Podzielona płatność jako narzędzie uszczelnienia systemu VAT

Jak się okazuje, nawet pobieżna analiza metody podzielonej płatności dowodzi, że może ona oznaczać prawdziwą rewolucję w systemie VAT ze znacznie dotkliwszymi skutkami dla podatników niż centralny rejestr faktur.
Podstawowe założenie split payment polega na tym, by zapłata za każdą fakturę była dzielona na dwa przelewy:
1) kwotę netto wysyłaną na rachunek bieżący kontrahenta,
2) kwotę VAT wysyłaną na specjalny rachunek kontrolowany przez administrację podatkową – środki wpływające na ten rachunek mogłyby służyć wyłącznie zapłacie VAT na rzecz własnych dostawców, również na specjalny rachunek bankowy.
VAT 2015/2016 – bieżące problemy i zmiany
Innymi słowy, przedsiębiorca nie mógłby dysponować pełną kwotą należności otrzymaną od klienta. Miałoby to zapobiegać znikaniu podatników bez zapłaty podatku, lecz wiązałoby się również z ryzykami i dodatkowymi kosztami dla przedsiębiorców. ©?
Analiza metody podzielonej płatności
1. Płatności tylko w formie przelewu
Łatwo zauważyć, że realizacja modelu split payment byłaby w pełni możliwa tylko w przypadku dokonywania wszystkich transakcji między podatnikami VAT w formie przelewu bankowego (obecnie obowiązek taki istnieje od kwoty 15 000 euro). Wyeliminowane lub utrudnione byłyby inne formy regulowania zobowiązań, czyli gotówka, karta płatnicza lub kompensata. Być może zaproponowane zostałoby kompromisowe rozwiązanie polegające na znacznym obniżeniu kwoty, od której byłby obowiązek regulowania płatności w formie przelewu, a nie całkowitego jej zniesienia. Niemniej jednak kolejne ograniczenie obrotu gotówkowego byłoby daleko idącą ingerencją w swobodę działalności gospodarczej.
Jak uszczelnić zasady i tryb zwrotów VAT-u?
2. Skutki dla płynności
Druga istotna kwestia wiąże się z mechanizmem korzystania ze specjalnego rachunku bankowego. Skoro służyłby on tylko do przelewania kwot VAT, to co by się stało, gdyby na tym koncie nie było środków, np. wskutek jednorazowej lub trwałej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym? Czy w takiej sytuacji przedsiębiorca musiałby wykorzystać środki z własnego rachunku bieżącego dla celów uregulowania VAT? Optymalnym rozwiązaniem byłaby możliwość utrzymywania debetu na koncie VAT, finansowanego z budżetu, co w sensie ekonomicznym byłoby równoznaczne z natychmiastowym zwrotem nadwyżki VAT naliczonego. Miałoby to uzasadnienie szczególnie w kontekście celu, któremu służyłyby te środki, czyli wysyłki na inny specjalny rachunek VAT, również kontrolowany przez aparat podatkowy, i jednocześnie byłoby jedyną zaletą tego systemu z perspektywy przedsiębiorców.
3. Dwukrotne zwiększenie liczby operacji bankowych
Pierwszą kwestią operacyjną byłaby konieczność założenia nowego specjalnego rachunku bankowego dla własnych rozliczeń VAT i wprowadzenia do firmowego systemu obsługi zobowiązań dodatkowych numerów kont kontrahentów. Od tego momentu wszystkie płatności za faktury zawierające VAT musiałyby być dzielone na dwa przelewy – innymi słowy, przedsiębiorcy byliby obciążeni kosztami prowadzenia kolejnego rachunku bankowego, dodatkowymi kosztami pracowniczymi związanymi z obsługą niemal dwukrotnie większej liczby transakcji oraz prowizjami bankowymi.
