REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria LTCA
Kancelaria LTCA Zarzycki Niebudek Adwokaci i Doradcy Podatkowi sp.k. specjalizuje się w profesjonalnym doradztwie prawnym i podatkowym na rzecz podmiotów prawa gospodarczego.
Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE
Obowiązek podatkowy w VAT dla usług budowlanych – przełomowy wyrok TSUE
Xella Polska

REKLAMA

REKLAMA

W dniu 2 maja 2019 r. TSUE wydał niezwykle istotny i długo wyczekiwany przez całą branżę budowlaną wyrok w sprawie C-224/18 (Budimex S.A. p-ko Ministrowi Finansów). Rozstrzygniecie dotyczy rozpoznawania momentu wykonania usług budowlanych i montażowych, który ma kluczowe znaczenie dla identyfikacji obowiązku podatkowego.

Rozpoznanie momentu wykonania usługi – dlaczego tak ważne?

Zasadą jest, iż momentem powstania obowiązku podatkowego w VAT dla usług budowlanych jest data wystawienia faktury, a ta zależna jest od momentu wykonania usługi. Na gruncie przepisów ustawy o VAT nie ulega wątpliwości, że faktura powinna być wystawiona nie później (lub nie wcześniej) niż 30 dni po wykonaniu usługi. W przypadku późniejszego wystawienia faktury, obowiązek podatkowy powstaje wraz z upływem terminu do jej wystawienia (30 dni).

REKLAMA

Autopromocja

Konsekwentnie, decydującym dla prawidłowej identyfikacji obowiązku podatkowego jest określenie momentu wykonania usługi.

Historia sporu

REKLAMA

Dotychczas istniał długoletni spór pomiędzy podatnikami a fiskusem, w którym organy podatkowe zajmowały niekorzystne dla podatników stanowisko. Przedsiębiorcy działający w branży budowlanej za datę wykonania usługi niejednokrotnie wskazywali datę podpisania odpowiedniego protokołu odbioru robót lub inny dokument potwierdzający przyjęcie prac bez zastrzeżeń. Fiskus natomiast wskazywał, że dokumenty formalne nie mają znaczenia i nie mogą wpływać na modyfikację momentu powstania obowiązku podatkowego (np. w razie odmowy podpisania protokołu lub zastrzeżeń co do faktycznie wykonanych prac).

Skutkiem powyższego organy podatkowe uznawały za determinujące moment wykonania usługi wyłącznie faktyczną datę jej wykonania, z którą wiązały zgłoszenie gotowości do odbioru prac a nie jakąkolwiek akceptację prac wyrażoną w formie protokołu odbioru lub innego dokumentu (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 sierpnia 2015 r., IBPP2/4512-459/15/IK lub Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 czerwca 2015 r., IPPP1/443-1190/13/15-7/S/IGo).

REKLAMA

Ostatecznie twierdzenia te przypieczętowała interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 1 kwietnia 2016 roku, znak: PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141 (por. także późniejsze interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10.01.2018 r., 0111-KDIB3-1.4012.723.2017.3.BW, a także wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2015 r., III SA/Wa 3464/14 oraz wyrok NSA z dnia 7 lutego 2017 r., I FSK 840/15).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nadzieję podatników na zmianę podejścia organów podatkowych na nowo rozbudził Naczelny Sąd Administracyjny, który w listopadzie 2017 roku skierował do TSUE zapytanie prejudycjalne – czy w ramach uzgodnień stron kontraktu budowlanego, gdy wypłata wynagrodzenia za roboty budowlane uzależniona została od akceptacji prac wyrażonej w formie protokołu odbioru tych prac, możliwe jest uznanie usługi za wykonaną w momencie tej akceptacji, tj. podpisania protokołu odbioru?

Stanowisko TSUE

Rozstrzygając o momencie wykonania usługi z chwilą faktycznego ich wykonania bądź z chwilą ich akceptacji przez zamawiającego wyrażonej w formie protokołu odbioru prac, Trybunał zwrócił uwagę, na następujące kwestie.

Rzeczywistość gospodarcza i handlowa

Przy kwalifikowaniu transakcji jako podlegającej opodatkowaniu VAT rzeczywistość gospodarcza i handlowa w danej dziedzinie nie może być pomijana. Co więcej, powinna ona stanowić podstawowe kryterium dla stosowania VAT.

Zdaniem Trybunału, postanowienia umowne odzwierciedlające tą rzeczywistość, a więc specyfikę branży budowlanej i warunki niezbędne dla określenia kompletności uzgodnionej usługi, mogą przesądzać o uznaniu usługi za wykonaną dopiero po dacie faktycznego zakończenia wykonania usługi, tj. w momencie potwierdzenia, że usługa została wykonana zgodnie z ustaleniami.

Weryfikacja kompletności i zgodności usługi z ustaleniami

Trybunał wyraźnie zaznaczył, że skoro zapłata następuje za rzeczywiście wykonaną i uzgodnioną przez strony usługę a postanowienia umowy przewidują prawo do zweryfikowania zgodności wykonanych prac i ich zaakceptowania przez zamawiającego to, uznać należy, że usługa jest wykonana i zgodna z ustaleniami dopiero po akceptacji jej wykonania.

Jeśli zatem odbiór robót został uzgodniony w umowie i warunek tego odbioru odzwierciedla standardy przyjęte w danej branży to,  formalność w postaci podpisania protokołu odbioru i akceptacji prac stanowi o momencie wykonania usługi.

Ekwiwalentność świadczenia

Rozwijając powyższe TSUE podniósł, iż przed ostatecznym odbiorem i akceptacją prac nie można mówić o tym że usługa jest zgodna z ustaleniami, a tym samym, że mamy do czynienia istnieniem świadczenia wzajemnego, tj. zapłatą za uzgodnioną i kompletną usługę.

W okolicznościach i w zakresie, w jakim odbiór robót został przewidziany w umowie zgodnie z wolą stron i zgodnie z przyjętymi w danej branży standardami, sporządzenie (podpisanie) protokołu odbioru prac przez zamawiającego jest decydujące dla uznania, że dana usługa została rzeczywiście wykonana (w sposób uzgodniony przez strony).

Podsumowanie

Omawiane orzeczenie TSUE może przynieść całkowitą zmianę dotychczasowego stanowiska organów podatkowych w szczególności, gdy zostanie uzupełnione o rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego kierującego zapytanie do Trybunału (w sprawie II FSK 2055/17).  

Reasumując:

  1. decydującym o momencie wykonania usługi budowanej powinna być wola stron wyrażona w umowie o roboty budowlane,

  1. jeżeli strony umowy postanowią, że momentem wykonania robót jest data podpisania protokołu odbioru prac to, data ta rozstrzyga o wykonaniu usługi na gruncie VAT, a w konsekwencji determinuje datę wystawienia faktury i powstanie obowiązku podatkowego,

  1. organy podatkowe natomiast nie powinny sztucznie cofać momentu wykonania usługi do momentu „faktycznego zakończenia prac”, który następuje przed ich akceptacją przez zamawiającego i nie przesądza o wykonaniu robót zgodnie z uzgodnieniami.

Na marginesie warto wskazać, że powyższe wnioski w pełni pokrywają się z ugruntowaną wykładnią momentu wykonania usługi stosowaną na gruncie rozliczeń podatku dochodowego, co dodatkowo uzasadnia słuszność zmiany dotychczasowego podejścia (por. interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 7 czerwca 2016 r., IPPB6/4510-259/16-2/AZ lub Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 11 lutego 2014 r., ITPP1/443-1180/13BS).

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Przedsiębiorcy funkcjonujący w branży budowlanej powinni zatem dokładnie przeanalizować  treść wykonywanych umów o roboty budowlane pod kątem istnienia zapisów dotyczących określenia momentu wykonania usługi, tj. warunków akceptacji wykonania prac zgodnie z ustaleniami, a także warunków płatności za te prace.

W przypadku istnienia  zapisów dotyczących protokołu odbioru jako dokumentu determinującego wykonanie usługi i przesądzającego o należności wynagrodzenia, podatnicy mogą zmienić zasady rozpoznawania momentu wykonania usługi budowlanej, a w konsekwencji mogą przesunąć moment powstania obowiązku podatkowego w VAT. Przeciwnie, w przypadku braku takich postanowień możliwe jest dokonanie zmian właściwych zapisów umownych. Z bezpieczeństwa podatkowego, zalecanym jest jednak aby opisywane działanie zostało poprzedzone  wystąpieniem z wnioskiem o interpretację indywidualną potwierdzającą możliwość zastosowania wyżej przedstawionego stanowiska TSUE.

Adwokat Kajetan Kubicz
Senior Associate w dziale podatkowym LTCA

Adwokat Kajetan Kubicz Senior Associate w dziale podatkowym LTCA
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kontrola podatkowa - fiskus ma 98% skuteczności. Adwokat radzi jak się przygotować i ograniczyć ryzyko kary

Choć liczba kontroli podatkowych w Polsce od 2023 roku spada, ich skuteczność jest wyższa niż kiedykolwiek. W 2024 roku aż 98,1% kontroli podatkowych oraz 94% kontroli celno-skarbowych zakończyło się wykryciem nieprawidłowości. Urzędy skarbowe, dzięki wykorzystaniu narzędzi analitycznych takich jak STIR, JPK czy big data, trafnie typują podmioty do weryfikacji, skupiając się na firmach obecnych na rynku i rzeczywiście dostępnych dla egzekucji zobowiązań. W efekcie kontrola może spotkać każdego podatnika, który nieświadomie popełnił błąd lub padł ofiarą nieuczciwego kontrahenta.

