Przedawnienie zobowiązania podatkowego spółki a odpowiedzialność członka zarządu

Nie może budzić wątpliwości, że wygaśnięcie z powodu przedawnienia na podstawie art. 59 § 1 pkt 9 o.p. zobowiązania podatkowego pierwotnego dłużnika, skoro skutkuje zwolnieniem z odpowiedzialności za to zobowiązanie osoby trzeciej, czyni wydaną wobec tej osoby decyzję o jej odpowiedzialności za to zobowiązanie bezprzedmiotową, czego następstwem powinno być stwierdzenie jej wygaśnięcia w trybie art. 258 § 1 pkt 1 tej ustawy.

Tak orzekł NSA w wyroku z 29 kwietnia 2014 r., (sygn. I FSK 641/13).

Sprawa dotyczyła osoby fizycznej, w stosunku do której orzeczono odpowiedzialność w charakterze osoby trzeciej (członka zarządu) z tytułu zaległości podatkowych spółki.

Członek zarządu odwołał się od decyzji, orzekającej jego odpowiedzialność, wskazując, że zaległości podatkowe, których ona dotyczy, uległy przedawnieniu.

Organ podatkowy utrzymał jednak decyzję w mocy. Zdaniem organu, przedawnienie zobowiązania podatkowego ustalonego w decyzji podatkowej, które nastąpiło po doręczeniu ostatecznej i niewadliwej decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej, nie powoduje bezprzedmiotowości tej decyzji, nie stanowi zatem przesłanki do jej wygaśnięcia w trybie art. 258 § 1 pkt 1 O.p. Członek zarządu złożył skargę do WSA. Sąd oddalił ją.

Loteria paragonowa 2015 – co miesiąc samochód i laptopy od Ministra Finansów

Odsetki od zaległości podatkowych - zmiany od 2015 r.

Akcesoryjny charakter odpowiedzialności

W uzasadnieniu wyroku, sąd uznał, że przesłanka bezprzedmiotowości decyzji nie zaistniała, nie istnieje również przepis prawa, który nakazywałby wygaszenie decyzji orzekającej o odpowiedzialności osoby trzeciej za zobowiązania podatnika, która została prawidłowo wydana i doręczona osobie trzeciej, a w terminie późniejszym zobowiązania te uległy przedawnieniu.

Członek zarządu wniósł skargę kasacyjną. NSA przyznał mu rację. W uzasadnieniu podkreślił akcesoryjny charakter odpowiedzialności osób trzecich za zaległości podatkowe podmiotów pierwotnie zobowiązanych z tego tytułu. W opinii NSA wygaśnięcie zobowiązania pierwotnego dłużnika powoduje też zwolnienie z odpowiedzialności osoby trzeciej. Wobec tego decyzja o odpowiedzialności staje się bezprzedmiotowa. Organ podatkowy, który wydał taką decyzję, powinien dokonać jej wygaszenia. Odpowiedzialność osób trzecich stanowi bowiem odpowiedzialność za cudzy dług i w żadnym wypadku nie może trwać dłużej niż zobowiązanie pierwotne.

Zapisz się na nasz newsletter

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

NSA podkreślił, że stosownie do art. 258 § 1 pkt 1 o.p. decyzja staje się bezprzedmiotowa, kiedy po jej zaistnieniu w obrocie prawnym, trwałej zmianie uległ stosunek materialnoprawny, który był podstawą wydania tej decyzji.

Taką trwałą zmianą jest właśnie przedawnienie (wygaśnięcie) zobowiązania podatkowego pierwotnego dłużnika, za które odpowiedzialność została przeniesiona na osobę trzecią. Wyrok jest prawomocny.

Aleksandra Bembnista jest starszym konsultantem w Dziale Prawno-Podatkowym PwC