REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych - z chwilą podpisania protokołu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych - z chwilą podpisania protokołu /Fot. Fotolia
Moment powstania obowiązku podatkowego dla usług budowlanych - z chwilą podpisania protokołu /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Problemy z rozliczaniem usług budowlanych powodują wiele sporów pomiędzy organami podatkowymi a podatnikami. Wątpliwości dotyczą przede wszystkim momentu wykonania usług budowlanych, który wpływa na obowiązek podatkowy. TSUE uznał, że co do zasady usługa budowlana powinna być uznana za wykonaną w momencie podpisania protokołu odbioru prac.

W chwili obecnej, gdy Naczelny Sąd Administracyjny wypracował już praktykę i określone podejście do tematu, oliwy do ognia dolał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrokiem z 2 maja 2019 r. (w polskiej sprawie C-224/18). Dyskusja znów się ożywia, co pozwala twierdzić, że niebawem możemy spodziewać się zmiany praktyki rynkowej.

REKLAMA

Autopromocja

Dlaczego wykonanie usługi jest ważne?

REKLAMA

W ustawie o VAT wskazano, że dla usług budowlanych obowiązek podatkowy może powstawać na dwa sposoby, tj. w zależności od statusu usługobiorcy. Jeżeli usługa budowlana została wykonana na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (niepodatnika VAT), wówczas obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, tj. z chwilą wykonania usługi budowlanej.

W drugim przypadku tj. świadczenia przez podatnika VAT usług budowlanych i budowlano-montażowych na rzecz innego podatnika podatku VAT, obowiązek podatkowy powstaje zasadniczo z chwilą wystawienia faktury. Faktura musi zostać wystawiona:

- nie wcześniej niż 30 dnia przed wykonaniem usługi lub

- nie później niż 30 dnia od dnia wykonania usługi (art. 106i ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli jednak podatnik nie wystawi faktury lub zrobi to z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu wystawienia faktury, czyli w przypadku usług budowlanych 30. dnia od dnia wykonania usług.

Podsumowując, ustalenie daty wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej jest kluczowe dla wyznaczenia daty obowiązku podatkowego bezpośrednio (w przypadku świadczenia dla niepodatników) oraz pośrednio (w przypadku podatników).

Data faktycznego wykonania usług

Z praktyki biznesowej w zakresie usług budowlanych wynika, że co do zasady usługobiorca potwierdza wykonanie prac poprzez podpisanie protokołu odbioru. Przez wiele lat przyjmowano, że usługi te są wykonane z chwilą podpisania takiego protokołu. Kamieniem milowym zmieniającym powyższą praktykę był wyrok NSA z 18 kwietnia 2013 r. (I FSK 943/12), w którym sąd stwierdził m.in., że „administracyjne prawo budowlane nie wskazuje wprost, jaką datę uznać należy za dzień wykonania usługi. Zważyć również należy, że brak protokołu zdawczo-odbiorczego w chwili wykonania usługi budowlanej nie świadczy o tym, że nie doszło (w ogóle lub w konkretnej dacie) do wykonania czynności”.

Od czasu tego wyroku organy i sądy zaczęły konsekwentnie przyjmować, że data wykonania usługi to data faktycznego zakończenia czynności – przykładowo wyrok NSA z 21 września 2017 r. (sygn. I FSK 1984/15). Ponadto sądy podkreślały, że co prawda protokół może i potwierdza wykonanie usług, jednak data jego wystawienia przez odbiorcę nie przesądza o terminie i zakresie dokonania usług – wyrok NSA z 6 lipca 2017 r. (sygn. I FSK 2148/15).

Podejście organów było rozszerzane także na inne rodzaje usług. Przykładowo w wyroku z 11 października 2017 r. (sygn. I FSK 2091/15) NSA wskazał, że moment powstania obowiązku podatkowego dla usług informatycznych oddawanych etapami nie zależy od podpisania protokołu odbioru prac.

Przełomowy Wyrok TSUE

REKLAMA

TSUE w wyroku z 2 maja 2019 r. (w polskiej sprawie C-224/18) uznał, że co do zasady usługa budowlana powinna być uznana za wykonaną w momencie podpisania protokołu. TSUE wskazał, że usługa może zostać uznana za wykonaną dopiero po spełnieniu wszystkich warunków jej kompletności. Spełnienie tych warunków następuje wraz z przyjęciem protokołu, gdy treść umowy przewiduje prawo zamawiającego do zweryfikowania prac, zanim zostaną zaakceptowane oraz obowiązek usługodawcy polegający na wprowadzeniu koniecznych zmian, aby rezultat rzeczywiście odpowiadał temu, co zostało uzgodnione. Dodatkowo TSUE odwołał się do potwierdzającego waloru protokołu, wskazując, że na jego podstawie kalkulowane jest także finalne wynagrodzenie za usługi.

Umowy dotyczące wykonania robót budowlanych mogą być różnie skonstruowane (obserwuje się konstrukcję jednorazowej płatności po zakończeniu robót, częściową płatność po zakończeniu etapów robót, częściowe płatności bez zakończenia etapów). Treść umowy – zgodnie z cytowanym wyrokiem – ma tutaj istotne znaczenie.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Z jednej strony wyrok ten może oznaczać odwrócenie dotychczasowej praktyki w zakresie określania momentu opodatkowania usług budowlanych, z drugiej należy wziąć pod uwagę, że w obrocie nadal funkcjonuje interpretacja ogólna Ministra Finansów z 1 kwietnia 2016 r., zgodnie z którą decydujące jest zgłoszenie robót do odbioru nabywcy, a wielu podatników ma swoje interpretacje indywidualne.

Co zrobić?

W chwili obecnej podatnicy powinni zinwentaryzować i przeanalizować obszary działalności, na jakie wpływ może mieć orzeczenie TSUE. Warto przeanalizować także wpływ wyroku na przeszłe rozliczenia transakcji budowlanych, tj. w przypadku, gdy nie ma jeszcze umowy albo umowa już jest, ale usługi nie zostały wykonane. Do rozważenia pozostaje również wpływ tego wyroku na inne niż budowlane usługi potwierdzane protokołem odbioru.

Ponadto konsekwencją wyroku TSUE może być także możliwość wznowienia zakończonych postępowań podatkowych – tu mamy jednak ograniczony czas i podatnicy powinni działać szybko tj. w ciągu miesiąca od publikacji sentencji orzeczenia TSUE w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

radca prawny Robert Nogacki, Kancelaria Prawna Skarbiec
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA