REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady przyznawania kary grzywny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Broniszewska
Zasady przyznawania kary grzywny
Zasady przyznawania kary grzywny

REKLAMA

REKLAMA

Jedną z kar przewidzianych za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego jest kara grzywny. Jej wysokość określana jest za pomocą systemu stawek dziennych. Pozwala to na zróżnicowanie dolegliwości jaką stanowi ta kara, w zależności od sytuacji majątkowej sprawcy. Dzięki temu Sąd bierze pod uwagę także możliwości płatnicze sprawy.

System stawek dziennych polega na tym, że sąd wymierzając karę grzywny (która w jego ocenie stanowi odpowiednią represję za przestępstwo) najpierw określa ilość stawek dziennych, a następnie wysokość jednej stawki.

REKLAMA

Chodzi o to, żeby oddzielić te dwa etapy, ponieważ mogłoby to powodować „dopasowywanie” liczby stawek do już ustalonej kwoty pieniężnej.

Liczba stawek dziennych

Liczba stawek dziennych nie może przekraczać stopnia winy sprawcy. Na jej wymiar wpływa m.in. rodzaj i rozmiar negatywnych skutków czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia obowiązku finansowego, którym sprawca jest obciążony, motywacja sprawcy.

Sąd określając liczbę stawek dziennych nie ma całkowitej dowolności. Kodeks karny skarbowy (ustawa z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy, Dziennik Ustaw 2007 Nr 111 poz. 765 z późniejszymi zmianami, zwana dalej k.k.s.) przewiduje górną granicę- 720 stawek oraz dolną - 10 stawek dziennych.

Ustawa może jednak zawierać wyjątki w tym zakresie, ale dotyczą one tylko górnej granicy. Dolna nie podlega zmianom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wypadku nadzwyczajnego obostrzenia kary grzywny lub wymierzenia kary łącznej, górna granica zostaje zwiększona do 1080 stawek dziennych. Natomiast, gdy w sprawie wydany jest wyrok nakazowy, sąd może orzec maksymalnie 200 stawek (o ile kodeks nie przewiduje kary łagodniejszej, co oznacza, że nie można w tym wypadku przekroczy wysokości stawek, które są wskazane w naruszonym przepisie).

Wysokość stawki dziennej   

Przy określaniu wysokości stawki dziennej sąd bierze pod uwagę:

1. dochody sprawcy - czyli wszystkie dochody, jakie sprawca posiadał w chwili orzekania. Nie ma znaczenia, czy podlegają one opodatkowaniu oraz to w jakiej są formie (pieniężnej czy w naturze).

REKLAMA

Natomiast brany jest pod uwagę dochód, ale już po odliczeniu od niego podatków oraz wydatków niezbędnych na zaspokojenie potrzeb życiowych, koniecznych na utrzymanie oskarżonego i jego rodziny, na zachowanie ich zdrowia, umożliwienie kontynuowania pracy i na alimenty.   

Zgodnie z system stawek dziennych wysokość jednej stawki ustala się na podstawie "czystego" dochodu sprawcy. W ten sposób kara grzywny spełnia swój cel jako dolegliwość ekonomiczna, która powoduje, że sprawca nie może korzystać z nadwyżek pieniężnych - poza tymi, które są konieczne do podstawowej egzystencji.

2. możliwości zarobkowe - czyli zdolności sprawcy do uzyskania dodatkowych dochodów. Tą przesłankę sąd bierze pod uwagę głównie w dwóch sytuacjach: po pierwsze, gdy sprawca nie posiada dochodów, pomimo że ich uzyskiwanie jest możliwe; po drugie,  gdy osiąga niskie dochody w porównaniu do posiadanych możliwości po to żeby uniknąć ustalenia przez sąd wyższej stawki grzywny.

Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie

Zatem chodzi tu o przypadki, kiedy mimo braku dochodów albo obok dochodów, sprawca posiada możliwości ich zwiększenia czy uzyskania.

