REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak toczy się postępowanie nakazowe co do wykroczenia lub przestępstwa skarbowego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Broniszewska
Jak toczy się postępowanie nakazowe co do wykroczenia lub przestępstwa skarbowego?
Jak toczy się postępowanie nakazowe co do wykroczenia lub przestępstwa skarbowego?

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie nakazowe jest odstępstwem od podstawowej formy procesu - postępowania zwyczajnego (w którym rozpoznawane są jedynie przestępstwa skarbowe). Pozwala na szybsze i mniej formalne zakończenie sprawy sądowej.

Przepisy dotyczące przebiegu i regulacji postępowania nakazowego zawarte są przede wszystkim w art. 500-507  kodeksu postępowania karnego (ustawa z dnia 6.06.1997 r. kodeks postępowania karnego, Dz.U.97.89.555 ), dalej k.p.k.

REKLAMA

Kodeks karny skarbowy, dalej k.k.s. (ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy, Dz. U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765)  w art. 113 zawiera odesłanie do przepisów kodeksu karnego. K.k.s. wprowadza jednak odmienności w art. 171 i 172.

Zatem postępowanie nakazowe toczy się na podstawie przepisów k.p.k. ze zmianami zawartymi w k.k.s.

Kodeks postępowania karnego za podstawową formę procesu przyjmuje postępowanie zwyczajne. Jednak określone sprawy mogą być rozpoznawane w jednym z postępowań szczególnych.

Do nich należy m.in. postępowanie uproszczone oraz postępowanie nakazowe. Postępowania szczególne mają na celu ograniczenie formalizmu oraz skrócenie czasu rozpoznawania sprawy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kiedy można rozpoznać sprawę w postępowaniu nakazowym?

W postępowaniu tym mogą być rozpoznawane zarówno wykroczenia jak i przestępstwa skarbowe. Warunkiem jednak jest to, aby sprawy te spełniały kryteria (przesłanki) do zastosowania postępowania uproszczonego. Oznacza to, że przed trafieniem sprawy do sądu musi być przeprowadzone dochodzenie, nie śledztwo.

REKLAMA

W przypadku wykroczeń sytuacja jest jasna, ponieważ dla wszystkich wykroczeń ustawa przewiduje przeprowadzenie dochodzenia. Art. 117 § 1 k.k.s. również wyraźnie wskazuje, że orzekanie w sprawach o wykroczenia skarbowe następuje wyłącznie w postępowaniu nakazowym lub uproszczonym.

Sprawa o przestępstwo skarbowe może być rozpoznana w trybie postępowania nakazowego, jeżeli równocześnie podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym (art. 500 k.p.k.1 w związku z art. 113 § 1 k.k.s.). Tak się nie stanie, jeśli wcześniej prowadzone było dochodzenie.

Przesłanki postępowania nakazowego.

Aby móc rozpoznać sprawę w tym trybie muszą zajść:

1)      przesłanki pozytywne - czyli takie, które muszą wystąpić, aby tryb nakazowy był dopuszczalny oraz

2)      przesłanki negatywne - nie mogą wystąpić, aby zastosowanie postępowania nakazowego było możliwe.

Przesłanki pozytywne:

Do podstawowej przesłanki pozytywnej należy wymóg, aby sprawa była możliwa do rozpoznania w postępowaniu uproszczonym. Ten tryb można stosować się, jeśli postępowanie przygotowawcze było prowadzone w formie dochodzenia.

O warunku rzeczywistego przeprowadzenia dochodzenia decyduje zakończenie postępowania przygotowawczego w tej formie (art. 500 § 1 i 3 k.p.k).

Kolejny warunek przewiduje, że wina sprawcy zabronionego czynu jak i okoliczności jego popełnienia nie mogą budzić wątpliwości.

Wina jak i okoliczności zostają zbadane na podstawie materiału dowodowego, który został zgromadzony w przeprowadzonym dochodzeniu. Ponadto sąd powinien uznać, że przeprowadzenie rozprawy nie jest konieczne.