500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)
PODSUMOWANIE
Trudno nie odnieść wrażenia, chociażby w związku z trzema zasygnalizowanymi kwestiami, że wprowadzenie metody split payment, choć korzystne dla budżetu, nałożyłoby na przedsiębiorców nieproporcjonalnie wysokie obciążenia. Dlatego warto przypomnieć podstawowe założenia drugiego z narzędzi zmniejszania luki w VAT rozważanych przez MF, czyli centralnego rejestru faktur, oraz porównać ich wady i zalety z perspektywy przedsiębiorców.
Centralny rejestr faktur
Dodatkowa baza danych
CRF byłby bazą danych prowadzoną i finansowaną przez MF, do której podatnicy wprowadzaliby wybrane dane o wystawianych fakturach, tj. NIP kontrahenta oraz kwoty netto i VAT, jednakże bez podawania szczegółowych informacji o charakterze towaru lub usługi, a w odniesieniu do otrzymywanych faktur podejmowaliby decyzję co do kwoty odliczenia VAT. W ten sposób powstawałyby ewidencje faktur wysyłanych i otrzymywanych, które służyłyby do automatycznego tworzenia rejestrów sprzedaży i zakupu, a po uzupełnieniu o pozostałe ewidencje (WDT, WNT, importu usług) – również deklaracji VAT. Możliwe byłyby również dodatkowe udogodnienia dla przedsiębiorców, np. automatyczne generowanie sądowych nakazów zapłaty w odniesieniu do faktur, które kontrahent ujął w rejestrze zakupu, lecz nie uregulował ich w terminie. Dodatkowym atutem CRF byłoby pozostawienie bez zmian aktualnych możliwości fakturowania i regulowania płatności.
Porównanie
U nas i na świecie
Budżetowi obie metody powinny przynieść podobne korzyści, tzn. pewność, że każda złotówka VAT, którą jeden przedsiębiorca odlicza, została przez innego przedsiębiorcę zadeklarowana jako podatek należny urzędowi skarbowemu. W ramach UE wprowadzono CRF w Portugalii i osiągnięto pozytywne wyniki (wzrost wpływów podatkowych o 13 proc. w 2013 roku).Metoda split payment ma być zaś wprowadzona we Włoszech, jednakże tylko w odniesieniu do płatności dokonywanych przez sektor publiczny. Oznacza to, że płatności za faktury, które włoskie organy administracji będą otrzymywać od dostawców, będą dzielone na dwie części, tj. kwota netto zostanie przesłana do dostawcy, a kwota VAT bezpośrednio do budżetu. Nie jest to pełna realizacja modelu split payment, lecz warto zaznaczyć, że i tak inicjatywa ta spotkała się z protestami kilku włoskich organizacji przedsiębiorców.
Centralna Baza Faktur – kafkowska kontrola, czy realne uszczelnienie systemu podatkowego?
Jeśli oba narzędzia mogłyby przynieść podobne skutki fiskalne, warto w pierwszej kolejności rozważyć to, które będzie mniej uciążliwe dla przedsiębiorców – tym narzędziem wydaje się centralny rejestr faktur. Warto dodać, że wprowadzenie obu rozwiązań wymagałoby uzgodnień z Komisją Europejską.
