Zmiany w PCC od 22 kwietnia 2010: podniesienie kapitału spółki i obrót instrumentami finansowymi

REKLAMA
REKLAMA
Większość przepisów nowelizacji służy doprecyzowaniu regulacji, które obowiązywały do tej pory. W dwóch przypadkach nowelizacja w sposób jednoznaczny zwalnia od podatku pewne transakcje, których skutki podatkowe mogły wcześniej budzić wątpliwości. Jednakże, jedna zmiana ma charakter restrykcyjny i od niej rozpoczniemy omówienie.
REKLAMA
Umowa spółki bez zwolnienia „VAT-owskiego”
REKLAMA
Dotyczy ona przepisu art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, wedle którego transakcje opodatkowane VAT lub zwolnione z VAT – nie podlegają PCC. Główna zasada wyrażona w tym przepisie nie ulegnie zmianie. Zmianie ulegnie redakcja, a ściślej biorąc – sformułowanie jednego z wyjątków.
W stanie prawnym obowiązującym przed wejściem w życie noweli, art. 2 pkt 4 nie pozwalał na wyłączenie od PCC niektórych transakcji, które są od VAT zwolnione; wśród tych transakcji są m.in. umowy spółki i jej zmiany. Zgodnie z nowelizacją wyjątek ten dotyczyć ma nie tylko transakcji zwolnionych od VAT, ale także transakcji, które są VAT-em opodatkowane.
Innymi słowy, umowa spółki lub zmiana umowy spółki (np. podniesienie kapitału lub pożyczka od udziałowca) będą – co do zasady – opodatkowana PCC niezależnie od ich traktowania na gruncie ustawy o VAT. Zablokowana bowiem zostanie droga do skorzystania ze zwolnienia zapisanego w art. 2 pkt 4 ustawy o PCC (pozostaną jednak inne zwolnienia, np. przy pożyczce zaciągniętej od udziałowca przez spółkę kapitałową albo przy niektórych operacjach restrukturyzacyjnych).
Polecamy: Podatki 2010
Zastanawiać może, jaki jest praktyczny cel opisanej powyżej zmiany. Wydaje się, że idzie tutaj o wyeliminowanie kontrowersji dotyczącej skutków wniesienia zwykłego aportu (niebędącego zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa).
Jak wiadomo, wniesienie aportu jest na ogół czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług. W związku z tym, podatnicy twierdzą czasem, że skoro aport jest opodatkowany VAT, to związane z nim podniesienie lub utworzenie kapitału nie podlega PCC.
REKLAMA
Wydaje się, że rozumowanie to jest nietrafne, zwłaszcza w stosunku do spółek kapitałowych. Zwróćmy uwagę, że – mimo ekonomicznego związku aportu z podniesieniem lub utworzeniem kapitału – są to różne operacje. Ustawa o PCC nie nakłada podatku na „aport” tylko na umowę spółki (utworzenie lub powiększenie kapitału). Dlatego też wydaje się, że VAT-owskie skutki aportu nie powinny wpływać na opodatkowaniem PCC dotyczące umowy spółki kapitałowej.
A jednak … od połowy ubiegłego roku, zaczęły się pojawiać indywidualne interpretacje – wydawane w imieniu Ministerstwa Finansów – w których przedstawiano pogląd przeciwny: że zawiązanie lub zmiana umowy spółki (kapitałowej lub osobowej) nie podlegają PCC, o ile wiążą się z wniesieniem aportu i to wniesienie jest opodatkowane VAT.
Uchwalając nowelizację, parlament uznał, że nie jest to uzasadnione i wykluczył możliwość korzystania z takiego zwolnienia. Gwoli uzupełnienia musimy podkreślić, że wspomniane zwolnienie – prawdziwe, bądź rzekome – pojawiło się od 1 grudnia 2008 r., czyli od momentu, kiedy aporty zostały opodatkowane VAT (od 1 grudnia 2008 r. opodatkowanie miało charakter fakultatywny, a od 1 kwietnia 2009 r. jest obligatoryjne).
Polecamy: serwis VAT
Zorganizowana część przedsiębiorstwa i zwolnienie restrukturyzacyjne
Podstawa opodatkowania przy sprzedaży: tylko wartość rynkowa
Od czasu, kiedy przepis ten pojawił się w ustawie o PCC, prawo dewizowe uległo dużej liberalizacji. Ta zaś sprawiła, że art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) stał się przepisem martwym. Dlatego też, uchwalając nowelizację, Sejm postanowił go wykreślić.
Tym samym, po wejściu w życie tej nowelizacji, o podstawie opodatkowania sprzedaży decydować będzie tylko wartość rynkowa przedmiotu transakcji – bez różnicy, czy transakcja zawierana jest przez rezydentów, czy nierezydentów.
Sprzedaż instrumentów finansowych: wyjaśnienie zakresu zwolnienia
Nowelizacja wprowadza istotną zmianę, jeśli chodzi o zakres zwolnienia dotyczącego sprzedaży instrumentów finansowych. Przypomnijmy, że instrumenty finansowe to m.in. akcje, prawa poboru, obligacje, certyfikaty inwestycyjne, opcje, kontrakty terminowe, swapy, oraz umowy forward.
Zgodnie z przepisami dotychczasowymi, sprzedaż tego typu instrumentów była zwolniona z PCC, o ile była dokonywana w ramach tzw. obrotu zorganizowanego (tj. na terytorium Polski, na rynku regulowanym lub w tzw. alternatywnym systemie obrotu), a także wtedy, gdy kupującym lub pośrednikiem była firma inwestycyjna (np. dom maklerski lub bank prowadzący działalność maklerską). Stanowił o tym art. 9 pkt 9 ustawy o PCC.
Na tle powyższej regulacji powstała wątpliwość dotycząca skutków podatkowych sprzedaży dokonywanej przez firmę inwestycyjną poza obrotem zorganizowanym. Chodzi o sytuację, w której firma inwestycyjna nabywa instrumenty finansowe we własnym imieniu i na własny rachunek, a następnie – również we własnym imieniu i na własny rachunek – sprzedaje te instrumenty poza obrotem zorganizowanym.
O ile ta pierwsza transakcja (nabycie) była, także w dotychczasowym stanie prawnym, zwolniona z PCC, o tyle skutki tej drugiej (sprzedaży) budziły wątpliwości. Sprawa miała istotne znaczenie dla firm inwestycyjnych z zagranicy, zwłaszcza z Wielkiej Brytanii, gdzie taki model gospodarczy jest szczególnie popularny.
Dla wyjaśnienia wątpliwości, w nowelizacji rozbudowano przedstawiony powyżej art. 9 pkt 9. Po pierwsze, jednoznacznie stwierdzono, że prawa przysługujące firmom inwestycyjnym dotyczą także „zagranicznych firm inwestycyjnych”. Po drugie, dodano jednoznaczne postanowienie, wedle którego sprzedaż instrumentów finansowych, dokonana – na własny rachunek – przez firmę inwestycyjną, podlega zwolnieniu z PCC także wtedy, gdy odbywa się poza obrotem zorganizowanym.
Należy jednak zaznaczyć, że zwolnienie dotyczy tylko tych przypadków, kiedy firma inwestycyjna sprzedaje instrumenty finansowe, które wcześniej nabyła w obrocie zorganizowanym.
Źródło: taxonline.pl
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
REKLAMA