Złożenie korekty deklaracji a umorzenie postępowania

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 r. sygn. I KZP 3/12 „wiele argumentów przemawia za możliwością złożenia przez sprawcę przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej, o której mowa w art. 16a k.k.s., również po ujawnieniu popełnienia takiego czynu i wszczęciu wobec sprawcy postępowania karnego skarbowego, co wywoła skutek określony w art. 17 § 1 pkt 4 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s” (umorzenie).

Kodeks Karny Skarbowy (Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930, dalej: KKS) przewiduje szczególną możliwość uniknięcia kary przez sprawcę, który złożył prawnie skuteczną korektę deklaracji oraz dokonał uiszczenia zaległości publicznoprawnej (np. podatkowej). Zgodnie z art. 16a tej ustawy „Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył prawnie skuteczną, w rozumieniu przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa lub ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2015 r. poz. 553, z późn. zm.1), korektę deklaracji podatkowej i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ, należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie”

Nowelizacja Kodeksu karnego skarbowego od 1 stycznia 2017 r.

Treść tego przepisu zrodziła wątpliwość czy umorzenie postępowania może być stosowane także po ujawnieniu czynu. Instytucja czynnego żalu opisana w Kodeksie Karnym pozwala na uniknięcie odpowiedzialności w przypadku odstąpienia od przestępstwa na etapie usiłowania. Zastosowanie takiej analogii w procesie wykładni art. 16a KKS oznaczałoby możliwość umorzenia jedynie w przypadku złożenia korekty deklaracji przed ujawnieniem czynu. Kodeks Karny Skarbowy jest jednak autonomiczną ustawą wobec Kodeksu Karnego. Z tego powodu zasady ogólne obowiązujące w Kodeksie Karnym nie zawsze mogą być wprost stosowane w procesie wykładni przepisów Kodeksu Karnego Skarbowego.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego zawężenie stosowania art. 16a KKS jedynie do przypadków korekty deklaracji przed ujawnieniem czynu lub wszczęciem postępowania oznaczałoby nieuzasadnioną zmianę zakresu stosowania tego przepisu.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik

Powyższe orzeczenie nie ma rangi uchwały (postanowienie o odmowie uchwały ze względu na braki formalne wniosku) jednak daje bardzo mocne argumenty każdemu kto złożył korektę deklaracji i uiścił zaległość publicznoprawną po ujawnieniu czynu lub wszczęciu postępowania.

Autor: Paweł Kula, Russell Bedford Poland

Artykuł pochodzi z RB Magazine wydawanego przez Russell Bedford

Zobacz: Sprawy karne