Napiwki - opodatkowanie PIT i składki ZUS

Napiwki podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Sposób ich opodatkowania będzie zależny od sposobu ich otrzymania. Jeżeli pracodawca rozdziela napiwki pracownikom – podlegają one opodatkowaniu łącznie z wynagrodzeniem za pracę. Ale gdy pracownicy otrzymują napiwki bezpośrednio od klientów, należy je zaliczyć jako przychody z innych źródeł.

Różne napiwki – różne opodatkowanie

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody osób fizycznych, z wyjątkami określonymi w ustawie. Ustawodawca nie wyłączył z opodatkowania napiwków otrzymywanych przez kelnerów, zatem trzeba płacić od nich podatek.

Czasem napiwek jest wliczony z góry w cenę usługi i zawarty w paragonie bądź fakturze VAT wystawionych dla klienta. Następnie pracodawca wypłaca go pracownikowi. Wtedy jest to przychód ze stosunku pracy. Jeśli natomiast napiwek będzie wręczony kelnerowi bezpośrednio przez klienta - będzie przychodem z innego źródła.

Taką kwalifikację napiwków potwierdzają interpretacje organów podatkowych. Przykładem jest pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 lipca 2008 r. nr IPPB1/415-513/08-2/ES.

Z przychodów pochodzących z innych źródeł pracownik jest zobowiązany rozliczyć się sam, uwzględniając je w składanym rocznym zeznaniu podatkowym.

Napiwki a ZUS

W podstawie wymiaru składek ZUS uwzględnia się te wszystkie wypłaty, które w myśl art. 12 updof są przychodem pracowniczym. Niezależnie od zwolnienia przedmiotowego dochodów wymienionych w art. 21 updof. Chodzi więc o wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty.

Zatem jeżeli napiwki zostały wypłacone przez pracodawcę - są przychodem ze stosunku pracy i stanowią podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast nie będą zaliczane do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ani ubezpieczenie zdrowotne te napiwki, które zostały otrzymane przez pracownika bezpośrednio od klienta.

Pan Czesław pracuje jako kelner w dwóch nadmorskich restauracjach.

W pierwszej z nich przyjęto zwyczaj, iż napiwki wrzucane są do wspólnej puli i następnie dzielone w równych częściach dla wszystkich pracowników. W takim przypadku stanowią on przychód ze stosunku pracy. Pracodawca musi od nich pobrać zaliczkę na podatek i potrącić składki ZUS.

W drugiej restauracji każdy z kelnerów dostaje bezpośrednio od klienta, w konsekwencji Pan Czesław musi sam rozliczyć napiwki w zeznaniu rocznym napiwki w takiej wysokości w jakiej otrzymał od klientów. Ponadto napiwki pochodzące z innych źródeł nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.

- art. 12, art. 20, art. 31 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176, z późn. zm.)

- § 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz.U. nr 161, poz.1106 z późn. zm.).

Rafał Styczyński, doradca podatkowy