REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Optymalizacja podatkowa przy sprzedaży udziałów i akcji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Optymalizacja podatkowa przy sprzedaży udziałów i akcji
Optymalizacja podatkowa przy sprzedaży udziałów i akcji

REKLAMA

REKLAMA

W wyniku nowelizacji ustawy o PIT od 1 stycznia 2011 r. tzw. "wymiana udziałów" w spółce kapitałowej (z o.o. i akcyjna) stanowi koszt uzyskania przychodów również dla osób fizycznych. Te nowe przepisy są bardzo korzystne dla podatników i mogą być wykorzystywane do zmniejszenia obciążeń podatkowych przy transakcjach zbycia udziałów lub akcji w spółkach kapitałowych.

W omawianej nowelizacji ustawodawca w sposób gruntowny doprecyzował kwestie związane z rozliczaniem podatku dochodowego z tytułu tzw. wymiany udziałów przez wspólników spółek kapitałowych będących osobami fizycznymi.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Jak powszechnie wiadomo, były one przedmiotem licznych sporów z organami podatkowymi. Problemów tych nie rozwiązało także orzecznictwo sądów administracyjnych. Taki stan rzeczy oraz konieczność dostosowania regulacji polskich do dyrektyw unijnych wymagały zatem pilnej interwencji ustawodawcy.

Prawo UE częściowo zaadaptowane

Należy podkreślić, że dotąd postanowienia Dyrektywy 2009/133/WE znalazły odzwierciedlenie jedynie w ramach przepisów Ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 4d i art. 16 ust. 1 pkt 8d).

REKLAMA

Z dniem 1 maja 2004 r. ustawodawca wyłączył bowiem z kategorii przychodów podatkowych wartość otrzymanych udziałów (akcji) w spółce zbywającej i w spółce nabywającej, w przypadku transakcji, których przedmiotem jest zbycie udziałów (akcji) jednej spółki kapitałowej innej spółce kapitałowej, oraz pod warunkiem że (m.in.):
- obie spółki podlegają opodatkowaniu w UE lub państwie należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego − spółka zbywająca otrzyma w zamian udziały (akcje) spółki nabywającej;
- spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są zbywane.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Cytowany przepis z niezrozumiałych przyczyn nie znalazł wówczas swojego odpowiednika w regulacji dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, co w praktyce powodowało opodatkowanie PIT-em płatników tego podatku dokonujących analogicznych transakcji wymiany udziałów.

A trzeba zauważyć, że podobne przepisy obowiązujące w większości krajów UE (np. Francja, Irlandia, Finlandia, Portugalia) obejmują przywilejami wynikającymi z Dyrektywy 2009/133/WE także podatników będących osobami fizycznymi.

Od 1 stycznia 2011 r. również PIT jest zgodny z prawem UE

Polski ustawodawca stosowną regulację w tym zakresie zawarł dopiero w dyspozycji przepisu art. 24 ust. 8a-8c Ustawy o PIT z mocą obowiązującą od 1.01.2011 r.

Ponadto do ustawy dodano załącznik nr 3 określający formy prawne podmiotów wymienionych w załączniku I część A wspomnianej dyrektywy, a do których przepisy o wymianie udziałów znajdują zastosowanie.

Cytowane przepisy korespondują odpowiednio z dyspozycją art. 23 ust. 1 pkt 38c określającego moment uwzględnienia w rachunku podatkowym wydatków poniesionych przez udziałowca (akcjonariusza) na nabycie lub objęcie udziałów w spółce nabywającej, w drodze „wymiany udziałów”; wydatki takie stanowią koszt uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki nabywającej, ustalony zgodnie z pkt 38 i art. 22 ust. 1f Ustawy o PIT.

Są też zmiany w CIT

Obecną treść art. 12 ust. 4d ustawy o CIT rozbito na dwie jednostki redakcyjne, z których jedna zawiera definicję transakcji „wymiany udziałów”, natomiast druga określa wyłącznie warunek odnoszący się uzyskania określonej ilości praw głosu w spółce nabywanej („której udziały są zbywane”).

Jednocześnie określono, że podmioty transakcji (spółka nabywająca i spółka, której udziały są nabywane, oraz akcjonariusz) muszą podlegać w państwie członkowskim UE lub w innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania.

VAT 2011 - zmiany od 1 kwietnia

VAT 2011 - wszystkie zmiany od 1 stycznia

Znowelizowane zostały także regulacje w zakresie sposobu ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku zbycia udziałów (akcji) otrzymanych w wyniku wymiany.

Dotychczasowe unormowania zawarte w art. 16 ust. 1 pkt 8d Ustawy o CIT dotyczą jedynie ustalania kosztów spółki, w przypadku gdy odpłatnie zbywa ona otrzymane udziały (akcje) spółki nabywającej. Koszty takie ustalane są dopiero w momencie zbywania otrzymanych (objętych) w wyniku „wymiany udziałów” (akcji) na poziomie „historycznych” wydatków. Oznacza to, że spółka ustala je na podstawie wydatków (kosztów) poniesionych na nabycie lub objęcie udziałów (akcji), które zbyła w ramach wymiany.

