REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można domagać się odszkodowania za szkody

odszkodowanie
odszkodowanie

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik poszkodowany wskutek błędnej decyzji organu podatkowego może domagać się odszkodowania. Odszkodowanie obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści, ale to podatnik musi je udowodnić.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ORGANÓW PODATKOWYCH

Autopromocja

Kiedy można domagać się odszkodowania za szkody

Podatnik poszkodowany wskutek błędnej decyzji organu podatkowego może domagać się odszkodowania. Odszkodowanie obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści, ale to podatnik musi je udowodnić.

Niejasne przepisy podatkowe poddawane ciągłym zmianom to jeden z najczęstszych powodów uchylania decyzji podatkowych przez sądy administracyjne. Ale nie jedyny. Są też błędy i pomyłki proceduralne, które kosztują podatników duże pieniądze. Szkody często bywają nieodwracalne, a doprowadzone na skraj bankructwa firmy coraz częściej występują o odszkodowania.

Podstawowe przepisy

Gwarancję dochodzenia roszczeń odszkodowawczych można znaleźć już w samej konstytucji. Zgodnie z art. 77 ust. 1 konstytucji każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej.

Od 1 stycznia 2007 r. zmieniły się przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej. Obowiązujące wcześniej zasady zastąpił jeden przepis stanowiący, że do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się przepisy prawa cywilnego. Jak widać, same przepisy podatkowe nie ustanawiają już odrębnych reguł dochodzenia odszkodowania za błędne decyzje organów podatkowych, ale odsyłają wprost do przepisów kodeksu cywilnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z kodeksem cywilnym organy władzy publicznej ponoszą odpowiedzialność nie tylko za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie, ale także zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Odpowiedzialność w tym przypadku ponosi Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli jednak wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Trzeba podkreślić, że zakres odpowiedzialności nie ogranicza się tylko do szkody powstałej w wyniku działania organu podatkowego. Fiskus ponosi odpowiedzialność także wtedy, gdy szkoda powstanie wskutek niepodjęcia działania, czyli zaniechania.

WAŻNE

Gdy szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą

Podstawą dochodzenia odszkodowania jest szkoda wyrządzona m.in. przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji. Decyzja musi być ostateczna, a naprawienia szkody można żądać dopiero po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Gdy szkoda została natomiast wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody.

Ważne zasady

Przepisy regulujące omawianą kwestię mogą wydawać się trochę zawiłe. Jednak wynika z nich kilka zasad. Przede wszystkim z roszczeniem o naprawienie szkody powstałej w związku z działaniem czy zaniechaniem organu podatkowego podatnik występuje bezpośrednio do sądu cywilnego. Decyzja, z którą wiąże się roszczenie, musi być ostateczna. Podatnik musi wcześniej wystąpić o stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji we właściwym postępowaniu. W praktyce zasadniczo będzie oznaczało to konieczność zakwestionowania decyzji podatkowej w postępowaniu odwoławczym, a następnie zaskarżenie do sądu administracyjnego, który potwierdzi jej niezgodność z prawem. Trzeba podkreślić, że podatnik może dochodzić zarówno szkody rzeczywistej, jak i utraconych korzyści. W praktyce otrzymanie odszkodowania z tego drugiego tytułu będzie bardziej kłopotliwe. Podatnik w postępowaniu cywilnym musi przedstawić dowody potwierdzające powstanie szkody, jej rozmiar oraz związek przyczynowy między zaistniałą szkodą a decyzją podatkową. O ile straty rzeczywiste łatwo wyliczyć i udokumentować, o tyle utracone korzyści, np. wskazanie na utratę potencjalnych kontraktów, które nie doszły do skutku, udowodnić trudniej.

W jednym z orzeczeń Sąd Apelacyjny w Warszawie wskazał, że jeżeli bezprawne działanie organu celnego polegało na wydaniu nieważnej decyzji o przepadku towaru i następnie jego sprzedaniu, to w granicach normalnego związku przyczynowego pozostaje jedynie uszczerbek majątkowy związany z utratą przez poszkodowanego prawa własności tego towaru.