REKLAMA

3. stosunki majątkowe, czyli ogólnie stan majątkowy sprawcy. Związane są one z dochodami sprawcy oraz z jego możliwościami zarobkowymi. Chodzi tu o posiadane ruchomości, nieruchomości, środki pieniężne. Oceniany jest stan majątkowy indywidualnej osoby, co oznacza, że nie są brane pod uwagę sytuację, gdy sprawca jest np. współwłaścicielem danej rzeczy. Im większy jest majątek sprawcy, tym większe prawdopodobieństwo, że stawka dzienna będzie wyższa.

4. warunki osobiste sprawcy - dotyczą bezpośrednio osoby sprawcy. Będą to m.in. wiek, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, stan zdrowia psychicznego i fizycznego, warunki mieszkalne, socjalne.

5. warunki rodzinne - sąd ma obowiązek także i je wziąć pod uwagę, ponieważ wymierzenie grzywny może wpłynąć na sytuację ekonomiczną całej rodziny (np. obowiązki alimentacyjne sprawcy, nawet jeśli nie zostały orzeczone przez sąd). Należeć do nich będą m.in. stan cywilny, ilość osób na utrzymaniu.

Wyżej wymienione okoliczności sąd bierze się pod uwagę w momencie orzekania w I instancji lub w II instancji, jeżeli uległy by zmianie.


Sąd mimo stwierdzenia, że orzeczenie grzywny jest niecelowe z uwagi na sytuację finansową sprawcy (np. sprawca nie ma dochodu i nie posiada majątku), nie może odstąpić od wymierzenia kary grzywny, nawet jeśli jest ona jedyną przewidzianą sankcją za dane przestępstwo. Sąd musi wymierzyć grzywnę,  mimo przekonania, że sprawca nie będzie w stanie jej uiścić.

Wiąże się to z charakterystyczną funkcją, jaką pełni grzywna w prawie karnym skarbowym.

Regulacja ta ma na celu przede wszystkim ochronę interesu fiskalnego Skarbu Państwa, rekompensatę za naruszenie tego interesu.

Kara grzywny jest podstawowym instrumentem zwalczania przestępczości skarbowej i wykroczeń skarbowych. Dzięki niej sprawca może poczuć, że pod względem ekonomicznym nieopłacalne jest łamanie norm finansowo prawnych, ponieważ zamiast korzyści majątkowej z popełnienia czynu zabronionego, ponosi straty -  traci dobre imię, musi zapłacić orzeczoną grzywnę oraz uiścić należność publicznoprawną (np. podatek), którą chciał uszczuplić swoim czynem.

Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.

Minimalne wynagrodzenie:

849 zł

od 1 stycznia 2005 r.

(Dz.U. 2004 nr 201, poz. 2062)

899,10 zł

od 1 stycznia 2006 r.

(Dz.U. 2005 nr 177, poz. 1469)

936 zł

od 1 stycznia 2007 r.

(Dz.U. 2006 nr 171, poz. 1227)

1126 zł

od 1 stycznia 2008 r.

(Dz.U. 2007 nr 171, poz. 1209)

1276 zł

od 1 stycznia 2009 r.

(MP nr 55, poz. 499)

1317 zł

od 1 stycznia 2010 r.

(MP z 2009 r. nr 48, poz. 709)

1386 zł

od 1 stycznia 2011 r.

(Dz.U. z 2010 r. nr 194, poz. 1288)

1500 zł

od 1 stycznia 2012 r.

(Dz.U. z 2011 r. nr       ,  poz.      )

Dzięki temu nie podlega dewaluacji (obniżeniu sztywnego kursu waluty narodowej wobec innych walut) na skutek  inflacji. Wysokość minimalnej i maksymalnej stawki może być kształtowana w zależności od aktualnej wartości pieniądza.

