktorantka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Darowizny na cele kultu religijnego – ulga w podatku PIT

    Przekazałeś darowiznę na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą? A może na kościół lub związek religijny? Dobro wraca! Skorzystaj z ulgi i zapłacić niższy podatek.

    Ulga termomodernizacyjna. Jak odliczyć 53 tys. zł lub więcej

    Ulga termomodernizacyjna pozwala na znaczne odliczenie w zeznaniu rocznym PIT, które można opcjonalnie podzielić na kilka lat. Małżonkowie mogą odliczyć dwukrotność kwoty 53 tys. zł. Jak skorzystać z ulgi?

    Opodatkowanie nieruchomości w Polsce 2023 – raport Instytutu Finansów. Czy jest szansa na wprowadzenie podatku katastralnego?

    Instytut Finansów przy Ministerstwie Finansów opublikował 21 marca 2023 r. raport: „Opodatkowanie nieruchomości w Polsce na tle systemów europejskich. Wybrane problemy i propozycje zmian”. Zdaniem Instytutu obecny system opodatkowania nieruchomości w Polsce wymaga zmian. Jednocześnie w raporcie stwierdzono, że „(…) jeszcze przez długi czas realizacja opodatkowania wartości wszystkich nieruchomości (czyli podatek katastralny – przypisek PH) nie będzie możliwa. Przeprowadzenie takiej reformy podatków od nieruchomości w Polsce należy obiektywnie uznać za zadanie niezmiernie złożone i trudne do zrealizowania.”

    ZUS: utrudniona komunikacja elektroniczna od 23 do 27 marca 2023 r. Co może nie działać?

    ZUS informuje, że w związku z koniecznością przeprowadzenia prac serwisowych od 23 do 27 marca 2023 r. mogą występować ograniczenia w komunikacji elektronicznej z ZUS. Na czym będą polegać te ograniczenia?

    5 rzeczy, na które musisz zwrócić uwagę przy składaniu deklaracji podatkowej w Polsce (5 речей, на які потрібно звернути увагу при подачі податкової декларації в Польщі) JĘZYK UKRAIŃSKI

    W związku z trwającym gorącym okresem podatkowym i obowiązkowym składaniem deklaracji PIT nawarstwiają się pytania odnośnie rozliczania podatkowego pracowników z Ukrainy. Co musisz wiedzieć, jeśli jesteś obywatelem Ukrainy, w ciągu ostatniego roku zamieszkałeś w Polsce i to właśnie tutaj podjąłeś pracę zarobkową? 

    Оскільки вже розпочався період податкового декларування податків від доходів фізичних осіб PIT, виникають численні запитання щодо податкового обліку працівників з України. Що потрібно знати, якщо Ви є громадянином України, який проживав у Польщі протягом останнього року і виконував тут оплачувану роботу? 

    e-ZLA 2023 - zmiany w przekazywaniu zaświadczeń (zwolnień) lekarskich od 24 marca

    Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) poinformował w komunikacie z 21 marca 2023 r., że po 24 marca 2023 r. elektroniczne zaświadczenia lekarskie (e-ZLA) będą przekazywane na profile płatników składek automatycznie utworzone przez ZUS, nawet jeśli płatnik nie dokończył procesu rejestracji na PUE ZUS.

    Trzynasta emerytura 2023. Kiedy wypłata? Ile do ręki (netto)?

    Trzynaste emerytury roznoszone przez listonoszy odbiorcy otrzymają między 31 marca a 25 kwietnia - poinformowała 21 marca 2023 r. Poczta Polska. Dodała, że świadczenia trafią za jej pośrednictwem do 2 mln Polaków.

    Badanie sprawozdania finansowego w 2023 roku za 2022 rok – co warto wiedzieć

    Czas kończyć pracę nad sprawozdaniami finansowymi! Sprawozdania finansowe za 2022 rok należy przygotować do 31 marca 2023 roku. Absolutnie nie należy się sugerować zeszłym rokiem, kiedy to z powodu pandemii COVID-19 terminy były wydłużone. A co trzeba wiedzieć o badaniu sprawozdań finansowych?

