Obowiązek podatkowy w VAT przy najmie

Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit b tiret trzecie ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury z tytułu najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze. Zasadniczo więc, podatnik powinien rozliczyć podatek VAT w momencie, w którym wystawi fakturę z tytułu świadczonej usługi najmu.

Autopromocja

Przy czym od powyższego został przewidziany istotny wyjątek. Mianowicie, w myśl art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 5 pkt 3 i 4, gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu terminów wystawienia faktury określonych w art. 106i ust. 3 i 4, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu - z chwilą upływu terminu płatności.

W związku z tym niezbędne jest odwołanie się do regulacji w sprawie terminu w jakim faktura powinna być wystawiona. Jak stanowi zaś art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, fakturę wystawia się nie później niż z upływem terminu płatności - w przypadku, o którym mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4. Podatnik jest więc zobowiązany do wystawienia faktury dokumentującej najem przed upływem terminu płatności. Przy czym chodzi tu o termin ustalony umownie przez strony. Upływ tej daty spowoduje powstanie obowiązku podatkowego, jeśli wcześniej faktura nie zostanie wystawiona.

Polecamy: Biuletyn VAT

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Podsumowując przedstawione wyżej regulacje, można stwierdzić, że obowiązek podatkowy z tytułu usług najmu powstaje w dacie wcześniejszego z dwóch zdarzeń:

1. wraz z wystawieniem faktury, albo
2. w momencie upływu ustalonego przez strony terminu płatności.

Należy podkreślić, że powstanie obowiązku podatkowego nie jest w żaden sposób związane z okresem do którego odnosi się najem.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Przykład
Strony postanowiły, że najem budynku będzie rozliczany w miesięcznych okresach rozliczeniowych (miesiące kalendarzowe). Termin płatności za dany miesiąc ustalono zaś na 15 dzień miesiąca następnego.
Ustalony termin płatności za marzec 2018 r. upływa więc 15 kwietnia. Do tego czasu podatnik powinien wystawić fakturę. Załóżmy, że:
a) Podatnik wystawił fakturę za marzec już 25.02.2018 r. (faktura zawiera wskazanie okresu do jakiego się odnosi). Obowiązek podatkowy będzie więc rozpoznany już wraz ze sporządzeniem tego dokumentu, a więc w lutym.
b) Podatnik wystawił fakturę z opóźnieniem dopiero 4.05.2018 r. W takiej sytuacji, obowiązek podatkowy powstał wraz z upływem terminu płatności, a więc 15.04.2018 r.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Warto zwrócić uwagę na sytuację, w której strony ustalą, że płatność za najem będzie wymagana po wystawieniu faktury, np. po upływie określonego czasu od jej doręczenia. Należy uznać, że w takim przypadku termin płatności upływa dopiero po wystawieniu faktury. W konsekwencji, obowiązek podatkowy zawsze powstanie w momencie wystawienia faktury.

Przykład
Strony postanowiły, że najem budynku będzie rozliczany w miesięcznych okresach rozliczeniowych (miesiące kalendarzowe). Płatność za dany miesiąc ma następować w ciągu 14 dni od wystawienia przez wynajmującego faktury. Założymy, że:
a) Podatnik wystawił fakturę za marzec już 25.02.2018 r. (faktura zawiera wskazanie jakiego okresu dotyczy) - obowiązek podatkowy będzie rozpoznany już wraz ze sporządzeniem tego dokumentu, a więc w lutym.
b) Podatnik wystawił fakturę 4.05.2018 r. W takiej sytuacji, obowiązek podatkowy powstał także w dacie sporządzenia tego dokumentu.