Wady i zalety obu rozwiązań
Zagadnienie |
Centralny rejestr faktur |
Podział płatności |
||
Plusy |
Minusy |
Plusy |
Minusy |
|
Operacje i sprawozdawczość |
Możliwość automatycznego tworzenia rejestrów i deklaracji VAT na poziomie CRF – ograniczenie kosztów sprawozdawczości i ryzyka błędu w wypełnianiu dokumentów. |
Konieczność wprowadzenia wszystkich faktur do centralnego rejestru. |
Konieczność otwarcia i utrzymania dodatkowego rachunku bankowego, dwukrotne zwiększenie liczby przelewów do dostawców, obowiązki sprawozdawcze wciąż po stronie podatników. |
|
Płynność |
Możliwość przyspieszenia egzekucji zaległych faktur przez zautomatyzowane wysyłanie sądowych nakazów zapłaty do faktur wprowadzonych do CRF, lecz nieopłaconych. |
Poprawa płynności w razie otwarcia debetu na specjalnym rachunku VAT, równoznacznego natychmiastowemu zwrotowi nadwyżki VAT naliczonego. |
Pogorszenie płynności w razie braku możliwości wykorzystania debetu na specjalnym rachunku VAT i konieczności finansowania VAT z rachunku bieżącego. |
|
Fakturowanie i płatności |
Bez zmian: faktury papierowe lub elektroniczne, płatności w dowolnej formie. |
Fakturowanie bez zmian. |
Prawdopodobne znaczne rozszerzenie obowiązku dokonywania zapłaty w formie przelewu i dalsze ograniczenie lub eliminacja obrotu gotówkowego. |
dr Łukasz Leja
doradca podatkowy
Podyskutuj o tym na naszym FORUM

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Liczne zmiany przepisów i niejednolite interpretacje i orzeczenia w sprawach podatkowych to codzienność polskich podatników, firm i księgowych. Nie wszyscy wiedzą, że można ubezpieczyć się od ryzyka podatkowego. Ubezpieczyciele oferują w tym zakresie kompleksową ochronę ubezpieczeniową, np. ochronę skarbową dla osób fizycznych odpowiedzialnych za finanse (dot. ryzyka kar z kks), czy ochronę podatkową uruchamianą w ramach sporów podatników z organami podatkowymi.
Wynagrodzenie za funkcje kierownicze i nadzorcze w pracach B+R stanowi koszt kwalifikowany.
ZUS poinformował o wdrożeniu nowej metryki programu Płatnik, które ma mieć miejsce 7 czerwca 2023 r. w godzinach wieczornych.
Jakie skutki podatkowe w podatku dochodowym wywołuje dywidenda rzeczowa po stronie spółki wypłacającej dywidendę?
Kawa z INFORLEX to cykl bezpłatnych spotkań online. Spotkania odbywają się w formule „na żywo” w wybrane wtorki o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 13 czerwca br. tematem spotkania będzie Slim VAT 3.
Ministerstwo Finansów pracuje nad ustawą, która zobowiąże operatorów platform cyfrowych do raportowania organom podatkowym o aktywnych sprzedawcach, m.in. tych, którzy dokonali co najmniej 30 transakcji w roku lub sprzedali towary za więcej niż 2 tys. euro. Raportowane będą też dane osób, które za pośrednictwem platformy wynajmą np. swoje mieszkanie - informuje dyrektor Departamentu Polityki Podatkowej w Ministerstwie Finansów Marcin Lachowicz.
Rada Polityki Pieniężnej w czasie posiedzenia w dniach 5-6 czerwca 2023 r. nie podjęła decyzji o zmianie wysokości żadnej stopy procentowej NBP. Stopa referencyjna wynosi nadal 6,75 proc.
Przedsiębiorcy czekają na zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej. Powstaje jednak pytanie, czy środki, które oddaje ZUS, powinny zostać uznane za przychód przedsiębiorstwa. Wszystko zależy od wybranej metody rozliczania podatku.
W komunikacie z 5 czerwca 2023 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że służby Komisji Europejskiej potwierdziły, że brak jest podstaw do zwolnienia drobnych producentów wina z wymogów określonych w art. 33-43 dyrektywy 2020/262, w tym z obowiązku stosowania e-SAD przy przemieszczaniu wewnątrzwspólnotowym poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyprodukowanego przez nich wina oraz posiadania numeru akcyzowego uprawnionego/certyfikowanego wysyłającego.
To dziś już dziś! Międzynarodowy Dzień Księgowego. Dziękujemy za Waszą ciężką pracę i zaangażowanie i za to, że zawsze można na Was liczyć. Zapraszamy do galerii pełnej humoru.
Nie ustajemy w świętowaniu Międzynarodowego Dnia Księgowego. Następna porcja humoru jest już gotowa. Zapraszamy!
6 czerwca 2023 r. Rada Ministrów przyjęła i skierowała do Sejmu projekt ustawy o wprowadzeniu systemu kaucyjnego. System kaucyjny ma objąć od 2025 roku, np. butelki z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku do 3 l, szklane wielokrotnego użytku do 1,5 l i puszki metalowe do 1 l.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpatrzył skargę kasacyjną spółki, która toczyła spór z organem podatkowym w zakresie miejsca rozliczania VAT od usług wsparcia (orzeczenie z 14 lutego 2023 r., sygnatura I FSK 1794/19).
U nas Międzynarodowy Dzień Księgowego trwa cały tydzień! Kolejny zestaw żartów prosto od księgowych już na Was czeka!
W dniu 1 czerwca 2023 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zwana potocznie SLIM VAT 3). Ta nowelizacja zawiera nie tylko zmiany w podatku VAT ale także kilka zmian w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn. Przesunięto o rok obowiązek wysyłania JPK_PIT i JPK_CIT.
Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowelizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, który ma na celu podwyższenie świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) do kwoty 800 zł miesięcznie od 2024 roku.
"Ewa, nasza tęczowa księgowa" - tak nazwaliśmy historyjkę o księgowej, którą napisał ChatGPT-4. Ciekawi jesteśmy jak Wam się spodoba i przede wszystkim, czy wywoła uśmiech na Waszych twarzach… a w których miejscach - to już sprawka sztucznej inteligencji!
Jak działają międzybankowe systemy rozliczeniowe Elixir, Euro Elixir i Express Elixir w czasie Bożego Ciała (8 czerwca 2023 r.) i całego długiego weekendu 8-11 czerwca? Kiedy dojdzie do odbiorcy przelew bankowy wysłany w Boże Ciało?
Międzynarodowy Dzień Księgowego już w najbliższy piątek - 9 czerwca. My zaczynamy świętowanie już od dziś i mamy dla Was, drodzy Księgowi i Księgowe, kolejną porcję dowcipów prosto z biur rachunkowych. Bo liczy się humor!
Nowy wskaźnik referencyjny WIRON, który ma zastąpić dotychczasowy WIBOR, będzie stosowany przy prefinansowaniu działań w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Tak przewiduje zakłada projekt rozporządzenia opublikowany 24 maja 2023 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji.
Trzymiesięczny WIRON spadł od początku 2023 roku z 6,18 proc. do 5,83 proc. W tym samym czasie WIBOR 3M stopniał o 10 pkt bazowych (do 6,9 proc.). Jeśli sytuacja się nie zmieni, inwestorzy po zaplanowanej na 1 stycznia 2025 r. tranzycji, będą zarabiali mniej.
Prezydent podpisał ustawę znaną jako SLIM VAT 3. Na mocy nowych przepisów zwiększony został m.in. limit dla podatników, którzy mogą korzystać z metody kasowej rozliczania podatku VAT oraz rozliczać się kwartalnie. Próg przychodowy wzrósł z 1,2 miliona do 2 milionów euro. Ustawa wejdzie w życie 1 lipca. Jej celem jest uproszczenie regulacji podatkowych i ułatwienie prowadzenia działalności przedsiębiorcom. Jakie zmiany na nich czekają?
Zapadł ważny wyrok dla praktyki naliczania stawki podatku od nieruchomości dla działalności opiekuńczej (domów seniora). Chodzi o wyrok z dnia 23 maja 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie w sprawie o sygn. I SA/ Kr 250/23.
Prezent dla współpracownika odchodzącego na emeryturę to sympatyczny gest i podziękowanie za dotychczasową wspólną pracę. Ale co kupić? Przygotowaliśmy kilka pomysłów.
Komentarze(0)
Pokaż: