REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria LTCA
Kancelaria LTCA Zarzycki Niebudek Adwokaci i Doradcy Podatkowi sp.k. specjalizuje się w profesjonalnym doradztwie prawnym i podatkowym na rzecz podmiotów prawa gospodarczego.
Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE
Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE
Xella Polska

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 2 maja 2019 r. TSUE wydał niezwykle istotny i długo wyczekiwany przez całą branżę budowlaną wyrok w sprawie C-224/18 (Budimex S.A. p-ko Ministrowi Finansów). Rozstrzygniecie dotyczy rozpoznawania momentu wykonania usług budowlanych i montażowych, który ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji obowiązku podatkowego.

Rozpoznanie momentu wykonania usługi – dlaczego tak ważne?

Zasadą jest, iż momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług budowlanych jest data wystawienia faktury, a ta zależna jest od momentu wykonania usługi. Na gruncie przepisów ustawy o VAT nie ulega wątpliwości, że faktura powinna być wystawiona nie później (lub nie wcześniej) niż 30 dni po wykonaniu usługi. W przypadku późniejszego wystawienia faktury, obowiązek podatkowy powstaje wraz z upływem terminu do jej wystawienia (30 dni).

REKLAMA

Konsekwentnie, decydującym dla prawidłowej identyfikacji obowiązku podatkowego jest określenie momentu wykonania usługi.

Historia sporu

REKLAMA

Dotychczas istniał długoletni spór pomiędzy podatnikami a fiskusem, w którym organy podatkowe zajmowały niekorzystne dla podatników stanowisko. Przedsiębiorcy działający w branży budowlanej za datę wykonania usługi niejednokrotnie wskazywali datę podpisania odpowiedniego protokołu odbioru robót lub inny dokument potwierdzający przyjęcie prac bez zastrzeżeń. Fiskus natomiast wskazywał, że dokumenty formalne nie mają znaczenia i nie mogą wpływać na modyfikację momentu powstania obowiązku podatkowego (np. w razie odmowy podpisania protokołu lub zastrzeżeń co do faktycznie wykonanych prac).

Skutkiem powyższego organy podatkowe uznawały za determinujące moment wykonania usługi wyłącznie faktyczną datę jej wykonania, z którą wiązały zgłoszenie gotowości do odbioru prac a nie jakąkolwiek akceptację prac wyrażoną w formie protokołu odbioru lub innego dokumentu (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 sierpnia 2015 r., IBPP2/4512-459/15/IK lub Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 czerwca 2015 r., IPPP1/443-1190/13/15-7/S/IGo).

Ostatecznie twierdzenia te przypieczętowała interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 1 kwietnia 2016 roku, znak: PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 (por. także późniejsze interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10.01.2018 r., 0111-KDIB3-1.4012.723.2017.3.BW, a także wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2015 r., III SA/Wa 3464/14 oraz wyrok NSA z dnia 7 lutego 2017 r., I FSK 840/15).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nadzieję podatników na zmianę podejścia organów podatkowych na nowo rozbudził Naczelny Sąd Administracyjny, który w listopadzie 2017 roku skierował do TSUE zapytanie prejudycjalne – czy w ramach uzgodnień stron kontraktu budowlanego, gdy wypłata wynagrodzenia za roboty budowlane uzależniona została od akceptacji prac wyrażonej w formie protokołu odbioru tych prac, możliwe jest uznanie usługi za wykonaną w momencie tej akceptacji, tj. podpisania protokołu odbioru?

Stanowisko TSUE

Rozstrzygając o momencie wykonania usługi z chwilą faktycznego ich wykonania bądź z chwilą ich akceptacji przez zamawiającego wyrażonej w formie protokołu odbioru prac, Trybunał zwrócił uwagę, na następujące kwestie.

Rzeczywistość gospodarcza i handlowa

Przy kwalifikowaniu transakcji jako podlegającej opodatkowaniu VAT rzeczywistość gospodarcza i handlowa w danej dziedzinie nie może być pomijana. Co więcej, powinna ona stanowić podstawowe kryterium dla stosowania VAT.

Zdaniem Trybunału, postanowienia umowne odzwierciedlające tą rzeczywistość, a więc specyfikę branży budowlanej i warunki niezbędne dla określenia kompletności uzgodnionej usługi, mogą przesądzać o uznaniu usługi za wykonaną dopiero po dacie faktycznego zakończenia wykonania usługi, tj. w momencie potwierdzenia, że usługa została wykonana zgodnie z ustaleniami.