W dodanym przepisie art. 16 ust. 1 pkt 8e czytamy, że koszty te będą ustalane w wysokości wartości nominalnej udziałów (akcji) wydanych przez spółkę nabywającą, skorygowanej o wartość ewentualnej zapłaty w gotówce. Koszty te będą uwzględniane przy obliczaniu podstawy opodatkowania dopiero w przypadku odpłatnego zbycia nabytych za nie udziałów.

Podatek od zbycia udziałów można odroczyć

Wyobraźmy sobie sytuację, w której zbywamy udziały o ustalonej wartości rynkowej, a następnie wnosimy je do spółki z o.o., określając, że wartość nominalna objętych w zamian za aport udziałów sp. z o.o. równa jest wartości rynkowej udziałów wnoszonych.

Operacja ta powoduje, że spółka z o.o. uzyskuje bezwzględną większość głosu w spółce, której udziały są przedmiotem aportu, lub wzmacnia się posiadana już większość. Przy spełnieniu tych warunków otrzymujemy następującą operację księgową: przychodem spółki z o.o. z tytułu zbycia udziałów będzie uzyskana cena, natomiast kosztem wartość nominalna udziałów wydanych w ramach aportu. W ten sposób dochód uzyskany, podobnie jak zysk bilansowy, wyniesie zero.

W aktywach natomiast pojawią się środki pieniężne z terminem opodatkowania odroczonym do momentu zbycia przez podatnika (osobę fizyczną) udziałów objętych w zamian za wnoszony wkład. Naturalnie wskazane regulacje dotyczą również wniesienia akcji spółki akcyjnej.

Kalkulator odsetek podatkowych

Polecamy: Kontrola podatkowa

Podatek można też obniżyć

Wspomnianą wcześniej spółkę załóżmy na Cyprze, a następnie przeprowadźmy transakcję „wymiany jej udziałów” pomiędzy podmiotem posiadającym udziały w polskiej spółce z ową spółką cypryjską.

Na mocy uregulowań zawartych w art. 24 ust. 8a-8c wiemy, że w sytuacji gdy wspólnik spółki, opodatkowany od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągania, w jednym z krajów członkowskich UE (np. na Cyprze) wniesie posiadane udziały do spółki, a podmiot, który wraz z nabytymi udziałami otrzyma bądź zwiększy bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały zostały wniesione, osiągnie efekt w postaci neutralnej podatkowo „wymiany udziałów”.

Kolejnym krokiem będzie sprzedaż udziałów spółki polskiej przez spółkę na Cyprze, która to operacja nie podlega opodatkowaniu na Cyprze.

Następnie cypryjska spółka kapitałowa powinna wygenerować dochód, by móc wypłacić dywidendę na rzecz osoby fizycznej, polskiego rezydenta podatkowego. Chociaż dochody takie, co do zasady, opodatkowane są w Polsce 19 proc. podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ostateczna jego wysokość zależeć będzie od umowy w sprawie zapobiegania podwójnemu opodatkowaniu między Polską a Cyprem.

Tak więc odliczeniu od podatku, jaki winien być zapłacony w Polsce, podlega nie tylko podatek faktycznie zapłacony, ale także − jak stanowi definicja określona w art. 24 ust. 3 tejże umowy – kwoty podatku, które należałoby zapłacić na Cyprze, gdyby nie stosowane tam zwolnienia, ulgi lub inne preferencje podatkowe.

Oznacza to, że na mocy cytowanych przepisów, wskutek efektywnego planowania podatkowego odliczeniu podlega 10 proc. podatku, co w konsekwencji daje 9 proc., realnego obciążenia podatkowego z tytułu wypłaconej dywidendy w procedurze zbycia udziałów.

… a nawet całkowicie wykluczyć

Z kolei załóżmy, że spółka kapitałowa, z którą dokonano transakcji „wymiany udziałów”, została przekształcona w spółkę osobową. Co do zasady operacja taka nie generuje obowiązku opodatkowania podatkiem dochodowym, gdy spółka wcześniej sprzeda udziały uzyskane w ramach procedury „wymiany udziałów”.

Wówczas dochód ze sprzedaży oraz zysk bilansowy wyniesie zero, a majątek spółki po stronie aktywów zwiększy się o środki pieniężne ze sprzedaży.

Następnie, w myśl znowelizowanych przepisów ustawy o PIT, skoro wartość środków pieniężnych otrzymana przez wspólnika w wyniku likwidacji spółki nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, nie występuje tu obowiązek zapłaty podatku z tego tytułu.

Opisana sytuacja rodzi jedynie wątpliwość, czy przychód nie powstaje z innego źródła, co ustalić należałoby w drodze interpretacji wydanej przez Ministra Finansów.

Ocena skutków wprowadzonych zmian

Reasumując, wejście w życie opisanych regulacji daje w niektórych sytuacjach prostą i przede wszystkim bezpieczną możliwość transferu udziałów (akcji) w celu zminimalizowania łącznych obciążeń podatkowych osób fizycznych.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co zmieni się od lutego 2026 roku?

Od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA