REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zasady przyznawania kary grzywny

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Broniszewska
Zasady przyznawania kary grzywny
Zasady przyznawania kary grzywny

REKLAMA

REKLAMA

Jedną z kar przewidzianych za popełnienie przestępstwa lub wykroczenia skarbowego jest kara grzywny. Jej wysokość określana jest za pomocą systemu stawek dziennych. Pozwala to na zróżnicowanie dolegliwości jaką stanowi ta kara, w zależności od sytuacji majątkowej sprawcy. Dzięki temu Sąd bierze pod uwagę także możliwości płatnicze sprawy.

System stawek dziennych polega na tym, że sąd wymierzając karę grzywny (która w jego ocenie stanowi odpowiednią represję za przestępstwo) najpierw określa ilość stawek dziennych, a następnie wysokość jednej stawki.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Chodzi o to, żeby oddzielić te dwa etapy, ponieważ mogłoby to powodować „dopasowywanie” liczby stawek do już ustalonej kwoty pieniężnej.

Liczba stawek dziennych

Liczba stawek dziennych nie może przekraczać stopnia winy sprawcy. Na jej wymiar wpływa m.in. rodzaj i rozmiar negatywnych skutków czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia obowiązku finansowego, którym sprawca jest obciążony, motywacja sprawcy.

Sąd określając liczbę stawek dziennych nie ma całkowitej dowolności. Kodeks karny skarbowy (ustawa z dnia 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy, Dziennik Ustaw 2007 Nr 111 poz. 765 z późniejszymi zmianami, zwana dalej k.k.s.) przewiduje górną granicę- 720 stawek oraz dolną - 10 stawek dziennych.

REKLAMA

Ustawa może jednak zawierać wyjątki w tym zakresie, ale dotyczą one tylko górnej granicy. Dolna nie podlega zmianom.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wypadku nadzwyczajnego obostrzenia kary grzywny lub wymierzenia kary łącznej, górna granica zostaje zwiększona do 1080 stawek dziennych. Natomiast, gdy w sprawie wydany jest wyrok nakazowy, sąd może orzec maksymalnie 200 stawek (o ile kodeks nie przewiduje kary łagodniejszej, co oznacza, że nie można w tym wypadku przekroczy wysokości stawek, które są wskazane w naruszonym przepisie).

Wysokość stawki dziennej   

Przy określaniu wysokości stawki dziennej sąd bierze pod uwagę:

1. dochody sprawcy - czyli wszystkie dochody, jakie sprawca posiadał w chwili orzekania. Nie ma znaczenia, czy podlegają one opodatkowaniu oraz to w jakiej są formie (pieniężnej czy w naturze).

Natomiast brany jest pod uwagę dochód, ale już po odliczeniu od niego podatków oraz wydatków niezbędnych na zaspokojenie potrzeb życiowych, koniecznych na utrzymanie oskarżonego i jego rodziny, na zachowanie ich zdrowia, umożliwienie kontynuowania pracy i na alimenty.   

Zgodnie z system stawek dziennych wysokość jednej stawki ustala się na podstawie "czystego" dochodu sprawcy. W ten sposób kara grzywny spełnia swój cel jako dolegliwość ekonomiczna, która powoduje, że sprawca nie może korzystać z nadwyżek pieniężnych - poza tymi, które są konieczne do podstawowej egzystencji.

2. możliwości zarobkowe - czyli zdolności sprawcy do uzyskania dodatkowych dochodów. Tą przesłankę sąd bierze pod uwagę głównie w dwóch sytuacjach: po pierwsze, gdy sprawca nie posiada dochodów, pomimo że ich uzyskiwanie jest możliwe; po drugie,  gdy osiąga niskie dochody w porównaniu do posiadanych możliwości po to żeby uniknąć ustalenia przez sąd wyższej stawki grzywny.

Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie

Zatem chodzi tu o przypadki, kiedy mimo braku dochodów albo obok dochodów, sprawca posiada możliwości ich zwiększenia czy uzyskania.

3. stosunki majątkowe, czyli ogólnie stan majątkowy sprawcy. Związane są one z dochodami sprawcy oraz z jego możliwościami zarobkowymi. Chodzi tu o posiadane ruchomości, nieruchomości, środki pieniężne. Oceniany jest stan majątkowy indywidualnej osoby, co oznacza, że nie są brane pod uwagę sytuację, gdy sprawca jest np. współwłaścicielem danej rzeczy. Im większy jest majątek sprawcy, tym większe prawdopodobieństwo, że stawka dzienna będzie wyższa.

4. warunki osobiste sprawcy - dotyczą bezpośrednio osoby sprawcy. Będą to m.in. wiek, wykształcenie, kwalifikacje zawodowe, stan zdrowia psychicznego i fizycznego, warunki mieszkalne, socjalne.

5. warunki rodzinne - sąd ma obowiązek także i je wziąć pod uwagę, ponieważ wymierzenie grzywny może wpłynąć na sytuację ekonomiczną całej rodziny (np. obowiązki alimentacyjne sprawcy, nawet jeśli nie zostały orzeczone przez sąd). Należeć do nich będą m.in. stan cywilny, ilość osób na utrzymaniu.

Wyżej wymienione okoliczności sąd bierze się pod uwagę w momencie orzekania w I instancji lub w II instancji, jeżeli uległy by zmianie.


Sąd mimo stwierdzenia, że orzeczenie grzywny jest niecelowe z uwagi na sytuację finansową sprawcy (np. sprawca nie ma dochodu i nie posiada majątku), nie może odstąpić od wymierzenia kary grzywny, nawet jeśli jest ona jedyną przewidzianą sankcją za dane przestępstwo. Sąd musi wymierzyć grzywnę,  mimo przekonania, że sprawca nie będzie w stanie jej uiścić.

Wiąże się to z charakterystyczną funkcją, jaką pełni grzywna w prawie karnym skarbowym.

Regulacja ta ma na celu przede wszystkim ochronę interesu fiskalnego Skarbu Państwa, rekompensatę za naruszenie tego interesu.

Kara grzywny jest podstawowym instrumentem zwalczania przestępczości skarbowej i wykroczeń skarbowych. Dzięki niej sprawca może poczuć, że pod względem ekonomicznym nieopłacalne jest łamanie norm finansowo prawnych, ponieważ zamiast korzyści majątkowej z popełnienia czynu zabronionego, ponosi straty -  traci dobre imię, musi zapłacić orzeczoną grzywnę oraz uiścić należność publicznoprawną (np. podatek), którą chciał uszczuplić swoim czynem.

Stawka dzienna nie może być niższa od jednej trzydziestej części minimalnego wynagrodzenia ani też przekraczać jej czterystukrotności.

Minimalne wynagrodzenie:

849 zł

od 1 stycznia 2005 r.

(Dz.U. 2004 nr 201, poz. 2062)

899,10 zł

od 1 stycznia 2006 r.

(Dz.U. 2005 nr 177, poz. 1469)

936 zł

od 1 stycznia 2007 r.

(Dz.U. 2006 nr 171, poz. 1227)

1126 zł

od 1 stycznia 2008 r.

(Dz.U. 2007 nr 171, poz. 1209)

1276 zł

od 1 stycznia 2009 r.

(MP nr 55, poz. 499)

1317 zł

od 1 stycznia 2010 r.

(MP z 2009 r. nr 48, poz. 709)

1386 zł

od 1 stycznia 2011 r.

(Dz.U. z 2010 r. nr 194, poz. 1288)

1500 zł

od 1 stycznia 2012 r.

(Dz.U. z 2011 r. nr       ,  poz.      )

Dzięki temu nie podlega dewaluacji (obniżeniu sztywnego kursu waluty narodowej wobec innych walut) na skutek  inflacji. Wysokość minimalnej i maksymalnej stawki może być kształtowana w zależności od aktualnej wartości pieniądza.

Przyjmuje się, że momentem ustalenia granic pojedynczej stawki dziennej grzywny powinna być chwila popełnienia przestępstwa skarbowego (nie zaś chwila orzekania w pierwszej instancji).

Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 2008 roku (V KK 116/08)- Dla określenia wysokości stawki dziennej nie może być miarodajna wysokość najniższego wynagrodzenia w dniu orzekania przez sąd, lecz wysokość ta w dniu popełnienia przypisanego oskarżonemu czynu. […]

Od dnia wejścia w życie wspomnianej noweli, niezależnie od wskazania na minimalne (a nie najniższe) wynagrodzenie, zrezygnowano z zastrzeżenia, że ocena powinna nastąpić przy uwzględnieniu owej wysokości w dniu orzekania w pierwszej instancji. Zdaniem Sądu Najwyższego nie może to oznaczać, że intencją ustawodawcy było wskazanie na potrzebę określania wysokości stawki dziennej przy uwzględnieniu zarówno chwili orzekania w pierwszej instancji, jak i w instancji odwoławczej.

 Cel wskazanej tu zmiany sprowadza się do uniezależnienia surowości grożącej oskarżonemu kary od tego, kiedy wydane zostaje orzeczenie. W konsekwencji zasadne jest przyjęcie, że punktem wyjścia dla określenia wysokości stawki dziennej grzywny orzekanej za przestępstwa skarbowe (art. 23 § 3 k.k.s.) jest wysokość minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia przypisanego czynu.

Polecamy: Postępowanie podatkowe

Jednak należy pamiętać o zasadzie mówiącej, że powinno się brać pod uwagę względniejszą, korzystniejszą dla sprawcy podstawę ustalania granic stawki dziennej grzywny. Stanie się tak w przypadku, gdy w momencie orzekania wysokość minimalnego wynagrodzenia będzie niższa niż w czasie popełnienia czynu zabronionego.

Poza tym wysokość stawki dziennej ustalona zostanie z uwzględnieniem wyżej opisanych okoliczności.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Masz pieniądze na koncie? To jeszcze nie znaczy, że masz płynność finansową

„Na koncie mam 80 tysięcy, więc wszystko jest pod kontrolą.” — to jedno z najczęściej wypowiadanych zdań przez przedsiębiorców. Niestety, w rzeczywistości nie mówi ono nic o kondycji finansowej firmy.Saldo konta to tylko liczba. Bez kontekstu potrafi być mylące, a nawet niebezpieczne. Bo jeśli z tych 80 tysięcy trzydzieści tysięcy to VAT do zapłaty, piętnaście tysięcy to wynagrodzenia, dziesięć tysięcy to niezapłacone faktury, a pięć tysięcy to ZUS i inne zobowiązania — to realnie zostaje dwadzieścia tysięcy do dyspozycji. A może i mniej, jeśli za tydzień trzeba zapłacić CIT albo ratę leasingu.

Czy obowiązkowy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

REKLAMA

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

REKLAMA

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

REKLAMA