Nie można odliczać strat z funduszy inwestycyjnych od dochodów z akcji

Przepisy czytane literalnie, wprost nie dopuszczają takiego odliczenia. Dlatego tak zaskakujący był wyrok WSA w Warszawie z 2009 r.

Nie zgadzają się na takie odliczenie organy podatkowe, które teraz mają potwierdzenie słuszności swojego stanowiska. Nie ma bowiem w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej ustawa o PIT) przepisu, który zezwalałby na pomniejszenie zysków ze sprzedaży akcji o straty z inwestycji w fundusze inwestycyjne.

Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?

Dodatkowo w prawie polskim istnieją dwa osobne tryby opodatkowania dochodów z akcji i dochodów osiągniętych z inwestycji w fundusze inwestycyjne.

Wynika to z konstrukcji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – w uproszczeniu art. 30a ustawy o PIT reguluje zasady opodatkowania dochodów z funduszy inwestycyjnych. Natomiast art. 30b ustawy o PIT dotyczy rozliczenia przed fiskusem dochodów z akcji.

Polecamy: Faktura VAT od A do Z

Argumenty NSA, który wydał wyrok wykluczający możliwość odliczenia straty z funduszy inwestycyjnych od dochodów z akcji:

1) Odmienność zasad opodatkowania dochodów z inwestycji w akcje i fundusze inwestycyjne wynika z samego sposobu ustalania dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych z tytułu umorzenia jednostek uczestnictwa. Wartość tą ustala fundusz dokonujący wyceny swoich aktywów poprzez wyliczenie wartości aktywów netto i wartości tychże aktywów przypadających na jednostkę uczestnictwa lub certyfikat inwestycyjny. Określenie tej wartości nie stwarza podstawy do odliczenia straty. Nie wchodzi bowiem wówczas w grę możliwość uzyskania poprzez umorzenie jednostek uczestnictwa jednocześnie dochodu i straty. Operacja ta rodzi obowiązek pobrania przez fundusz – jako płatnika – podatku, jednakże tylko wtedy, gdy powstał dochód. Uzyskany w ten sposób dochód opodatkowany jest "u źródła" zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 19 %. Nie jest on łączony z innymi dochodami z tego samego źródła, zaś podatnik nie rozlicza go samodzielnie. Logicznie brzmi zatem konkluzja, iż poniesienie straty w sensie ekonomicznym nie wywołuje skutku w postaci nabycia przez inwestora uprawnienia do odliczenia jej od dochodów uzyskanych ze zbycia papierów wartościowych, objętych odrębnym reżimem prawnym.

2) Z kolei w przypadku odpłatnego zbycia akcji, dochód albo stratę podatnik określa samodzielnie w zeznaniu PIT-38, mając na uwadze różnicę pomiędzy sumą przychodów i kosztów ich uzyskania. Do rozliczenia tego zobowiązania nie włącza się w związku z tym strat poniesionych z tytułu inwestycji kapitałowych opodatkowanych według odmiennych zasad takich jak straty z inwestycji w jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.

3) Niedopuszczalnym zabiegiem jest twierdzenie, że ponieważ art. 9 ust. 6 ustawy o PIT nie wyklucza uprawnienia do pomniejszenia dochodu uzyskanego ze sprzedaży akcji o stratę poniesioną z racji umorzenia jednostek uczestnictwa w funduszu kapitałowym jest to możliwe.