Czy urząd skarbowy może nie uznać pełnomocnictwa ogólnego

Zgodnie z art. 137 § 3 ordynacji podatkowej pełnomocnik ma prawo i obowiązek dołączyć do akt sprawy podatkowej oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa.

Adwokat, radca prawny, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.

Załączenie do akt oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa jest obowiązkiem pełnomocnika. W aktach zawsze musi być bowiem dokument, z którego wynika umocowanie do działania, w konkretnej sprawie, w imieniu strony.

Zdaniem Ministra Finansów z treści pełnomocnictwa powinien jasno wynikać jego zakres, tzn. jakich czynności, w jakim postępowaniu, przed jakim organem może dokonywać pełnomocnik w imieniu swojego mocodawcy. W pełnomocnictwie należy także wskazać, czy obejmuje ono wszelkie czynności procesowe, czy też tylko niektóre z nich, a ponadto określić, czy dotyczy całego postępowania, czy też tylko określonego etapu.

Wydaje się, że określenia używane w typowych pełnomocnictwach ogólnych: "do wszelkich czynności", "przed wszelkimi organami" powinny wystarczyć ale widać, że Minister Finansów zaleca pewną kazuistykę. Więc lepiej w pełnomocnictwie ogólnym zapisać więcej treści.

W postępowaniu podatkowym akta zakłada się od chwili wszczęcia tego postępowania, a nie przed jego wszczęciem. Postępowanie nie może bowiem toczyć się przed jego wszczęciem, a to oznacza też, że nie może być wówczas akt sprawy, do których pełnomocnik mógłby złożyć pełnomocnictwo, w tym także jego uwierzytelniony odpis.

W orzecznictwie sądowym dominuje argumentacja, którą zaprezentował m.in. Naczelny Sad Administracyjny w Warszawie w wyroku z 11 kwietnia 2008 r. (sygn. akt II FSK 128/08). NSA uznał w tym wyroku, że brzmienie art. 137 § 3 zdanie pierwsze Ordynacji podatkowej nie pozostawia wątpliwości, iż pełnomocnik, chcąc występować w postępowaniu w takim charakterze, jest zobligowany do przedłożenia do akt konkretnej sprawy dokumentu potwierdzającego umocowanie do działania w cudzym imieniu i wyznaczającego jego zakres.

Bez względu na zakres udzielonego pełnomocnictwa to pełnomocnik decyduje o tym, czy będzie zastępował stronę w zakresie, w jakim został umocowany. Tym samym - zdaniem MF - złożenie dokumentu pełnomocnictwa do akt jednej z kilku spraw prowadzonych przez ten sam organ podatkowy, nawet gdy będzie to pełnomocnictwo ogólne, nie zwalnia pełnomocnika z obowiązku załączenia oryginału lub poświadczonej urzędowo kopii takiego dokumentu do akt kolejnej sprawy. Podobny pogląd wyrażony został w wyroku NSA z dnia 24 października 2007 r., sygn. akt II FSK 1217/06.