Konfiskata rozszerzona także za przestępstwa podatkowe osób trzecich - poważne zagrożenie dla przedsiębiorców

Wprowadzono ponadto szereg domniemań, związanych z pochodzeniem korzyści majątkowych. W tym kontekście należy zwrócić uwagę na konieczność implementowania do prowadzonych przedsiębiorstw mechanizmów kontrolujących legalność dokonywanych czynności oraz zapobiegających zaangażowaniu w tzw. „karuzele podatkowe”, a także dbania o należyty poziom kompetencji osób zarządzających przedsiębiorstwem.

Przepadek – unijne narzędzie do walki z poważną przestępczością

Przepadek przedmiotów stanowi niezwykle skuteczny środek walki z zorganizowaną przestępczością. Zarówno prawodawca unijny jak i krajowy legislator podkreślają, że nawet kara pozbawienia wolności nie jest tak dotkliwa, jak konfiskata mienia pochodzącego z przestępstwa. Kontrowersyjny projekt ustawy ma implementować do polskiego porządku prawnego Dyrektywę 2014/42 z dnia 3 kwietnia 2014 roku, w sprawie zabezpieczenia i konfiskaty narzędzi służących do popełnienia przestępstwa i korzyści pochodzących z przestępstwa w Unii Europejskiej, której termin transpozycji upłynął dnia 4 października 2015 roku. Należy podkreślić, że wskazana dyrektywa ma zastosowanie do najpoważniejszych przestępstw, takich jak terroryzm, cyberterroryzm, korupcja, przestępczość zorganizowania, handel narkotykami, pranie pieniędzy, handel ludźmi. Dyrektywa przewiduje możliwość konfiskaty mienia, którego źródłem mogło być popełnienie przestępstwa, ustanawiając przy tym gwarancje ochrony praw osób, pośrednio zaangażowanych w proceder, lecz działających w dobrej wierze.

Uprawnienia organów skarbowych podczas czynności sprawdzających

Rozwiązanie krajowe odbiegające od standardu unijnego

Polski ustawodawca zdecydował się znacząco rozszerzyć zakres zastosowania dyrektywy – zarówno biorąc pod uwagę przestępstwa inne niż wskazane bezpośrednio w treści Dyrektywy, jak również umożliwić orzeczenie przepadku składników i praw majątkowych przedsiębiorstwa, które zostało wykorzystane do popełnienia przestępstwa (także skarbowego), choćby nawet przedsiębiorstwo nie stanowiło własności sprawcy, a przestępstwo było popełnione bez wiedzy właściciela.

Ważne!

Przepadek składników i praw majątkowych przedsiębiorstwa (według jednej z możliwych wykładni - także całego przedsiębiorstwa) będzie można orzec niezależnie od funkcji czy nawet zatrudnienia sprawcy w przedsiębiorstwie. Dla możliwości orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa istotne będzie tylko istnienie związku przedsiębiorstwa z popełnionym przestępstwem, a także wykazanie niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach przez „właściciela lub inną osobę uprawnioną”, jeśli ta osoba przewidywała bądź mogła przewidzieć, że przedsiębiorstwo może służyć lub być przeznaczone do popełnienia przestępstwa.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik

Przykład 1

Pracownik Alfa Sp. z o. o. Sp. k. dopuścił się przestępstwa skarbowego, wykorzystując do jego popełnienia przedsiębiorstwo oraz jednocześnie doprowadzając do uszczuplenia należności publicznoprawnej dużej wartości. Jeśli zostanie ustalone, że Pan Marek, Prezes Zarządu komplementariusza w Alfa Sp. z o.o. Sp. k., nie dołożył należytej staranności w nadzorze nad przedsiębiorstwem i mógł przewidywać, że przestępstwo zostanie popełnione, Sąd będzie mógł orzec przepadek składników i praw majątkowych Alfa Sp. z o.o. Sp. k.

Możliwość orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa na skutek popełnienia przestępstwa skarbowego obrazuje poniższa tabela: