REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci
Opodatkowanie dochodów osób samotnie wychowujących dzieci

REKLAMA

REKLAMA

Wspólne rozliczenie PIT z dzieckiem. W podatkowym pakiecie zmian przepisów w ramach „Polskiego Ładu” zawarty jest projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (UD 260). Znajduje się on obecnie na etapie konsultacji. Nowelizacja zawiera m.in. propozycję dookreślenia art. 6 ust. 4 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT). Celem zmiany wskazanej regulacji jest konieczność wyeliminowania problemów interpretacyjnych, jakie powstały na skutek orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r.

Zasady preferencyjnego opodatkowania dochodów

W obecnym stanie prawnym rodzic lub opiekun prawny, opodatkowujący swoje dochody w Polsce może zastosować w rocznym rozliczeniu podatkowym podatku dochodowego preferencyjną formę opodatkowania. Podatek jest określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów takiej osoby. Podatnik musi jednak spełniać pewne kryteria.
Przede wszystkim musi być osobą samotnie wychowującą co najmniej jedno dziecko. Po drugie, dziecko pozostające na wychowaniu musi być:
1) małoletnie,
2) takie, które bez względu na ich wiek otrzymywały w roku podatkowym zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub
3) do ukończenia 25 roku życia uczące się (nieosiągające dochodów).

Po trzecie, podatnik musi być panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności. Po czwarte, podatnik nie może osiągać przychodów opodatkowanych podatkiem liniowym, ryczałtem czy podatkiem tonażowym.

REKLAMA

Stanowisko organów podatkowych

REKLAMA

Do końca 2010 r. w art. 6 ust 5 ustawy o PIT zamieszczona była definicja legalna osoby samotnie wychowującej dzieci. Ówczesne brzmienie tego przepisu wskazywało, że za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się jednego z rodziców albo opiekuna prawnego. Jednak na skutek nowelizacji, która weszła w życie 1.1.2011 r. słowo „jednego” nie znalazło się w nowym brzmieniu przepisu regulującego zasady preferencyjnego opodatkowania.

Organy podatkowe nadal jednak stały na stanowisku, że art. 6 ust. 4 ustawy o PIT nie może być odczytywany w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko.

Zdaniem organów podatkowych, „okoliczność, że dwie osoby wychowują te same dzieci wyklucza możliwość uznania, że którakolwiek z tych osób wychowuje dzieci samotnie. Tak więc dzieci są wychowywane przez oboje rodziców”.

Wyrok NSA z 5 kwietnia 2017 r.

REKLAMA

Sytuację podatników zmienił wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 kwietnia 2017 r. (sygn. II FSK 573/15). Sąd w orzeczeniu opowiedział się za wykładnią prorodzinną przepisów. Skład orzekający wskazał, że możliwe jest skorzystanie z preferencyjnych zasad opodatkowania przez oboje rodziców, jeżeli obojgu przysługuje władza rodzicielska, a opiekę nad dzieckiem wykonują naprzemiennie, bez udziału drugiego z rodziców. Samotne wychowywanie nie musi bowiem mieć miejsca przez cały rok podatkowy, jak przyjmują organy podatkowe. Wystarczy, aby stan taki w roku podatkowym zaistniał.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak wskazano w uzasadnieniu, „celem wprowadzenia ulgi było umożliwienie preferencyjnego rozliczenia podatkowego dla tych osób, które w roku podatkowym doświadczyły samotnej, samodzielnej pieczy nad dzieckiem i jego wychowywania. Cel ten wpisuje się w idee polityki prorodzinnej Państwa.

(…) Co prawda wychowywanie dzieci w rodzinach niepełnych nie jest stanem pożądanym, jednak w zmieniających się realiach społecznych, należy uwzględnić szczególną ochronę i pomoc Państwa wobec takich rodzin, np. poprzez umożliwienie rodzicom samotnie wychowującym dzieci skorzystanie z ulgi podatkowej. Nie jest przy tym konieczne, aby drugi z rodziców był w tym czasie wyeliminowany z opieki i wychowania dzieci, taki bowiem warunek - jaki zdaje się stawiać Minister Finansów - przeczyłby polityce prorodzinnej Państwa zmierzającej do systemowego wsparcia rodziców w wychowaniu dzieci, zwłaszcza w samotnym wychowaniu dzieci”.

Założenia Polskiego Ładu

Sytuacja osób korzystających z preferencyjnego opodatkowania dochodów ponownie ma ulec zmianie. Projektodawca, w ramach pakietu ustaw Polski Ład proponuje zmianę treści przepisu art. 6 ust. 4 ustawy o PIT. We wskazanym artykule ponownie pojawi się sformułowanie „od dochodów jednego rodzica”. W konsekwencji będzie to powrót do poprzedniego stanu prawnego obowiązującego przed 1 stycznia 2011 r.

Zgodnie z przedstawionym uzasadnieniem, „z samotnym wychowywaniem dziecka nie mamy do czynienia w sytuacji gdy oboje rodzice, w równym stopniu (choć naprzemiennie), są zaangażowani w wychowywanie dziecka, niezależnie od stanu cywilnego w którym pozostają. Osobą samotnie wychowującą dziecko nie jest bowiem rodzic, który naprzemiennie z drugim rodzicem sprawuje zgodną opiekę nad dzieckiem. W takim przypadku nie można mówić o samotnym wychowywaniu dziecka, lecz o zaangażowaniu w proces wychowawczy obojga rodziców”.

Kierunek zmian ostatecznie zmierza do sytuacji, w której preferencyjny sposób opodatkowania będzie uzależniony od tego, że podatnik w roku podatkowym będzie samotnie wychowywał dzieci. Przy czym z istoty pojęcia "osoba samotnie wychowująca dziecko" wynikać ma, że „jest to osoba, która w określonej sytuacji, w określonym czasie zupełnie sama (bez udziału drugiej osoby), zajmuje się wychowywaniem dziecka, stale troszczy się o jego byt materialny i rozwój emocjonalny”.

Projektodawca powinien uwzględnić w projekcie konieczność dookreślenia, kiedy mamy do czynienia z samotnym wychowaniem dziecka. Często bowiem z preferencji korzystają podatnicy, którzy np. pozostają w nieformalnych związkach. Preferencyjne opodatkowanie stosowane jest także przez rodzica stale zamieszkującego z dzieckiem po rozwodzie, pomimo przyznania władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom.

Aby zapobiec dalszym nadużyciom i aby uniknąć kolejnych wątpliwości interpretacyjnych należy wskazać, w jakich okolicznościach wykonywanie władzy rodzicielskiej przez dwoje rodziców, ale odrębnie - nie daje podstaw do zastosowania preferencyjnej formy opodatkowania.

Źródła:

  1. Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.)
  2. Ustawa z 25 listopada 2010 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 226, poz. 1478 z późn. zm.)
  3. Pismo z 29 kwietnia 2014 r., wydane przez: Izba Skarbowa w Poznaniu, ILPB2/415-126/14-2/ES, http://sip.mf.gov.pl
  4. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (UD260) wraz z uzasadnieniem.

Jagoda Kondratowska-Muszyńska
Doradca podatkowy w Kancelarii Prof. dr hab. Henryka Dzwonkowskiego
Doktorantka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

REKLAMA

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA

Limit 30-krotność ZUS 2025 - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

REKLAMA