Nowelizacja Kodeksu karnego skarbowego od 1 stycznia 2017 r.

Odpowiedzialność za uszczuplenie spółki cywilnej w zakresie VAT i akcyzy

Projekt zmian z 22 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Finansów, zakłada, że zmianie ma ulec brzmienie art. 9 § 3 Kodeksu karnego skarbowego (dalej „kks”). Dotychczasowe brzmienie: „Za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną” według ustawodawcy było wadliwe w zakresie w jakim nie obejmowało odpowiedzialnością osób fizycznych za uszczuplenia spółki cywilnej w zakresie podatku do towarów i usług czy podatku akcyzowego. Obecnie spółka cywilna nie należy do wymienionych w art. 9 § 3 kks jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, gdyż nie posiada zdolności prawnej w rozumieniu prawa cywilnego mimo, że ma ona w razie nałożenia na nią obowiązku podatkowego zdolność podatkową. Skreślenie zapisu „której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną” ma nie pozwolić na bezkarność wspomnianych podmiotów.

Sankcje w podatku VAT od 1 stycznia 2017 r.

Obostrzenie kary za przestępstwa skarbowe

Projekt przewiduje dodanie nowej okoliczności nadzwyczajnego obostrzenia kary w sytuacji popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 62 § 2 kks polegającym na wystawianiu w sposób nierzetelny albo posługiwaniu się w ten sposób wystawioną fakturą lub rachunkiem, jeżeli podatek wynikający z tych faktur jest dużej wartości. Wobec tego, że art. 62 § 2 kks dotyczy czynów formalnych, do znamion których nie należy uszczuplenie podatkowe, nie można do niego zastosować nadzwyczajnego obostrzenia kary. Wobec tego dodanie pkt 1 a) jest wyrazem zaostrzenia polityki karnej w zakresie tego typu zachowań. Konsekwencją tej zmiany jest proponowana zmiana w art. 37 § 2 , który wymienia sytuacje kiedy nie ma miejsca nadzwyczajne obostrzenie kary. Po zmianie brzmienia § 2, będzie on miał zastosowanie do sytuacji gdy w związku z przestępstwem z art. 62 § 2 kks doszło do uszczuplenia należności publicznoprawnej, jednak wymagana należność została uiszczona.

Kary za nierzetelne faktury

Uwzględniając kierunek proponowanych zmian w zakresie penalizacji wystawiania nierzetelnych faktur, jak również uzasadnioną konieczność obostrzenia odpowiedzialności za ww. czyny w sytuacji „wielkiej wartości” podatku wynikającego z nierzetelnych faktur ( 2 pkt 3 w art. 38 kks), w projekcie zaproponowano zmianę treści przepisu art. 38 kks. W związku z powyższym sąd wymierzając karę pozbawienia wolności stosując nadzwyczajne obostrzenie kary wobec sprawcy przestępstwa z art. 62 § 2 kks będzie zobligowany do wymierzenia tej kary powyżej dolnej granicy zagrożenia za ten typ przestępstwa skarbowego, tj. powyżej roku do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę (przy czynach o dużej wartości podatku wynikającego z nierzetelnych faktur) - art. 38 § 1 pkt 3 kks albo do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego podwójnie (przy czynach o wielkiej wartości podatku wynikającego z nierzetelnych faktur) - art. 38 § 2 kks.

Likwidacja kwartalnych rozliczeń VAT od 2017 roku

Kara za wielokrotne wykroczenia skarbowe

Uzasadniając usunięcie art. 50 § 2 kks, mówiącego, że w razie ukarania za dwa albo więcej wykroczeń skarbowych popełnionych przed wydaniem pierwszego orzeczenia, wykonaniu podlega najsurowsza kara, a także inne środki orzeczone w każdym z orzeczeń, projektodawca wskazuje, że ta dyrektywa wykonawcza prowadzi w praktyce do sytuacji, w której ci sami notoryczni sprawcy czynów zabronionych nie ponoszą wymiernej odpowiedzialności, adekwatnej do skali i częstotliwości naruszeń. W przypadku, gdy wykonaniu podlega tylko najsurowsza kara, materialna uciążliwość staje się względniejsza i nie odstrasza wystarczająco od powrotu do przestępczej działalności. Ponadto potrzeba tej zmiany wynika z dotychczasowej praktyki Służby Celnej w zwalczaniu przestępczej działalności, w szczególności przemytu papierosów przez wschodnią granicę państwa. Dopuszczalność wykonania tylko jednej kary spośród kilku, jest okolicznością znaną sprawcom wielokrotnym i przez to nie ogranicza skali zjawiska. W wyniku przemytu dochodzi do narażenia uszczuplenia zarówno cła oraz akcyzy, jak i podatku VAT.

Sankcje za niewłaściwe złożenie deklaracji VAT

Zmiana w art. 56 § 4 kks wprowadza odpowiedzialność karną za wykroczenie skarbowe polegające na złożeniu deklaracji z pominięciem zastosowania środków komunikacji elektronicznej, który to obowiązek ustanawia nowy ust. 11 a w art. 99 nowelizowanej ustawy o VAT. W stosunku do informacji podsumowującej obowiązek zastosowania tej formy wynika z nowego brzmienia art. 100 ust. 3 ustawy o VAT, zaś analogiczną sankcję za niezachowanie właściwej formy ich złożenia wprowadza zmieniony § 2 w art. 80a kks.

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016

Sankcje za wystawianie nierzetelnych faktur

Zmiany mają dotknąć również dyspozycji art. 62 § 1, która obecnie stanowi, że kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania, podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych. Zgodnie z zaproponowanymi zmianami wykreśleniu ma ulec zapis „za wykonanie świadczenia”. Przepis ten penalizowałby zachowania swoistego rodzaju wadliwości w zakresie realizacji obowiązków wystawiania i wydawania faktur. W zakresie penalizacji przestępstw skarbowych polegających na wystawianiu nierzetelnych faktur przewidziano typ podstawowy i uprzywilejowany mając na uwadze wysokość kwot podatku wynikających z nierzetelnych faktur. W typie uprzywilejowanym art. 62 § 2a kks w sytuacji gdy kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest małej wartości grozi sankcja kary grzywny zwiększonej do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności albo obie te kary łącznie. Natomiast jeżeli czyn polega na wystawianiu nierzetelnych faktur a kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest powyżej małej wartości grozi sankcja kary grzywny do 720 stawek dziennych albo kara pozbawienia wolności, ale w wymiarze nie krótszym niż rok albo obie te kary łącznie.

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 10 września 1999 r. - Kodeks karny skarbowy (ostatnia zmiana: Dz.U. z 2016 r., poz. 1228),

- Projekt z dnia 22 września 2016 r. - Ustawa o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.