Jak zauważył sąd, zgodnie z ogólnymi regułami odpowiedzialności zawartymi w art. 361 par. 1 kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność jedynie za normalne następstwa działania, z którego szkoda wynikła. A to oznacza, że pomiędzy działaniem organu a szkodą istnieć musi normalny związek przyczynowy, tj. gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest normalnym następstwem tego typu zdarzeń (działań). W ocenie sądu szkoda, jaką poniósł powód w wyniku bezprawnego działania organów celnych, ograniczała się w tym przypadku jedynie do utraty przez niego prawa własności węgla, który został sprzedany w ramach orzeczonego przepadku. Za szkodę sąd nie uznał poniesionych przez podatnika kosztów postoju wagonów z węglem, przewozu węgla ani też kosztów rozładunku. Zdaniem sądu wszystkie te wydatki są jedynie konsekwencją postępowania powoda, który przedstawił do odprawy organom celnym towar, na którego wprowadzenie do obrotu w kraju nie miał zezwolenia.

Sąd nie zakwestionował co do zasady możliwości dochodzenia utraconych korzyści w sprawach podatkowych czy celnych. Jednak podkreślił, że pomiędzy utraconymi przez uprawnionego korzyściami a bezprawnym działaniem organu musi zachodzić związek przyczynowy (wyrok z 20 października 2005 r., sygn. akt I ACa 436/05, opublikowany w OSP 2006/7-8/92.).

Autopromocja

W innym wyroku Sąd Najwyższy wyjaśnił z kolei, że jeżeli wskazywany przez powoda uszczerbek majątkowy pozostaje poza granicami normalnego związku przyczynowego, to nie została spełniona jedna z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, także Skarbu Państwa, za szkodę spowodowaną wydaniem decyzji podatkowej (wyrok z 14 grudnia 2004 r., sygn. akt II CK 248/04, niepublikowany).

JAK UBIEGAĆ SIĘ O ODSZKODOWANIE

Podatnik, składając pozew do sądu cywilnego, powinien:

Autopromocja

• wykazać związek między szkodą a decyzją,

• przedstawić dowody potwierdzające szkodę, np. odszkodowanie dotyczy szkody z tytułu kosztów kredytu zaciągniętego na spłatę określonych decyzją podatków, należy przedłożyć umowę kredytu, wyciągi bankowe dokumentujące poszczególne spłaty, koszty prowizji, weksli, opłat itd.,

• w przypadku dochodzenia utraconych korzyści przedłożyć korespondencję z postępowania, np. wnioski o wstrzymanie decyzji, informacje o potencjalnych stratach powstałych z wykonania decyzji, kar umownych związanych z niemożnością wywiązania się z dostaw w związku z egzekucją lub zabezpieczeniem potencjalnych zaległości, zatrzymaniem zwrotów VAT itp.

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 260 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

• Art. 417-4172 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Morawiecki: klin podatkowy w Polsce jest najniższy wśród wszystkich unijnych krajów OECD

    Klin podatkowy w Polsce w większości kategorii jest najniższy wśród wszystkich unijnych krajów OECD - powiedział dzisiaj w Sejmie premier Mateusz Morawiecki, odpowiadając na pytania posłów. Wskazał także, że w ostatnich ośmiu latach samorządy odnotowały przyrosty z tytułu PIT i CIT.

    Jak sprawdzić, czy pracodawca zgłosił pracownika do ubezpieczeń i czy odprowadza za niego składki do ZUS?

    Odprowadzanie składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS za swoich pracowników jest obowiązkiem pracodawcy, podobnie jak zgłoszenie zatrudnionych do tych ubezpieczeń. Jak sprawdzić, czy te obowiązki pracodawca wykonuje? Można to zrobić na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS lub po złożeniu wniosku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

    Karuzela VAT. Oszustwo podatkowe męża nie implikuje winy żony

    Karuzela VAT. "Dostęp małżonki do wspólnego konta z mężem, historii przelewów i zgromadzonych na nim środków, nie oznacza, że można jej przypisać popełnienie przestępstwa oszustwa podatkowego, o które oskarżony jest jej mąż. Nie przesądzają o tym także kontakty męża z firmą, w której jest zatrudniona" – orzekł sąd okręgowy w Warszawie w opublikowanym w dniu 27 września 2023 r. wyroku z dnia 9 sierpnia 2023 r.

