REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy można domagać się odszkodowania za szkody

Subskrybuj nas na Youtube
odszkodowanie
odszkodowanie

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik poszkodowany wskutek błędnej decyzji organu podatkowego może domagać się odszkodowania. Odszkodowanie obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści, ale to podatnik musi je udowodnić.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ORGANÓW PODATKOWYCH

REKLAMA

Kiedy można domagać się odszkodowania za szkody

Podatnik poszkodowany wskutek błędnej decyzji organu podatkowego może domagać się odszkodowania. Odszkodowanie obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści, ale to podatnik musi je udowodnić.

Niejasne przepisy podatkowe poddawane ciągłym zmianom to jeden z najczęstszych powodów uchylania decyzji podatkowych przez sądy administracyjne. Ale nie jedyny. Są też błędy i pomyłki proceduralne, które kosztują podatników duże pieniądze. Szkody często bywają nieodwracalne, a doprowadzone na skraj bankructwa firmy coraz częściej występują o odszkodowania.

Podstawowe przepisy

REKLAMA

Gwarancję dochodzenia roszczeń odszkodowawczych można znaleźć już w samej konstytucji. Zgodnie z art. 77 ust. 1 konstytucji każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej.

Od 1 stycznia 2007 r. zmieniły się przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej. Obowiązujące wcześniej zasady zastąpił jeden przepis stanowiący, że do odpowiedzialności odszkodowawczej stosuje się przepisy prawa cywilnego. Jak widać, same przepisy podatkowe nie ustanawiają już odrębnych reguł dochodzenia odszkodowania za błędne decyzje organów podatkowych, ale odsyłają wprost do przepisów kodeksu cywilnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zgodnie z kodeksem cywilnym organy władzy publicznej ponoszą odpowiedzialność nie tylko za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie, ale także zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej. Odpowiedzialność w tym przypadku ponosi Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jeżeli jednak wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Trzeba podkreślić, że zakres odpowiedzialności nie ogranicza się tylko do szkody powstałej w wyniku działania organu podatkowego. Fiskus ponosi odpowiedzialność także wtedy, gdy szkoda powstanie wskutek niepodjęcia działania, czyli zaniechania.

WAŻNE

Gdy szkoda została wyrządzona przez wydanie aktu normatywnego, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności tego aktu z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą

Podstawą dochodzenia odszkodowania jest szkoda wyrządzona m.in. przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji. Decyzja musi być ostateczna, a naprawienia szkody można żądać dopiero po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą. Jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Gdy szkoda została natomiast wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody.

Ważne zasady

REKLAMA

Przepisy regulujące omawianą kwestię mogą wydawać się trochę zawiłe. Jednak wynika z nich kilka zasad. Przede wszystkim z roszczeniem o naprawienie szkody powstałej w związku z działaniem czy zaniechaniem organu podatkowego podatnik występuje bezpośrednio do sądu cywilnego. Decyzja, z którą wiąże się roszczenie, musi być ostateczna. Podatnik musi wcześniej wystąpić o stwierdzenie niezgodności z prawem decyzji we właściwym postępowaniu. W praktyce zasadniczo będzie oznaczało to konieczność zakwestionowania decyzji podatkowej w postępowaniu odwoławczym, a następnie zaskarżenie do sądu administracyjnego, który potwierdzi jej niezgodność z prawem. Trzeba podkreślić, że podatnik może dochodzić zarówno szkody rzeczywistej, jak i utraconych korzyści. W praktyce otrzymanie odszkodowania z tego drugiego tytułu będzie bardziej kłopotliwe. Podatnik w postępowaniu cywilnym musi przedstawić dowody potwierdzające powstanie szkody, jej rozmiar oraz związek przyczynowy między zaistniałą szkodą a decyzją podatkową. O ile straty rzeczywiste łatwo wyliczyć i udokumentować, o tyle utracone korzyści, np. wskazanie na utratę potencjalnych kontraktów, które nie doszły do skutku, udowodnić trudniej.

W jednym z orzeczeń Sąd Apelacyjny w Warszawie wskazał, że jeżeli bezprawne działanie organu celnego polegało na wydaniu nieważnej decyzji o przepadku towaru i następnie jego sprzedaniu, to w granicach normalnego związku przyczynowego pozostaje jedynie uszczerbek majątkowy związany z utratą przez poszkodowanego prawa własności tego towaru.

Jak zauważył sąd, zgodnie z ogólnymi regułami odpowiedzialności zawartymi w art. 361 par. 1 kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność jedynie za normalne następstwa działania, z którego szkoda wynikła. A to oznacza, że pomiędzy działaniem organu a szkodą istnieć musi normalny związek przyczynowy, tj. gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest normalnym następstwem tego typu zdarzeń (działań). W ocenie sądu szkoda, jaką poniósł powód w wyniku bezprawnego działania organów celnych, ograniczała się w tym przypadku jedynie do utraty przez niego prawa własności węgla, który został sprzedany w ramach orzeczonego przepadku. Za szkodę sąd nie uznał poniesionych przez podatnika kosztów postoju wagonów z węglem, przewozu węgla ani też kosztów rozładunku. Zdaniem sądu wszystkie te wydatki są jedynie konsekwencją postępowania powoda, który przedstawił do odprawy organom celnym towar, na którego wprowadzenie do obrotu w kraju nie miał zezwolenia.

Sąd nie zakwestionował co do zasady możliwości dochodzenia utraconych korzyści w sprawach podatkowych czy celnych. Jednak podkreślił, że pomiędzy utraconymi przez uprawnionego korzyściami a bezprawnym działaniem organu musi zachodzić związek przyczynowy (wyrok z 20 października 2005 r., sygn. akt I ACa 436/05, opublikowany w OSP 2006/7-8/92.).

W innym wyroku Sąd Najwyższy wyjaśnił z kolei, że jeżeli wskazywany przez powoda uszczerbek majątkowy pozostaje poza granicami normalnego związku przyczynowego, to nie została spełniona jedna z przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, także Skarbu Państwa, za szkodę spowodowaną wydaniem decyzji podatkowej (wyrok z 14 grudnia 2004 r., sygn. akt II CK 248/04, niepublikowany).

JAK UBIEGAĆ SIĘ O ODSZKODOWANIE

Podatnik, składając pozew do sądu cywilnego, powinien:

• wykazać związek między szkodą a decyzją,

• przedstawić dowody potwierdzające szkodę, np. odszkodowanie dotyczy szkody z tytułu kosztów kredytu zaciągniętego na spłatę określonych decyzją podatków, należy przedłożyć umowę kredytu, wyciągi bankowe dokumentujące poszczególne spłaty, koszty prowizji, weksli, opłat itd.,

• w przypadku dochodzenia utraconych korzyści przedłożyć korespondencję z postępowania, np. wnioski o wstrzymanie decyzji, informacje o potencjalnych stratach powstałych z wykonania decyzji, kar umownych związanych z niemożnością wywiązania się z dostaw w związku z egzekucją lub zabezpieczeniem potencjalnych zaległości, zatrzymaniem zwrotów VAT itp.

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 260 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).

• Art. 417-4172 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Praktyczne aspekty korzystania z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - o czym warto wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA

30-krotność ZUS 2025. Limit 30-krotności - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

REKLAMA

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

REKLAMA