Weryfikacja kompletności i zgodności usługi z ustaleniami

REKLAMA

Trybunał wyraźnie zaznaczył, że skoro zapłata następuje za rzeczywiście wykonaną i uzgodnioną przez strony usługę a postanowienia umowy przewidują prawo do zweryfikowania zgodności wykonanych prac i ich zaakceptowania przez zamawiającego to, uznać należy, że usługa jest wykonana i zgodna z ustaleniami dopiero po akceptacji jej wykonania.

Jeśli zatem odbiór robót został uzgodniony w umowie i warunek tego odbioru odzwierciedla standardy przyjęte w danej branży to,  formalność w postaci podpisania protokołu odbioru i akceptacji prac stanowi o momencie wykonania usługi.

Ekwiwalentność świadczenia

Rozwijając powyższe TSUE podniósł, iż przed ostatecznym odbiorem i akceptacją prac nie można mówić o tym że usługa jest zgodna z ustaleniami, a tym samym, że mamy do czynienia istnieniem świadczenia wzajemnego, tj. zapłatą za uzgodnioną i kompletną usługę.

W okolicznościach i w zakresie, w jakim odbiór robót został przewidziany w umowie zgodnie z wolą stron i zgodnie z przyjętymi w danej branży standardami, sporządzenie (podpisanie) protokołu odbioru prac przez zamawiającego jest decydujące dla uznania, że dana usługa została rzeczywiście wykonana (w sposób uzgodniony przez strony).

Podsumowanie

Omawiane orzeczenie TSUE może przynieść całkowitą zmianę dotychczasowego stanowiska organów podatkowych w szczególności, gdy zostanie uzupełnione o rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego kierującego zapytanie do Trybunału (w sprawie II FSK 2055/17).  

Reasumując:

  1. decydującym o momencie wykonania usługi budowanej powinna być wola stron wyrażona w umowie o roboty budowlane,

  1. jeżeli strony umowy postanowią, że momentem wykonania robót jest data podpisania protokołu odbioru prac to, data ta rozstrzyga o wykonaniu usługi na gruncie VAT, a w konsekwencji determinuje datę wystawienia faktury i powstanie obowiązku podatkowego,

  1. organy podatkowe natomiast nie powinny sztucznie cofać momentu wykonania usługi do momentu „faktycznego zakończenia prac”, który następuje przed ich akceptacją przez zamawiającego i nie przesądza o wykonaniu robót zgodnie z uzgodnieniami.

Na marginesie warto wskazać, że powyższe wnioski w pełni pokrywają się z ugruntowaną wykładnią momentu wykonania usługi stosowaną na gruncie rozliczeń podatku dochodowego, co dodatkowo uzasadnia słuszność zmiany dotychczasowego podejścia (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 czerwca 2016 r., IPPB6/4510-259/16-2/AZ lub Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 lutego 2014 r., ITPP1/443-1180/13BS).

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Przedsiębiorcy funkcjonujący w branży budowlanej powinni zatem dokładnie przeanalizować  treść wykonywanych umów o roboty budowlane pod kątem istnienia zapisów dotyczących określenia momentu wykonania usługi, tj. warunków akceptacji wykonania prac zgodnie z ustaleniami, a także warunków płatności za te prace.

W przypadku istnienia  zapisów dotyczących protokołu odbioru jako dokumentu determinującego wykonanie usługi i przesądzającego o należności wynagrodzenia, podatnicy mogą zmienić zasady rozpoznawania momentu wykonania usługi budowlanej, a w konsekwencji mogą przesunąć moment powstania obowiązku podatkowego w VAT. Przeciwnie, w przypadku braku takich postanowień możliwe jest dokonanie zmian właściwych zapisów umownych. Z bezpieczeństwa podatkowego, zalecanym jest jednak aby opisywane działanie zostało poprzedzone  wystąpieniem z wnioskiem o interpretację indywidualną potwierdzającą możliwość zastosowania wyżej przedstawionego stanowiska TSUE.

Adwokat Kajetan Kubicz
Senior Associate w dziale podatkowym LTCA

Adwokat Kajetan Kubicz Senior Associate w dziale podatkowym LTCA
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

REKLAMA

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

REKLAMA

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

REKLAMA