Przyjmuje się, że momentem ustalenia granic pojedynczej stawki dziennej grzywny powinna być chwila popełnienia przestępstwa skarbowego (nie zaś chwila orzekania w pierwszej instancji).

Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 2008 roku (V KK 116/08)- Dla określenia wysokości stawki dziennej nie może być miarodajna wysokość najniższego wynagrodzenia w dniu orzekania przez sąd, lecz wysokość ta w dniu popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu. […]

Od dnia wejścia w życie wspomnianej noweli, niezależnie od wskazania na minimalne (a nie najniższe) wynagrodzenie, zrezygnowano z zastrzeżenia, że ocena powinna nastąpić przy uwzględnieniu owej wysokości w dniu orzekania w pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Najwyższego nie może to oznaczać, że intencją ustawodawcy było wskazanie na potrzebę określania wysokości stawki dziennej przy uwzględnieniu zarówno chwili orzekania w pierwszej instancji, jak i w instancji odwoławczej.

 Cel wskazanej tu zmiany sprowadza się do uniezależnienia surowości grożącej oskarżonemu kary od tego, kiedy wydane zostaje orzeczenie. W konsekwencji zasadne jest przyjęcie, że punktem wyjścia dla określenia wysokości stawki dziennej grzywny orzekanej za przestępstwa skarbowe (art. 23 § 3 k.k.s.) jest wysokość minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia przypisanego czynu.

Polecamy: Postępowanie podatkowe

Jednak należy pamiętać o zasadzie mówiącej, że powinno się brać pod uwagę względniejszą, korzystniejszą dla sprawcy podstawę ustalania granic stawki dziennej grzywny. Stanie się tak w przypadku, gdy w momencie orzekania wysokość minimalnego wynagrodzenia będzie niższa niż w czasie popełnienia czynu zabronionego.

Poza tym wysokość stawki dziennej ustalona zostanie z uwzględnieniem wyżej opisanych okoliczności.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Webinar: Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „Przekształcenie JDG klienta w spółkę w praktyce biura rachunkowego” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy, ekspert INFORAKADEMII. Każdy z uczestników otrzyma imienny certyfikat i roczny nielimitowany dostęp do retransmisji webinaru wraz z materiałami dodatkowymi. Uczestnicy webinaru dowiedzą się, jak wygląda proces przekształcenia JDG w spółkę z perspektywy biura rachunkowego, ze wskazaniem kluczowych wyzwań, problemów oraz szans, jakie z tego faktu wynikają.

Zatrudnianie cudzoziemców - zmiany od 1 czerwca 2025 r. Dodatkowe przesłanki odmowy wydania zezwolenia, rejestr umów o pracę, legalność pobytu obywateli Ukrainy, cyfrowe wnioski i wyższe kary

Nowe przepisy dotyczące zasad zatrudniania cudzoziemców w Polsce zaczną obowiązywać od 1 czerwca 2025 roku. Regulacje określają warunki, na jakich możliwe będzie legalne powierzenie pracy obcokrajowcom. Sprawdzamy, czy nowe przepisy wprowadzają ułatwienia i w jaki sposób zmieniają procedurę zatrudniania cudzoziemców.

Kary umowne a koszty podatkowe – korzystny wyrok dla podatników

W wyroku z 6 maja 2025 r., sygn. II FSK 1012/22 Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z stanowiskiem, że kary umowne mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodu, jeżeli niewykonanie dostawy - nie wynikało z winy spółki. Niepewność w tej sprawie wynikała z wykładni art. 16 ust 1 pkt 22 ustawy o CIT, w którym określono jakie kary umowne i odszkodowania nie mogą być uznane za koszty podatkowe. W orzecznictwie przepis ten jest interpretowany literalnie, uznając że pozostałe rodzaje wypłat odszkodowawczych niż wskazane w przepisie mogą być uznane za koszt podatkowy.

Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

REKLAMA

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

REKLAMA