    50 tys. USD za 1 bitcoina w styczniu 2024 roku? To możliwe, i to może nie być koniec wzrostów

    Wielu analityków rynkowych prognozuje, że cena bitcoina może osiągnąć poziom 50 tys. dolarów do stycznia 2024 roku. Ale ma to być tylko początek dużych wzrostów. Obecny spadek kursu tej kryptowaluty nie zmienia przewidywań, że przed bitcoinem otwiera się nowy rozdział życia. Przełom ma nastąpić w styczniu przyszłego roku i wówczas cyfrowa waluta będzie jeszcze bardziej zyskiwała na wartości.

    Tabela kursów średnich NBP z 11 grudnia 2023 roku - nr 239/A/NBP/2023

    Tabela kursów średnich NBP waluty krajowej w stosunku do walut obcych ogłoszona 11 grudnia 2023 roku - nr 239/A/NBP/2023. Kurs euro to 4,3366 zł.

    Zerowy VAT na żywność w 2024 roku - skutki dla budżetu

    Obniżenie stawki VAT na żywność do 0 proc. do końca marca 2024 roku zmniejszy wpływy budżetowe o 2 mld 745 mln zł - poinformowano w Ocenie Skutków Regulacji (OSR) załączonych do rozporządzenia.

    KSeF 2023/2024. Nadawanie uprawnień większej liczbie pracowników [Komunikat MF]. Samofakturowanie, biura rachunkowe, JST i jednostki wewnętrzne

    Jak nadawać uprawnienia do KSeF większej liczbie pracowników? Uwierzytelnienie i autoryzacja w KSeF zapewnia podatnikowi pełen zakres uprawnień. Ministerstwo Finansów informuje, że poza podatnikiem w systemie może działać podmiot uprawniony przez tego podatnika, np. biuro rachunkowe lub konkretna osoba fizyczna. Korzyści jakie otrzymuje podatnik po uwierzytelnieniu to możliwość przeglądania, wystawiania i otrzymywania faktur ustrukturyzowanych. 

    Kiedy 12,5% od najmu?

    Ryczałt z tytułu najmu, od nadwyżki ponad 100 tys. zł przychodu, wynosi 12,5%. Jednak w przypadku osiągania przychodów z wynajmu przez małżonków obowiązuje limit łączny w wysokości 200 tys. zł, czyli dla każdego małżonka po 100 tys. zł. Limity te będą mały zastosowanie także w 2024 roku.

    Szybsze rozliczanie inwestycji i podwyższenie limitu odpisów amortyzacyjnych do 200 tys. zł

    Szybsze rozliczanie inwestycji i podwyższenie limitu odpisów amortyzacyjnych. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych. Nowelizacja ma umożliwić przedsiębiorcom szybsze rozliczenie poniesionych wydatków inwestycyjnych. W projekcie proponuje się również podwyższenie do 200 tys. zł limitu odpisów amortyzacyjnych.

    E-faktury będą obowiązkowe w całej Unii Europejskiej. Czy KSeF przygotuje polskich przedsiębiorców?

    E-faktury będą obowiązywały w całej Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 2024 roku państwa członkowskie UE będą mogły nałożyć na podatników obowiązek wystawiania faktu elektronicznych bez konieczności uzyskania decyzji derogacyjnej od KE. Od 2028 roku to rozwiązanie powinno być obligatoryjne w całej Unii Europejskiej, data nie jest jednak potwierdzona. System zaprezentowany przez Komisję Europejską określany jest jako VAT in Digital Age (ViDA). Ma on na celu dostosowanie obecnego systemu rozliczeń VAT do współczesnych wyzwań ery cyfrowej.

    REKLAMA