Wystarczającą konsekwencją popełnienia czynu zabronionego będzie orzeczenie kary lub środka karnego:

REKLAMA

1)      kary ograniczenia wolności albo grzywny do 200 stawek za przestępstwo oraz grzywny do 10-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia za wykroczenie; w drodze wyroku nakazowego za popełnione przestępstwo skarbowe możliwe jest orzeczenie tylko jednej z kar- ograniczenia wolności albo grzywny, nawet jeżeli naruszony przepis pozwalał orzekać także obie te kary łącznie;

2)      środki karne określone w art. 22 § 2 pkt 2-6- przepadek przedmiotów i przepadek korzyści majątkowej lub ich równowartości, zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonych stanowisk i podanie wyroku do publicznej wiadomości;  przy wykroczeniu - przepadek przedmiotów lub ściągnięcie jego równowartości. Orzekanie tych środków w wyroku nakazowym jest możliwe tylko wówczas, gdy w danym wypadku przewiduje to materialne prawo karne skarbowe.

Jakie grzywny za przewinienia skarbowe grożą w 2011 roku?

Środki karne mogą one być orzeczone obok każdej z wymienionych kar możliwych do wymierzenia wyrokiem nakazowym.

Istnieje także możliwość orzeczenia tylko środków karnych, jeżeli wynika to z przepisów k.k.s. Ponadto jeden wyrok nakazowy może dotyczyć kilku przestępstw/wykroczeń skarbowych jeśli orzeczone kary nie przekraczają wyżej wskazanych granic.

Podkreślił to również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 kwietnia 2011 r. ( syg.II KK 285/10) „Nie może ulegać żadnej wątpliwości, że określony przepisem art. 502 § 1 k.p.k. górny pułap kary grzywny, możliwej do wymierzenia w postępowaniu nakazowym, odnosi się nie tylko do kar jednostkowych orzekanych za poszczególne, zbiegające się przestępstwa, ale również do wymierzanej na ich podstawie kary łącznej.”

Przesłanki negatywne

Nie można przeprowadzić postępowania nakazowego wobec osoby, która w danej lub w innej sprawie pozbawiona jest wolności.

Jeżeli zachodzą okoliczności, w których obrona sprawcy jest obowiązkowa także nie można przeprowadzić postępowania nakazowego. Są to następujące okoliczności:

1. W postępowaniu karnym oskarżony musi mieć obrońcę, jeżeli:

  a)   jest nieletni,

  b)   jest głuchy, niemy lub niewidomy,

  c)   zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.

2. Oskarżony musi mieć obrońcę również wtedy, gdy sąd uzna to za niezbędne ze względu na okoliczności utrudniające obronę.

3. Oskarżony musi mieć obrońcę w postępowaniu przed sądem okręgowym jako sądem pierwszej instancji, jeżeli zarzucono mu zbrodnię lub jest pozbawiony wolności.

(Art..79 i 89 k.p.k.)

Postępowania nakazowego nie przeprowadza się w sprawie z oskarżenia prywatnego.

Kodeks karny skarbowy wprowadza dwie dodatkowe przesłanki negatywne w art. Art. 171.§ 1. Zgodnie z nimi wydanie wyroku nakazowego jest niedopuszczalne jeśli stosuje się przepisy o odpowiedzialności posiłkowej oraz zgłoszono interwencję co do przedmiotów podlegających przepadkowi.

Odpowiedzialność posiłkowa to odpowiedzialność osób trzecich za wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego grzywnę i koszty postępowania, jeżeli odniosły one korzyść majątkową z popełnionego czynu zabronionego a nie odpowiadają bezpośrednio za popełnione przestępstwo.

Odpowiedzialność posiłkową można nałożyć na osobę fizyczną, prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą odpowiedzialności prawnej, gdy sprawca działał jako jego zastępca, pełnomocnik, zarządca, pracownik bądź w innym charakterze występował w jego imieniu (art. 24 k.k.s.).

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 sierpnia 2005 r.