    Gotówka prawem, nie przywilejem. Czy zrezygnować ze złotówki i przyjąć euro? Forum Suwerenności Monetarnej

    Zwolennicy obrotu gotówkowego oraz zachowania złotówki jako waluty narodowej spotkają się na specjalnej konferencji 28 marca 2023 r. w Hotelu Marriott w Warszawie. Poruszony ma być również temat bezpieczeństwa systemu finansowego na przykładzie Ukrainy. Wydarzenie organizowane jest przez Polskie Towarzystwo Gospodarcze we współpracy z Narodowym Bankiem Polskim. W konferencji wezmą udział przedstawiciele instytucji centralnych, przedsiębiorców oraz środowiska akademickiego.

    Kalendarz przedsiębiorcy (podatnika) 2023 – ważne terminy upływające z końcem marca

    Zbliża się koniec I kwartału 2023 r. Dla przedsiębiorców jest to czas wzmożonych prac w zakresie dopełnienia wszystkich obowiązków prawno - podatkowych. Prowadzenie działalności gospodarczej w Polsce wiąże się z długą listą terminowych obowiązków. Poniżej prezentujemy najważniejsze z nich, o których warto pamiętać.  

    Oświetlenie w pracy. Jakie powinno być? Współczynnik CRI, kolor i temperatura światła

    Komfort pracy wzrokowej zależy od wielu czynników. Złe oświetlenie (w tym światło sztuczne) niekorzystnie wpływa na naszą efektywność, a także na nasz wzrok. Jak zadbać o komfort pracy przy sztucznym świetle?

    Jak uniknąć podatku od darowizny pieniężnej? Konieczne jest udokumentowanie wpłaty
    Warunkiem zwolnienia z podatku darowizny gotówkowej między osobami najbliższymi jest udokumentowanie wpłaty tych środków pieniężnych na rachunek płatniczy w sposób zapewniający identyfikację stron umowy - wynika z poniedziałkowej uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego.
    Ulga rehabilitacyjna. Jak odliczyć koszty na samochód?

    Ulga rehabilitacyjna pozwala odliczyć w określonym limicie koszty dotyczące używania samochodu. Jednocześnie konstrukcja przepisów sprawia, że można odliczyć bez limitu koszty przystosowania samochodu do określonych potrzeb ale takim przywilejem nie jest już objęty zakup specjalnie przystosowanego samochodu.

    ZUS: Nowy certyfikat w programie Płatnik od 27 marca 2023 r. Sprawdź link do do nowego certyfikatu

    Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że od 27 marca 2023 r. w komunikacji z ZUS należy korzystać z nowego certyfikatu ZUS w programie Płatnik.

    Większe dopłaty do sadzeniaków. Polskie firmy przetwórcze gwarantują skup ziemniaków. Najwyższa cena w historii

    Uprawa ziemniaków jest aktualnie istotną alternatywą dla uprawy zbóż - mówił rolnikom 20 marca 2023 r. w Łomży (Podlaskie) wiceminister rolnictwa Lech Kołakowski. Minister zachęcał rolników do uprawy ziemniaków, informując, że mają być zwiększone dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego (tzw. sadzeniaków kwalifikowanych), a ziemniaki będą skupione przez polskie firmy przetwórcze. PEPEES w Łomży może skupić ponad 200 tys. ton ziemniaków skrobiowych po najwyższej cenie w historii, a cała grupa może skupić znacznie więcej, surowca jest za mało - powiedział dziennikarzom prezes tej firmy Wojciech Faszczewski.

    Obowiązkowy KSeF od lipca 2024 r. Jak przygotować się do obligatoryjnej digitalizacji faktur?

