REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podzielona płatność jako narzędzie uszczelnienia systemu VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Podzielona płatność jako narzędzie uszczelnienia systemu VAT / Fot. Fotolia
Podzielona płatność jako narzędzie uszczelnienia systemu VAT / Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Niedawne informacje prasowe na temat luki w podatku VAT i zwalczania wyłudzeń tego podatku ponownie potwierdziły, że resort finansów rozważa wprowadzenie centralnego rejestru faktur. Dodatkowo pojawiła się wzmianka o zainteresowaniu MF koncepcją podzielonej płatności (ang. split payment) jako kolejnego narzędzia uszczelnienia systemu VAT. Warto więc dokonać analizy i porównać oba narzędzia.

REKLAMA

Jak się okazuje, nawet pobieżna analiza metody podzielonej płatności dowodzi, że może ona oznaczać prawdziwą rewolucję w systemie VAT ze znacznie dotkliwszymi skutkami dla podatników niż centralny rejestr faktur.

Podstawowe założenie split payment polega na tym, by zapłata za każdą fakturę była dzielona na dwa przelewy:

1) kwotę netto wysyłaną na rachunek bieżący kontrahenta,

2) kwotę VAT wysyłaną na specjalny rachunek kontrolowany przez administrację podatkową – środki wpływające na ten rachunek mogłyby służyć wyłącznie zapłacie VAT na rzecz własnych dostawców, również na specjalny rachunek bankowy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

VAT 2015/2016 – bieżące problemy i zmiany

Innymi słowy, przedsiębiorca nie mógłby dysponować pełną kwotą należności otrzymaną od klienta. Miałoby to zapobiegać znikaniu podatników bez zapłaty podatku, lecz wiązałoby się również z ryzykami i dodatkowymi kosztami dla przedsiębiorców. ©?

Analiza metody podzielonej płatności

1. Płatności tylko w formie przelewu

Łatwo zauważyć, że realizacja modelu split payment byłaby w pełni możliwa tylko w przypadku dokonywania wszystkich transakcji między podatnikami VAT w formie przelewu bankowego (obecnie obowiązek taki istnieje od kwoty 15 000 euro). Wyeliminowane lub utrudnione byłyby inne formy regulowania zobowiązań, czyli gotówka, karta płatnicza lub kompensata. Być może zaproponowane zostałoby kompromisowe rozwiązanie polegające na znacznym obniżeniu kwoty, od której byłby obowiązek regulowania płatności w formie przelewu, a nie całkowitego jej zniesienia. Niemniej jednak kolejne ograniczenie obrotu gotówkowego byłoby daleko idącą ingerencją w swobodę działalności gospodarczej.

Jak uszczelnić zasady i tryb zwrotów VAT-u?

2. Skutki dla płynności

Druga istotna kwestia wiąże się z mechanizmem korzystania ze specjalnego rachunku bankowego. Skoro służyłby on tylko do przelewania kwot VAT, to co by się stało, gdyby na tym koncie nie było środków, np. wskutek jednorazowej lub trwałej nadwyżki podatku naliczonego nad należnym? Czy w takiej sytuacji przedsiębiorca musiałby wykorzystać środki z własnego rachunku bieżącego dla celów uregulowania VAT? Optymalnym rozwiązaniem byłaby możliwość utrzymywania debetu na koncie VAT, finansowanego z budżetu, co w sensie ekonomicznym byłoby równoznaczne z natychmiastowym zwrotem nadwyżki VAT naliczonego. Miałoby to uzasadnienie szczególnie w kontekście celu, któremu służyłyby te środki, czyli wysyłki na inny specjalny rachunek VAT, również kontrolowany przez aparat podatkowy, i jednocześnie byłoby jedyną zaletą tego systemu z perspektywy przedsiębiorców.

3. Dwukrotne zwiększenie liczby operacji bankowych

Pierwszą kwestią operacyjną byłaby konieczność założenia nowego specjalnego rachunku bankowego dla własnych rozliczeń VAT i wprowadzenia do firmowego systemu obsługi zobowiązań dodatkowych numerów kont kontrahentów. Od tego momentu wszystkie płatności za faktury zawierające VAT musiałyby być dzielone na dwa przelewy – innymi słowy, przedsiębiorcy byliby obciążeni kosztami prowadzenia kolejnego rachunku bankowego, dodatkowymi kosztami pracowniczymi związanymi z obsługą niemal dwukrotnie większej liczby transakcji oraz prowizjami bankowymi.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

PODSUMOWANIE

Trudno nie odnieść wrażenia, chociażby w związku z trzema zasygnalizowanymi kwestiami, że wprowadzenie metody split payment, choć korzystne dla budżetu, nałożyłoby na przedsiębiorców nieproporcjonalnie wysokie obciążenia. Dlatego warto przypomnieć podstawowe założenia drugiego z narzędzi zmniejszania luki w VAT rozważanych przez MF, czyli centralnego rejestru faktur, oraz porównać ich wady i zalety z perspektywy przedsiębiorców.

