REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Fiskus wykrywa coraz mniej „lewych” faktur. Dlaczego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Fiskus wykrywa coraz mniej „lewych” faktur. Dlaczego?
Fiskus wykrywa coraz mniej „lewych” faktur. Dlaczego?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Organy podatkowe w Polsce (urzędy skarbowe i urzędy celno-skarbowe) wykrywają coraz mniej fikcyjnych ("lewych") faktur. Dlaczego tak się dzieje?

Mniej wykrytych fikcyjnych faktur przez organy podatkowe

W 2022 roku urzędy celno-skarbowe i skarbowe wykryły blisko 180 tys. fikcyjnych faktur. Zanotowano więc spadek o przeszło 11% rdr (w porównaniu do 2021 roku). Może to być wynikiem zwiększenia wykrywalności przestępstw i zmniejszenia ich skali. W ostatnich latach państwo podjęło szereg działań uszczelniających system podatkowy. Dzięki temu trudniej jest wprowadzać do obiegu tzw. puste faktury. W środowisku biznesowym wzrosła też świadomość ryzyka związanego z nieprawidłowościami w fakturowaniu. Nie bez znaczenia było również zaostrzenie kar. Niemniej liczba ujawnionych przypadków wciąż jest groźna dla gospodarki i budżetu państwa, a faktyczną skalę procederu naprawdę trudno jest oszacować. Do tego z dostępnych danych wynika, że rdr. o ponad połowę spadła wartość brutto wykrytych fikcyjnych faktur. A to z kolei sugeruje, że przestępcy działają dużo ostrożniej niż w latach poprzednich. 

REKLAMA

Autopromocja

Wykryto mniej fikcyjnych faktur w obrocie

Jak wynika z oficjalnych danych, w 2022 roku w toku kontroli przeprowadzonych przez urzędy celno-skarbowe i skarbowe ujawniono blisko 180 tys. fikcyjnych faktur. To o ponad 11% mniej niż w 2021 roku. Spadek ten mógł być wynikiem szeregu czynników, w tym m.in. intensywnych kampanii informacyjnych, zmniejszenia skali przestępstw lub też zwiększenia wykrywalności fikcyjnych faktur. 

Kluczowe znaczenie z pewnością miało wdrożenie kilka lat temu przez Ministerstwo Finansów systemu Jednolitego Pliku Kontroli (JPK). Pozwala on na automatyczne weryfikowanie i porównywanie danych z deklaracji podatkowych z innymi dokumentami. Dzięki temu fikcyjne faktury są łatwiejsze do wykrycia i sankcjonowania.

Innym, istotnym czynnikiem zapewne była zwiększona aktywność organów podatkowych. Należy tu wyróżnić kontrolę i ściganie osób odpowiedzialnych za wystawianie fikcyjnych faktur oraz wprowadzenie surowszych kar za naruszanie przepisów podatkowych w tym zakresie. W tym miejscu trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że organy podatkowe wciąż mają duży problem z wykryciem rzeczywistych sprawców przestępstw. Bowiem często biorą w nich udział sieci tzw. słupów, czyli podmiotów, których tożsamość jest wykorzystywana do formalnej organizacji takiej działalności. 

Natomiast samo zmniejszenie liczby wykrytych fikcyjnych faktur ewidentnie wpisuje się w trend ostatnich lat, w których państwo podjęło wiele działań uszczelniających system podatkowy. Spadek jest efektem zarówno wprowadzanych zmian legislacyjnych, jak i wdrożenia narzędzi informatycznych, które mocno wpływają na tzw. rynek faktur. Zaraz po wprowadzeniu nowych mechanizmów wykryto więcej takich dokumentów, po czym z roku na rok zaczęto ich coraz mniej rejestrować.

Rozwój technologii wykorzystywanych przez organy podatkowe mógł również doprowadzić do większej skuteczności w wykrywaniu oszustw podatkowych. Krajowa Administracja Skarbowa dysponuje coraz nowocześniejszymi rozwiązaniami, a zatem przestępcom trudniej jest wprowadzać do obiegu fikcyjne dokumenty. Jednocześnie większa liczba przedsiębiorców stawia na uczciwe i legalne metody prowadzenia działalności gospodarczej. Statystyki resortu mogą więc wskazywać na to, że właściciele firm stają się coraz bardziej świadomi ryzyka związanego z nieprawidłowościami w fakturowaniu. 

To tylko wierzchołek góry lodowej?

Wszystkie ww. działania mogą w przyszłości wpłynąć na większą skuteczność systemu podatkowego jako całości. Natomiast obecnie wciąż jeszcze wymaga on uszczelnienia. Choć spadek liczby wykrytych tzw. pustych faktur jest pozytywnym sygnałem, to nadal stanowią one poważne zagrożenie dla polskiej gospodarki i budżetu państwa. Potwierdza to fakt, że w ub.r. wykryto blisko 180 tys. takich przypadków. Przede wszystkim prowadzą one do rozszerzenia szarej strefy gospodarki, co jest szkodliwe dla rynku, bo zmniejsza wpływy podatkowe i powoduje nierówności w konkurencji. To z kolei wskazuje na potrzebę ciągłego wzmacniania działań nadzoru i kontroli podatkowej. 

Do tego warto dodać, że liczba ujawnionych „lewych” faktur może nie odzwierciedlać rzeczywistej skali oszustw, gdyż wiele przypadków wciąż pozostaje niewykrytych. Faktyczny rozmiar tego procederu jest trudny do oszacowania, bo duża ilość tego typu działań może nigdy nie zostać odkrytych, szczególnie jeśli przestępcy stosują bardziej wyszukane metody i techniki. Może być nawet tak, że wykrycie blisko 180 tys. fikcyjnych faktur w ciągu roku to tylko wierzchołek góry lodowej.

Nie znając rzeczywistej skali nielegalnych praktyk podatkowych, trudno jednoznacznie ocenić skuteczność fiskusa w wykrywaniu fikcyjnych faktur. Statystyki nie pokazują też, ile postępowań zostało zakończonych ostatecznymi decyzjami. Uwzględniają one bowiem część uczciwych transakcji, które zostały zakwestionowane, a których prawdziwość podatnik będzie musiał dopiero wykazać w postępowaniu podatkowym. Natomiast, ze względu na to, że co roku wykrywane są dziesiątki tysięcy nieprawdziwych dokumentów, można wnioskować, iż organy podatkowe wykonują skuteczną pracę w tym zakresie. 

Spadek wartości brutto

Z danych resortu wynika również, że blisko 9,3 mld zł wyniosła wartość brutto fikcyjnych faktur wykrytych w 2022 roku w kontrolach prowadzonych przez urzędy celno-skarbowe i skarbowe. Rok wcześniej było to ponad 20,6 mld zł, co oznacza spadek rdr. o przeszło 55%. Może to sugerować, że podmioty korzystające z fikcyjnych faktur są bardziej ostrożne i wystawiają je na niższe kwoty, aby minimalizować ryzyko wykrycia nieprawidłowości i dotkliwszej kary. 

Warto jednak zauważyć, że przy obecnych możliwościach fiskusa, fikcyjne faktury na niższe kwoty niekoniecznie są trudniejsze do wykrycia. Organy podatkowe posługują się różnymi metodami tropienia nieprawidłowości, m.in. analizą danych zgromadzonych w JPK, weryfikacją informacji o kontrahentach czy korzystaniem z narzędzi do wykrywania zjawisk nadużyć. 

Ponadto coraz częściej stosuje się automatyczne systemy analizy danych, które pozwalają na szybsze i skuteczniejsze wykrywanie fikcyjnych dokumentów. Wówczas faktury na mniejsze kwoty również są brane pod uwagę. W przypadku wykrycia podejrzanych transakcji lub nieprawidłowości podatkowych, organy podatkowe mogą przecież wszczynać kontrole, niezależnie od kwoty faktury.

Należy też podkreślić, że nawet niewielkie kwoty fikcyjnych faktur mogą prowadzić do znacznych strat dla budżetu państwa. Dlatego ważne jest, aby organy podatkowe nadal ulepszały swoje narzędzia i metody pracy. Dzięki temu będą mogły efektywnie zwalczać ten problem. Obserwujemy, że ustawodawca stale doskonali mechanizmy służące wykrywaniu różnego rodzaju oszust budżetowych. I to rzeczywiście zniechęca do szukania „oszczędności” w fikcyjnych fakturach. Jednak wielu oszustów nie rezygnuje ze swoich praktyk. Nie znając faktycznej skali problemu, trudno oszacować, jak naprawdę będzie przedstawiała się wykrywalność fikcyjnych faktur w najbliższych latach. 

Autorem komentarza jest  Ewa Flor, doradca podatkowy z Kancelarii ATL Accounting & Payroll

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KPiR: czym jest i jak ją prowadzić? Najważniejsze zasady uproszczonego księgowania

Odpowiadając wprost na postawione w tytule pytanie, Księga Przychodów i Rozchodów (dalej: „KPiR”) to jeden z przewidzianych w polskim prawie sposobów prowadzenia ewidencji księgowej pozwalającej na określenie zobowiązań podatkowych. Najczęściej KPiR kojarzy się osobom, które prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą, w tym takim, które są zatrudniona w formie b2b. Niemniej, wbrew powszechnemu przeświadczeniu i pomimo tego, że obowiązek prowadzenia księgi przychodów i rozchodów został wprowadzony w art. 24a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, taką formę rachunkowości mogą przyjąć nie tylko osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

Kolejne obniżki stóp procentowych NBP dopiero na jesieni 2025 roku? Prezes Glapiński: RPP nie zapowiada obecnie dalszych zmian; wzmocniły się czynniki inflacyjne

Rada Polityki Pieniężnej prawdopodobnie poczeka z kolejnymi obniżkami stóp procentowych przynajmniej do września - oceniają ekonomiści Santander BP. Ich zdaniem konferencja prasowa Prezesa NBP z 5 czerwca 2025 r. zasygnalizowała kolejną zmianę w nastawieniu banku centralnego - w kierunku bardziej jastrzębiej polityki. Podobnie oceniają analitycy innych banków (ING BSK, mBanku). Na tej konferencji Prezes Glapiński podkreślił, że Rada Polityki Pieniężnej w obecnej sytuacji nie zapowiada ścieżki przyszłych stóp proc., nie zobowiązuje się do żadnych decyzji, a kolejne decyzje będą podejmowane w reakcji na bieżące informacje. Dodał, że wzmocniły się czynniki mogące zwiększyć presję inflacyjną w dłuższym okresie.

Dopłaty bezpośrednie 2025: Nabór kończy się już 16 czerwca

Rolnicy mogą składać wnioski o dopłaty bezpośrednie i obszarowe za 2025 rok wyłącznie przez internet, korzystając z aplikacji eWniosekPlus. Termin upływa 16 czerwca, ale dokumenty będzie można złożyć do 11 lipca – z potrąceniem. Pomoc oferują pracownicy ARiMR i infolinia agencji.

Ulga podatkowa dla pracującego seniora. Co w sytuacji przejścia na emeryturę w ciągu roku podatkowego?

Już czwarty rok w podatku dochodowym od osób fizycznych obowiązuje wprowadzona w ramach Polskiego Ładu tzw. ulga dla pracujących seniorów. Jest to tak naprawdę zwolnienie podatkowe, do którego mają prawo osoby, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn), nadal pracują zarobkowo i nie mają ustalonego prawa do emerytury lub renty rodzinnej. Z tej ulgi mogą też korzystać te osoby, które mają przyznaną emeryturę lecz jej nie pobierają, ponieważ nie rozwiązały stosunku pracy – czyli mają zawieszone prawo do emerytury. Powstaje pytanie, czy do tego zwolnienia mają prawo również te osoby, które w trakcie roku podatkowego (kalendarzowego) przeszły na emeryturę. Wyjaśnił to niedawno Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej.

REKLAMA

Poświadczone zgłoszenie celne importu – kluczowy dowód wywozu z UE

W czasach zglobalizowanego handlu i zaostrzonych kontroli podatkowo-celnych coraz częściej przedsiębiorcy stają przed wyzwaniem udowodnienia wywozu towarów poza Unię Europejską. Jednym z narzędzi, które może odegrać w tym procesie kluczową rolę, jest poświadczone przez organy celne zgłoszenie celne importowe dokonane w kraju trzecim.

Fundacja rodzinna w strukturach transakcyjnych – ryzyko zakwestionowania przez KAS

Najnowsze stanowisko Szefa KAS (odmowa wydania opinii zabezpieczającej z 5 maja 2025 r., sygn. DKP16.8082.14.2024) pokazuje, że wykorzystanie fundacji rodzinnej jako pośrednika w sprzedaży udziałów może zostać uznane za unikanie opodatkowania. Mimo deklarowanych celów sukcesyjnych, KAS uznał działanie za sztuczne i sprzeczne z celem przepisów.

Webinar: KSeF – co nas czeka w praktyce? + certyfikat gwarantowany

Praktyczny webinar „KSeF – co nas czeka w praktyce?” poprowadzi Zbigniew Makowski, doradca podatkowy z ponad 15-letnim stażem. Ekspert wskaże, jakie szanse i zagrożenia dla firm i biur rachunkowych niesie ze sobą KSeF i jak się na nie przygotować.

Taryfa celna UE: kod, który decyduje o losie Twojej przesyłki

Niepozorny ciąg cyfr może przesądzić o powodzeniu lub porażce międzynarodowej transakcji. W świecie handlu zagranicznego poprawna klasyfikacja taryfowa towarów to nie wybór – to konieczność.

REKLAMA

Zmiany w zamówieniach publicznych w 2025 r. Co czeka zamawiających i wykonawców? Projekt UZP dot. udziału firm z państw trzecich w przetargach

W dniu 3 lutego 2025 r. do Sejmu wpłynął projekt w formie druku nr 1041 o zmianie ustawy ¬- Prawo zamówień publicznych, który miał przewidywać szereg istotnych zmian w systemie zamówień publicznych w Polsce, został on jednak wycofany. Urząd Zamówień Publicznych stworzył jednak własny projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi, pod numerem UC88, w której poruszył istotną kwestię udziałów w przetargach firmy z państw trzecich, czyli pochodzących z krajów, z którymi Unia Europejska nie zawarła umowy międzynarodowej zapewniającej wzajemny i równy dostęp do unijnego rynku zamówień publicznych. Projekt ten został już przyjęty przez Radę Ministrów i przesłany do Sejmu.

PFR pozywa firmy na podstawie rekomendacji CBA. Co możesz zrobić, gdy żądają zwrotu subwencji z Tarczy Finansowej?

Polski Fundusz Rozwoju (PFR) pozywa przedsiębiorców, powołując się na tzw. rekomendacje CBA. Problem dotyczy już około 1900 firm, które – często bez żadnych wcześniejszych sygnałów – otrzymują wezwania a następnie pozwy o zwrot subwencji z Tarczy Finansowej. Zaskakuje nie tylko skala działań PFR, ale przede wszystkim brak rzetelnego uzasadnienia tych roszczeń.

REKLAMA