Rewolucja w podatkach i inwestycjach! Sejm przegłosował pakiet deregulacyjny – VAT do 240 tys. zł, łatwiejszy dostęp do kapitału dla MŚP

Sejm uchwalił przełomowy pakiet ustaw deregulacyjnych. Wyższy limit zwolnienia z VAT (do 240 tys. zł), tańszy dostęp do kapitału dla małych firm, koniec obowiązkowego pośrednictwa inwestycyjnego przy ofertach do 1 mln euro i uproszczenia w kontrolach celno-skarbowych – wszystko to z myślą o przedsiębiorcach i podatnikach. Sprawdź, co się zmienia od 2026 roku!

Sejm zdecydował. Fundamentalna zmiana w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Sejm uchwalił właśnie nowelizację ustawy o podatku od spadków i darowizn. Celem nowych regulacji jest ograniczenie obowiązków biurokratycznych m.in. przy sprzedaży rzeczy uzyskanych w drodze spadku.

Fiskus przegrał przez własny błąd. Podatnik uniknął 84 tys. zł podatku, bo urzędnicy nie znali terminu przedawnienia

Fundacja wygrała przed WSA w Gliwicach spór o 84 tys. zł podatku, bo fiskus nie zdążył przed upływem terminu przedawnienia. Kontrola trwała ponad 5 lat, a urzędnicy nie przestrzegali procedur. Sprawa pokazuje, że przepisy podatkowe działają w obie strony – także na korzyść podatnika.

REKLAMA

W 2026 r. wdrożenie obowiązkowego KSeF - czy pamiętamy o VIDA? Czym jest VIDA i jakie zmiany wprowadza?

W 2026 roku wdrożymy w końcu w Polsce Krajowy System e-Faktur (KSeF) w wersji obowiązkowej. Prace nad KSeF trwają od wielu lat. Na początku tych prac Polska była w awangardzie państw unijnych pod względem e-fakturowania, wyprzedzaliśmy rozmachem i pomysłem inne państwa, jedni z pierwszych wnioskowaliśmy w 2021 r. o pozwolenie na obowiązkowy KSeF dla wszystkich podatników i transakcji. Administracja utknęła jednak w realizacji swojego pomysłu, reszta jest historią. W międzyczasie pojawiły się nowe, niezwykle istotne okoliczności, a więc VIDA (VAT in the Digital Age). Pojawia się zatem fundamentalne pytanie: czy obecne wdrożenie KSeF nie powinno już dziś uwzględniać przyszłych wymogów VIDA?

Minister finansów zapowiada nowy podatek: W kogo uderzy?

Ministerstwo Finansów pracuje nad podatkiem dotyczącym odsetek od rezerwy obowiązkowej utrzymywanej przez banki w Narodowym Banku Polskim - poinformował minister finansów Andrzej Domański. Dodał, że przychody do budżetu w 2026 r. z tego tytułu mogłyby sięgnąć 1,5-2 mld zł.

Zwrot VAT: Tylko organ I instancji może przedłużyć termin – przełomowy wyrok WSA

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi orzekł, że termin zwrotu VAT może zostać przedłużony wyłącznie przez organ I instancji i tylko w trakcie trwającego postępowania. Przedłużenie nie jest dopuszczalne po uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Prowizja w kryptowalutach bez podatku – do chwili wymiany? Ważny wyrok WSA

Rynek kryptowalut wciąż działa w cieniu nie zawsze jednoznacznych regulacji podatkowych. Zdarza się, że firmy technologiczne muszą podejmować decyzje biznesowe bez jasnych odpowiedzi na pytania o moment powstania przychodu, zasady wyceny aktywów czy klasyfikację źródeł dochodu. Wiele osób sądzi, że rozporządzenie MICA kompleksowo reguluje cały rynek kryptoaktywów, podczas gdy w rzeczywistości nie dotyczy kwestii podatkowych. Wydawałoby się, że postępująca legislacja europejska rozwiązuje obecnie więcej problemów niż dotychczas, ale niestety nadal jeszcze pozostają pewne niejasne strefy. Jednym z takich obszarów jest rozliczanie prowizji pobieranych w kryptowalutach, szczególnie gdy nie towarzyszy im bezpośrednia płatność. Właśnie ten problem trafił pod ocenę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (WSA) w Gdańsku.

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF: podatnicy zwolnieni z VAT nie będą chcieli faktur ustrukturyzowanych?

Podatnicy zwolnieni od VAT nie będą zainteresowani ”udostępnianiem” im w KSeF faktur ustrukturyzowanych – pisze profesor Witold Modzelewski. I wyjaśnia dlaczego.

Prof. Modzelewski: „Otrzymanie” faktury w KSeF nie wywołuje skutków cywilnoprawnych. Trzeba zastosować inną formę uznania zobowiązania

Jedno jest pewne: od 1 lutego 2026 r. „otrzymanie” faktury VAT przy pomocy Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) nie będzie z istoty wywoływać skutków cywilnoprawnych. Dlatego strony umów muszą wymyślić inną formę uznania zobowiązania z tytułu zapłaty na rzecz dostawy towaru lub usługodawców – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA