Faktura bez NIP a prawo do odliczenia VAT

Kiedy można odliczyć VAT?

Zgodnie z zasadą ogólną prawo do odliczenia przysługuje w takim zakresie, w jakim nabywane towary służą czynnościom opodatkowanym VAT. Natomiast kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikającego z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Prawo do odliczenia podatku stanowi integralną część mechanizmu VAT i co do zasady nie może być ograniczane. Prawo to jest wykonywane w sposób bezpośredni w stosunku do całego podatku obciążającego transakcje powodujące naliczenie podatku. Jest to tzw. zasada neutralności, która jest podstawową zasadą VAT wynikającą z charakteru podatku konsumpcyjnego.

Kiedy nie można odliczyć VAT?

Ustawodawca przewidział kilka przypadków kiedy odliczenie podatku nie jest możliwe. Nie można odliczyć, z pewnymi wyjątkami, usług gastronomicznych i noclegowych. Prawa do odliczenia nie daje też faktura, która została wystawiona przez podmiot nieistniejący lub dokumentuje czynność, która nie została dokonana, czyli jest to tzw. „pusta faktura”. Nie stanowi podstawy do odliczenia także faktura, która dokumentuje czynności zwolnione lub niepodlegające opodatkowaniu. Są to najczęściej spotykane przypadki kiedy podatnik pozbawiony jest możliwości odliczenia VAT. Wszystkie negatywne przesłanki zostały wskazane w art. 88 ustawy VAT i stanowią katalog zamknięty. Braki formalne faktury nie zostały uwzględnione w tym katalogu.

Brak NIP a prawo do odliczenia

Zasadniczym warunkiem prawa do odliczenia VAT jest związek danego zakupu z dokonywaną przez podatnika sprzedażą opodatkowaną. Drugim warunkiem jest posiadanie faktury dokumentującej zakup. Wymogi, jakie musi spełniać faktura, zostały wskazane w ustawie VAT. Czasami jednak otrzymamy fakturę, która nie zawiera naszego numeru NIP. W takim przypadku możemy skorygować fakturę, wystawiając notę korygującą, jednakże wymaga ona akceptacji wystawcy faktury. Niemniej nawet gdy wystawca faktury nie zaakceptuje noty korygującej, to nie pozbawi nas prawa do odliczenia podatku VAT.

Co z plikiem JPK?

Następstwem niewskazania naszego numeru NIP na fakturze będzie błędne wykazanie faktury  przez sprzedawcę w pliku JPK_V7. Pracownik organów podatkowych może skontaktować się z nami celem wyjaśnienia sytuacji. Natomiast zgodnie z orzeczeniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 22 października 2015 r., sygnatura C-277/14 podatnik, który chce odliczyć VAT, nie musi badać, czy wystawca faktury za towary lub usługi, których odliczenie ma dotyczyć prawidłowo, wywiązuje się z obowiązku złożenia poprawnie formalnych deklaracji (w tym plików JPK). TSUE zastrzegł przy tym, że urzędy nie mogą wymagać od odbiorcy, aby dokonywał ustaleń, których nie wymaga od niego prawo. Dokonując transakcji podatnik, ma prawo uważać, że dostawca prawidłowo rozlicza swoją deklarację JPK wskazując jako nabywcę swoich towarów właśnie podatnika.

Autor: Monika Oszyńska, Kancelaria Mentzen