Córka pożycza pieniądze matce bez PCC - nawet z rachunku męża

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w indywidualnej interpretacji podatkowej z 23 lutego 2012 r., wydanej w imieniu Ministra Finansów (nr IPTPB2/436-71/11-2/KK). 

Pożyczka od córki, przelew od zięcia 

Sprawa dotyczyła podatniczki, która zawarła umowę pożyczki ze swoją córką (podatniczka była pożyczkobiorcą, a córka – pożyczkodawcą). W umowie tej wskazano, że jej wykonanie (przekazanie środków na rzecz pożyczkobiorcy) nastąpi za pomocą przelewu z konta należącego do męża córki.

Tak też się stało: przelew został dokonany w listopadzie 2011 r.

Kilka dni później podatniczka złożyła do urzędu skarbowego deklarację dotyczącą podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3) oraz dokument potwierdzający wpływ na jej konto pełnej kwoty pożyczki.

W deklaracji, w polu przeznaczonym dla kwoty zobowiązania podatkowego, wpisała liczbę 0, uważając że pożyczka była zwolniona od PCC na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o PCC.

Wspomniany przepis przewiduje zwolnienie dla pożyczek udzielanych „w formie pieniężnej” na podstawie umowy zawartej między osobami z kręgu najbliższej rodziny.

Krąg tych osób został zdefiniowany przez odwołanie do przepisu przewidującego podobne zwolnienie na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn (art. 4a tej ustawy).

Czy pożyczki w rodzinie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych?

PCC od pożyczki – kiedy nie trzeba płacić podatku?

Zwolnienie od PCC dotyczy pożyczek otrzymywanych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Matka (jako osoba „wstępna”) może skorzystać ze zwolnienia z PCC, jeżeli otrzymuje pożyczkę od córki.

Niemniej jednak, już po złożeniu deklaracji, podatniczka postanowiła usunąć wszelkie wątpliwości, które mogłyby się wiązać ze szczególnym sposobem wykonania umowy, który polegał na tym, że kwota pożyczki nie została wypłacona z konta córki, ale z konta zięcia.

Dla usunięcia tych wątpliwości złożyła wniosek o interpretację do Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi. Przedstawiła w nim własne stanowisko, wedle którego sposób wykonania umowy nie przekreślał prawa do całkowitego zwolnienia od PCC. 

Dla zwolnienia z PCC pochodzenie pieniędzy nie ma znaczenia 

Po rozpatrzeniu wniosku Dyrektor IS wydał interpretację, w której potwierdził, że stanowisko podatniczki było prawidłowe.

Uzasadniając rozstrzygnięcie, rozpoczął od warunków, jakimi obwarowane jest zwolnienie dla pożyczek w obrębie najbliższej rodziny.

Po pierwsze, podatnik (pożyczkobiorca) powinien złożyć deklarację PCC w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy, a po drugie – powinien udokumentować, że kwota pożyczki wpłynęła na jego rachunek bankowy albo na rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, bądź też została przekazana przekazem pocztowym.

Biorąc pod uwagę okoliczności przedstawione we wniosku o interpretację, Dyrektor uznał, że warunki zwolnienia zostały spełnione.

Wyjaśnił następnie, że „bez znaczenia pozostaje fakt przekazania kwoty pożyczki z konta męża córki (zięcia)”. Wiąże się to z faktem, że ustawodawca nie wskazał żadnych wymogów co do konta z jakiego pożyczka ma być wypłacana.

Warunki korzystania ze zwolnienia dotyczą jedynie konta, na jakie pożyczka wpływa (powinno być to konto pożyczkobiorcy).

Ponadto córka pozostająca w związku małżeńskim, może samodzielnie zarządzać majątkiem wspólnym należącym do małżeństwa, co wynika z art. 36 §2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Dlatego umowa zawarta przez córkę (działającą w charakterze pożyczkodawcy) była prawnie skuteczna i niepotrzebna była zgoda jej męża. Jednocześnie, fakt że przelew został dokonany z jego konta, nie sprawił, że mąż stał się stroną umowy. Stroną była nadal córka, więc pożyczka zachowała swój charakter – umowy zawartej w obrębie najbliższej rodziny.

Kalkulator odsetek podatkowych