    KSeF to elektroniczny system wymiany faktur, który w Polsce będzie obowiązkowy od 1 lipca 2024 roku. Integracja z nim jest konieczna dla wszystkich firm i wymaga odpowiedniego przygotowania, zwłaszcza w kwestii digitalizacji danych i dokumentów biznesowych. 

    Międzynarodowa reforma podatkowa OECD - 2 filary. W Polsce możliwy podatek wyrównawczy (top-up tax)

    W dniu 18 stycznia 2023 r. OECD opublikowała wstępne wnioski z najnowszej analizy oceny skutków ekonomicznych reformy międzynarodowego systemu podatkowego opartej na dwóch filarach. Z analizy OECD wynika, iż wpływy do budżetów, jakie ma ona przynieść będą znacznie wyższe, niż do tej pory zakładano.

    Transakcje zagraniczne a faktury ustrukturyzowane w KSeF. Kiedy trzeba wystawiać?

    Korzystanie z faktur ustrukturyzowanych oraz Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) jest obecnie dobrowolne. Niemniej wielkimi krokami zbliża się obowiązek korzystania z tych instytucji. W tym kontekście warto się zastanowić, czy obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych w Krajowym Systemie e-Faktur będzie dotyczył sytuacji, gdy polski podmiot posługuje się zagraniczną rejestracją do celów VAT i wykonuje transakcję w obcym państwie, która jest tamtejszą transakcją krajową.

    Webinarium „Rozliczenia PIT za 2022 r.” + certyfikat gwarantowany (29 marca 2023 r.)

    Zapraszamy na praktyczne webinarium „Rozliczenia PIT za 2022 r.” z gwarantowanym imiennym certyfikatem, które odbędzie się 29 marca 2023 roku o godz. 12:00. Polecamy!

    Stawka 0 proc. VAT na żywność przedłużona do końca 2023 roku?

    Decyzja dotyczące ewentualnego przedłużenia "zerowej" stawki VAT na żywność na drugie półrocze 2023 r. zostanie podjęta w kwietniu - poinformował 20 marca 2023 r. rzecznik rządu Piotr Muller. W pierwszym półroczu br. obowiązuje stawka 0 proc. VAT na artykuły żywnościowe.

    GUS podał dane o zarobkach. Ile wzrosło przeciętne wynagrodzenie w firmach?

    Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w lutym 2023 r. wyniosło 7065,56 zł, co oznacza wzrost o 13,6 proc. rdr - podał GUS. Zatrudnienie w tym sektorze rdr wzrosło o 0,8 proc.

    Stawki VAT stosowane w krajach UE 2023. Ile wynoszą stawki podstawowe i obniżone podatku VAT? [Tabela]

    Jakie stawki VAT obowiązują w 2023 roku w państwach Unii Europejskiej? W tabeli przedstawiamy stawki podstawowe i stawki obniżone podatku VAT.

    Ulgi podatkowe GALERIA z informacjami

    Czekasz jeszcze z rozliczeniem podatku PIT? Sprawdź, z jakich ulg możesz skorzystać. Zobacz naszą galerię z informacjami i skorzystaj z ulg i odliczeń, które Ci przysługują. Wybraliśmy te najpopularniejsze.

    Stawka VAT 2023 - jak ustalić dla konkretnej transakcji? Procedura. Wyjaśnienia Krajowej Informacji Skarbowej

    Co trzeba zrobić krok po kroku, by prawidłowo określić wysokość opodatkowania w podatku VAT danej transakcji? Jak ustalić stawkę VAT? Wyjaśniają eksperci Krajowej Informacji Skarbowej (KIS).

    Mój Prąd 5.0. Kiedy nowe dopłaty do fotowoltaiki, pomp ciepła i kolektorów?

    Mój Prąd 5.0. Kiedy nowa edycja programu? Jest zapowiedź! Piąta edycja to dopłaty do fotowoltaiki, pomp ciepła i kolektorów słonecznych. Poinformowała dzisiaj minister klimatu Anna Moskwa.