(Sygn. I FSK 441/05) odnosi się do odpowiedzialności posiłkowej spółki cywilnej, wskazując, że „W zakresie postępowania karnego skarbowego spółka cywilna, jako podatnik, nie może popełnić przestępstwa ani wykroczenia. Może je popełnić jedynie osoba fizyczna. Tylko bowiem osobie fizycznej, która złożyła nieprawidłową deklarację podatkową można zarzucić jakiś stopień niedbalstwa przy składaniu tej deklaracji, co wystarcza do postawienia zarzutu popełnienia wykroczenia karnego skarbowego. Co prawda przepisy Kodeksu karnego skarbowego dopuszczają nałożenie na osoby prawne, jak również na jednostki niemające osobowości prawnej odpowiedzialności za grzywnę nałożoną na inny podmiot na podstawie art. 24 § 1 i 184 § 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 1999 r. Nr 83 poz. 930) jednak ewentualna odpowiedzialność spółki następuje dopiero w przypadku, gdy spółka odniosła lub mogłaby odnieść z przestępstwa sprawcy korzyść majątkową, a grzywny nie jest w stanie uiścić sam skazany. Spółka cywilna będzie zatem odpowiadać posiłkowo, co oznacza, że nie ponosi ona odpowiedzialności karnej skarbowej w sposób bezpośredni”.

Interwencja to instytucja procesowa, która umożliwia zainteresowanej osobie trzeciej ochronę swoich interesów prawnych poprzez wzięcie udziału w już toczącej się sprawie między innymi podmiotami.

Przesłanki te mogą zostać zlikwidowane jeżeli:

- w postępowaniu przygotowawczym uchylono wydane uprzednio postanowienie o pociągnięciu do odpowiedzialności posiłkowej i nie zawarto w akcie oskarżenia wniosku o jej nałożenie a sąd też nie widzi potrzeby jej nakładania oraz

-  interwenient wycofa interwencję do momentu wniesienia do sądu aktu oskarżenia (data jego wpływu do sądu); cofnięcie ma być wyraźne.

W takiej sytuacji droga do wydania wyroku nakazowego jest otwarta.

Wyrok nakazowy

Wyrok nakazowy zawiera:

1) oznaczenie sądu i sędziego, który go wydał,

 2) datę wydania wyroku,

3) imię i nazwisko oraz inne dane określające tożsamość oskarżonego,

4) dokładne określenie czynu przypisanego przez sąd oskarżonemu, ze wskazaniem zastosowanych przepisów ustawy karnej,

5) wymiar kary i inne niezbędne rozstrzygnięcia.

Wyrok nakazowy może natomiast nie zawierać uzasadnienia (art. 504 § 1 i 2 k.p.k.).

Wyrok wydawany jest przez sąd jednoosobowo na posiedzeniu bez udziału stron. Nie przeprowadza się rozprawy, ponieważ sąd może orzec na podstawie już uzyskanego materiału dowodowego postępowaniu przygotowawczym.

Odpis wyroku nakazowego doręcza się prokuratorowi, oskarżycielowi i oskarżonemu (i jego obrońcy). Oskarżony i jego obrońca oprócz odpisu wyroku powinni otrzymać także odpis aktu oskarżenia.

Wskazane osoby mogą wnieść sprzeciw od wyroku nakazowego w terminie siedmiu dni od dnia jego doręczenia. Za pomocą sprzeciwu oznajmiają oni, że nie zgadzają się na wydane rozstrzygnięcie, co powoduje, że wyrok traci moc a sprawa jest rozpoznawana na zasadach ogólnych- w postępowaniu zwyczajnym, w pierwszej instancji przed sądem rejonowym.

Istnieje możliwość cofnięcia sprzeciwu. Można to jednak uczynić tylko do momentu odczytania aktu oskarżenia na pierwszej rozprawie głównej.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

REKLAMA

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

Księgowi obawiają się obowiązkowego KSeF-u. Czego najbardziej?

Już tylko niecały rok dzieli nas od wprowadzenia obowiązkowego KSeF-u, a mimo to – jak się okazuje – księgowi nadal czują się niepewnie. Czego obawiają się najbardziej? Kto się wyłamuje i już dzisiaj deklaruje gotowość na zmiany? fillup k24 we współpracy ze Stowarzyszeniem Księgowych w Polsce opublikowali w maju 2025 r. "Barometr nastrojów polskich księgowych 2025", w którym przedstawiciele branży wypowiedzieli się w sprawach dla nich najważniejszych. Na KSeF-ie nie pozostawiono suchej nitki.

REKLAMA