Odliczanie VAT od samochodów w 2014 roku – komentarz do projektu zmian w ustawie o VAT

Projekt nowelizacji ustawy o VAT – odliczanie VAT od samochodów

23 grudnia 2013 r. Ministerstwo Finansów opublikowało projekt zmian do ustawy o VAT mający na celu implementację decyzji derogacyjnej wydanej 17 grudnia 2013 r. przez Radę UE w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego związanego z nabyciem samochodów.

Odliczenie VAT od samochodów i paliw 2014 - projekt ustawy

Projekt ten, konkretyzując ogólne postanowienia wynikające z decyzji Rady UE, wskazuje jednocześnie na kierunek, w jakim Ministerstwo Finansów pragnie podążyć w obszarze prawa do odliczenia VAT związanego z nabyciem samochodów oraz innymi wydatkami w tym zakresie.

Generalna zasada – 50% odliczenia VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi

Projekt zmian do Ustawy o VAT przewiduje, iż w przypadku poniesienia wydatków związanych z pojazdami samochodowymi o masie dopuszczalnej do 3.5 t podatnik będzie mógł odliczyć 50% podatku VAT naliczonego. Ustawodawca precyzuje przy tym, iż pod pojęciem wydatków należy rozumieć w szczególności: transakcje zakupu / leasingu pojazdu, nabycie paliwa oraz wydatki eksploatacyjne.

Pojęcie „pojazdy samochodowe” należy przy tym odczytywać zgodnie z definicją wynikającą z przepisów prawa o ruchu drogowym. Powoduje to, iż nowymi regulacjami objęte będą zarówno samochody osobowe i ciężarowe (o masie dop. do 3,5 t) jak również motocykle, quady i wszelkie inne pojazdy silnikowe, których konstrukcja pozwala na jazdę z prędkością przekraczającą 25 km/h (wyjątki: motorowery i ciągniki rolnicze).

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Polecamy: Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo

Brak prawa do odliczenia w związku z nabyciem paliw do napędu samochodów osobowych

Pomimo faktu, iż zgodnie z generalną zasadą, odliczenie 50% podatku VAT naliczonego powinno obowiązywać w przypadku zakupu paliwa do napędu pojazdów samochodowych, obowiązywanie tej zasady będzie wyłączone do 30 czerwca 2015 r. w odniesieniu do samochodów osobowych oraz innych pojazdów o odpowiednio niskiej ładowności (np. samochody ciężarowe z 4/5 miejscami i ładownością poniżej 500 kg.)

Omawiane ograniczenie, w założeniu ustawodawcy, powinno odzwierciedlać zasady w zakresie odliczania VAT od nabycia paliwa funkcjonujące w Polsce przed wstąpieniem do UE. Dzięki temu regulacja ta nie powinna stanowić naruszenia klauzuli stałości (tj. zasady, wedle której dane państwo członkowskie może utrzymać ograniczenia w prawie do odliczenia VAT funkcjonujące bezpośrednio przed wejściem tego państwa do UE, jednakże nie może ich rozszerzać po akcesji).

Przepis ten doprowadzi zatem do sytuacji, w której właściciele aut „z kratką” (tj. aut z homologacją ciężarową oraz odpowiednią ilością miejsc / ładownością) będą mogli skorzystać z odliczenia 50% podatku naliczonego związanego z zakupem paliw po wejściu w życie omawianych zmian.

Polecamy: Podstawa opodatkowania VAT 2014 – zmiana ustawy o VAT

Obowiązek podatkowy w VAT w 2014 r. - zasady ogólne

Pełne prawo do odliczenia przy wykorzystywaniu pojazdu wyłącznie na cele działalności gospodarczej

Projekt ustawy przewiduje możliwość wystąpienia wyjątku od zasady ogólnej (tj. odliczenia 50% podatku) w sytuacji, gdy pojazdy samochodowe będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Ustawodawca zakłada, iż z pełnego prawa do odliczenia skorzystać będzie można w dwóch sytuacjach:
- jeżeli okoliczności wykorzystywania tych pojazdów wykluczają możliwość ich użycia do celów niezwiązanych z działalnością podatnika (co powinno być potwierdzone odpowiednią ewidencją) lub
- jeżeli konstrukcja tych pojazdów wyklucza (bądź istotnie ogranicza) ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością podatnika.

W pierwszym przypadku podatnicy zobowiązani będą prowadzić ewidencję zawierającą m.in. nr rejestracyjny, opis trasy, datę i cel wyjazdu, liczbę faktycznie przejechanych kilometrów oraz potwierdzenie autentyczności wpisu przez podatnika.

W drugim przypadku ustawodawca przewidział zamknięty katalog pojazdów, których konstrukcja wyklucza bądź istotnie ogranicza możliwość użytkowania takiego pojazdu poza działalnością gospodarczą. Są to m.in. pojazdy samochodowe z jednym rzędem siedzeń, posiadające przestrzeń ładunkową oddzieloną trwałą ścianą lub przegrodą, klasyfikowane jako wielozadaniowy / van, samochody typu pick-up z jednym rzędem siedzeń, pojazdy specjalne: koparki, ładowarki, żurawie samochodowe, podnośniki, agregaty elektryczne / spawalnicze oraz pojazdy do prac wiertniczych. Projekt zmian przewiduje przy tym, iż katalog wymienionych pojazdów może zostać rozszerzony przez Ministra Finansów w drodze rozporządzenia.

Ustawodawca zakłada, iż co do zasady, każdy pojazd samochodowy wykorzystywany będzie do działalności mieszanej

Uzasadnienie do projektu wskazuje, iż ustawodawca wyszedł z założenia, że każdy pojazd samochodowy nabywany przez podatnika VAT służyć będzie zarówno działalności gospodarczej jak i celom prywatnym tego podatnika. Przykładowo wskazano, iż wykorzystanie pojazdu firmowego przez pracownika w celu dojazdu / powrotu z pracy stanowić będzie wystarczającą przesłankę by uznać, że samochód firmowy nie jest wykorzystywany wyłącznie na cele działalności gospodarczej.

Podobnie w sytuacji podatników, którzy prowadzą swoją działalność w miejscu zamieszkania – w ocenie ustawodawcy w takim przypadku również nie można mówić o użytkowaniu pojazdu wyłącznie na cele związane z działalnością podatnika. Co więcej, nawet w przypadku podmiotów zajmujących się sprzedażą samochodów, zdaniem ustawodawcy, pełne prawo do odliczenia przy zakupie takich pojazdów powinno przysługiwać w odniesieniu do tych samochodów, które nie będą zarejestrowane (tym samym nie będzie możliwe ich potencjalne użytkowanie na cele niezwiązane bezpośrednio z ich sprzedażą).

Brak obowiązku opodatkowania prywatnego użytkowania

Projekt przewiduje, iż w przypadku pojazdów samochodowych przy nabyciu których odliczono 50% podatku VAT naliczonego, wykorzystanie tych pojazdów na cele niezwiązane z działalnością podatnika nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Projekt zakłada ponadto, iż prywatne użytkowanie samochodów, przy nabyciu których odliczono odpowiednio 50% / 60% podatku VAT, nie więcej niż 5 / 6 tys. zł również nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Zasada ta ma obowiązywać z mocą wsteczną, tj. w odniesieniu do okresów rozliczeniowych od 1 stycznia 2014 r.