Centralny rejestr faktur

Dodatkowa baza danych

CRF byłby bazą danych prowadzoną i finansowaną przez MF, do której podatnicy wprowadzaliby wybrane dane o wystawianych fakturach, tj. NIP kontrahenta oraz kwoty netto i VAT, jednakże bez podawania szczegółowych informacji o charakterze towaru lub usługi, a w odniesieniu do otrzymywanych faktur podejmowaliby decyzję co do kwoty odliczenia VAT. W ten sposób powstawałyby ewidencje faktur wysyłanych i otrzymywanych, które służyłyby do automatycznego tworzenia rejestrów sprzedaży i zakupu, a po uzupełnieniu o pozostałe ewidencje (WDT, WNT, importu usług) – również deklaracji VAT. Możliwe byłyby również dodatkowe udogodnienia dla przedsiębiorców, np. automatyczne generowanie sądowych nakazów zapłaty w odniesieniu do faktur, które kontrahent ujął w rejestrze zakupu, lecz nie uregulował ich w terminie. Dodatkowym atutem CRF byłoby pozostawienie bez zmian aktualnych możliwości fakturowania i regulowania płatności.

Porównanie

U nas i na świecie

Budżetowi obie metody powinny przynieść podobne korzyści, tzn. pewność, że każda złotówka VAT, którą jeden przedsiębiorca odlicza, została przez innego przedsiębiorcę zadeklarowana jako podatek należny urzędowi skarbowemu. W ramach UE wprowadzono CRF w Portugalii i osiągnięto pozytywne wyniki (wzrost wpływów podatkowych o 13 proc. w 2013 roku).Metoda split payment ma być zaś wprowadzona we Włoszech, jednakże tylko w odniesieniu do płatności dokonywanych przez sektor publiczny. Oznacza to, że płatności za faktury, które włoskie organy administracji będą otrzymywać od dostawców, będą dzielone na dwie części, tj. kwota netto zostanie przesłana do dostawcy, a kwota VAT bezpośrednio do budżetu. Nie jest to pełna realizacja modelu split payment, lecz warto zaznaczyć, że i tak inicjatywa ta spotkała się z protestami kilku włoskich organizacji przedsiębiorców.

Centralna Baza Faktur – kafkowska kontrola, czy realne uszczelnienie systemu podatkowego?

Jeśli oba narzędzia mogłyby przynieść podobne skutki fiskalne, warto w pierwszej kolejności rozważyć to, które będzie mniej uciążliwe dla przedsiębiorców – tym narzędziem wydaje się centralny rejestr faktur. Warto dodać, że wprowadzenie obu rozwiązań wymagałoby uzgodnień z Komisją Europejską.

Wady i zalety obu rozwiązań

Zagadnienie

Centralny rejestr faktur

Podział płatności

Plusy

Minusy

Plusy

Minusy

Operacje i sprawozdawczość

Możliwość automatycznego tworzenia rejestrów i deklaracji VAT na poziomie CRF – ograniczenie kosztów sprawozdawczości i ryzyka błędu w wypełnianiu dokumentów.

Konieczność wprowadzenia wszystkich faktur do centralnego rejestru.

Konieczność otwarcia i utrzymania dodatkowego rachunku bankowego, dwukrotne zwiększenie liczby przelewów do dostawców, obowiązki sprawozdawcze wciąż po stronie podatników.

Płynność

Możliwość przyspieszenia egzekucji zaległych faktur przez zautomatyzowane wysyłanie sądowych nakazów zapłaty do faktur wprowadzonych do CRF, lecz nieopłaconych.

Poprawa płynności w razie otwarcia debetu na specjalnym rachunku VAT, równoznacznego natychmiastowemu zwrotowi nadwyżki VAT naliczonego.

Pogorszenie płynności w razie braku możliwości wykorzystania debetu na specjalnym rachunku VAT i konieczności finansowania VAT z rachunku bieżącego.

Fakturowanie i płatności

Bez zmian: faktury papierowe lub elektroniczne, płatności w dowolnej formie.

Fakturowanie bez zmian.

Prawdopodobne znaczne rozszerzenie obowiązku dokonywania zapłaty w formie przelewu i dalsze ograniczenie lub eliminacja obrotu gotówkowego.

dr Łukasz Leja

doradca podatkowy

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
BPO jako most do innowacji: Jak outsourcing pomaga firmom wyjść ze swojej bańki i myśleć globalnie

W dzisiejszym dynamicznym środowisku biznesowym, gdzie innowacyjność decyduje o przewadze konkurencyjnej, wiele przedsiębiorstw boryka się z paradoksem: potrzebują dostępu do najnowszych technologii i świeżych perspektyw, ale ograniczają ich własne zasoby, lokalizacja czy kultura organizacyjna. Business Process Outsourcing (BPO) staje się w tym kontekście nie tylko narzędziem optymalizacji kosztów, ale przede wszystkim bramą do globalnej puli wiedzy i innowacji.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Nowelizacja ustawy o VAT dot. obowiązkowego KSeF. Rząd podjął decyzję

W dniu 17 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów oraz zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu wprowadzenie obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur („KSeF”), czyli specjalnego systemu elektronicznego do wystawiania i odbierania faktur (tzw. faktur ustrukturyzowanych). Oznaczać to będzie odejście od papierowych faktur VAT. Ponadto, w związku z wejściem w życie nowego systemu, o 1/3 skrócony zostanie podstawowy termin zwrotu VAT – z 60 do 40 dni. Wprowadzenie tego systemu zostanie podzielone na 2 etapy, aby firmy lepiej mogły się do niego dostosować.

Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

REKLAMA

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zmiany w zamówieniach publicznych od 2026 r. Wyższy próg stosowania Prawa zamówień publicznych i jego skutki dla zamawiających i wykonawców

W ostatnich dniach maja br Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi projekt ustawy deregulacyjnej (druk nr 1303 z dnia 27 maja 2025 r.), który przewiduje m.in. podwyższenie minimalnego progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp) oraz ustawy o umowie koncesji z dnia 21 października 2016 r. z obecnych 130 000 zł netto do 170 000 zł netto. Planowana do wejścia w życie 1 stycznia 2026 r. zmiana ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszy trend upraszczania procedur oraz dostosowywania ich do aktualnych realiów gospodarczych.

Obowiązkowy KSeF 2026: będzie problem z udostępnieniem faktury ustrukturyzowanej kontrahentowi. Prof. Modzelewski: Większość nabywców nie będzie tym zainteresowana

W 2026 roku większość kontrahentów nie będzie zainteresowanych tzw. „udostępnieniem” faktur ustrukturyzowanych – jedną z dwóch form przekazania tych faktur w obowiązkowym modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Oczekiwać będą wystawienia innych dokumentów, które uznają za wywołujące skutki cywilnoprawne. Wystawcy prawdopodobnie wprowadzą odrębny dokument handlowy, który z istoty nie będzie fakturą ustrukturyzowaną. Może on być wystawiony zarówno przed jak i po wystawieniu tej faktury ustrukturyzowanej - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Najbardziej poważane zawody w Polsce [ranking 2025]. Księgowy pnie się w górę, sędzia spada, strażak cały czas nr 1

Agencja badawcza SW Research w 2025 roku kolejny raz zapytała Polaków o to, jakim poważaniem darzą przedstawicieli różnych zawodów. W tegorocznym zestawieniu pojawiło się aż 51 kategorii zawodowych, wśród których znalazło się 12 debiutanckich zawodów. Księgowy awansował w 2025 r. o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem – aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji. SW Research odnotował ten awans jako jeden z trzech najbardziej znaczących. Skąd ta zmiana?

TSUE: Rekompensaty JST dla spółek komunalnych nie podlegają VAT, jeśli nie wpływają na cenę usługi

Najnowszy wyrok TSUE z 8 maja 2025 r. (sygn. C-615/23), potwierdził stanowisko zaprezentowane przez Rzeczniczkę Generalną w opinii z 13 lutego 2025 r. Zgodnie ze wspomnianym stanowiskiem rekompensaty jakie będą wypłacane przez jednostki samorządu terytorialnego spółkom komunalnym w związku z realizacją publicznych usług transportowych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tak długo jak nie będą miały bezpośredniego wpływu na cenę usługi. O ile sam wyrok dotyczył usług transportowych to może mieć w przyszłości przełożenie również na inne obszary działalności.

REKLAMA