REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Joanna Rudzka Kancelaria Doradcy Podatkowego
Kancelaria posiada wieloletnie doświadczenie w obsłudze podatkowo-prawnej dużych i średnich polskich firm, międzynarodowych korporacji oraz podmiotów publicznych.
Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej /Fot. Shutterstock
Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej /Fot. Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej wymaga szczegółowego uzasadnienia i jednostka nie może bez niego odstąpić od metody obrotowej z rozporządzenia o tzw. prewspółczynniku.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał 10 października 2019r. ważny wyrok dla tych jednostek, które odstępując od metody liczenia „prewspółczynnika” stosują metodę powierzchniową. NSA uznał, że w badanej sprawie jednostka nie wykazała, iż przyjęta przez nią metoda liczenia prewspółczynnika na bazie metrów kwadratowych jest bardziej adekwatna oraz wierniej odpowiada specyfice jej działalności niż metoda obrotowa z rozporządzenia o tzw. prewspółczynniku (z 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określenia zakresu wykorzystywania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników).

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Sprawa dotyczyła Gminy, która w 2015 r. rozpoczęła realizację inwestycji polegającej na termomodernizacji i remoncie budynku stanowiącego gminne mienie komunalne, Przystępując do realizacji tej inwestycji Gmina działała z zamiarem: poprawy stanu technicznego obiektowego węzła cieplnego stwarzającego zagrożenie awariami i brakiem dostaw ciepła, ograniczenia kosztów utrzymania budynku, ograniczenia strat energii cieplnej w budynku, dostosowania zewnętrznych przegród budynku do aktualnie obowiązujących wymogów prawnych w zakresie izolacji cieplnej, ograniczenia emisji substancji zanieczyszczających powstałych w wyniku spalania paliwa stałego.

Z chwilą nabycia towarów i usług związanych z realizowaną inwestycją Gmina zamierzała wykorzystywać przedmiotowy budynek: a) w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wyłącznie do czynności odpłatnych, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług — najmu lokali użytkowych opodatkowanych stawką 23%; inwestycja nie jest związana z działalnością zwolnioną z podatku od towarów i usług; b) w ramach zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa dla realizacji których została powołana, wykonując czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Do czynności tych należą: – realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej poprzez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej; – realizacja zadań z zakresu przeciwdziałaniu alkoholizmowi poprzez działania Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałaniu Narkomanii; – realizacja zadań z zakresu edukacji publicznej poprzez jednostkę obsługującą szkoły – Zespół Oświaty i Wychowania. Całkowita powierzchnia użytkowa budynku wynosi 3.120,16 m2. Powierzchnia aktualnie wynajmowana na podstawie umów najmu wynosi 1.144,55 m2. Powierzchnia przeznaczona na wynajem wynosi 793,62 m2. Razem powierzchnia związana z działalnością gospodarczą wynosi 1.938,17 m 1. Pozostałą powierzchnię zajmują pomieszczenia wykorzystywane na działalność publicznoprawą oraz pomieszczenia zapewniające funkcjonowanie budynku, w tym biura Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Zakładu Oświaty i Wychowania, Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, wymiennikownie ciepła, rozdzielnia prądu, pomieszczenia gospodarcze oraz archiwum. W najbliższym czasie Gmina nie ma zamiaru zmieniać przeznaczenia budynku. Gmina figuruje jako nabywca towarów i usług w fakturach VAT związanych z inwestycją.

Budynek stanowi gminne mienie komunalne i nie został powierzony ani przekazany żadnej jednostce budżetowej ani zakładowi budżetowemu. Gmina nie ma obiektywnej możliwości przyporządkowania wydatków inwestycyjnych do poszczególnych rodzajów działalności wykonywanej w budynku. Gmina chciała odliczyć częściowo podatek VAT związany z nabyciem towarów i usług na potrzeby budynku stanowiącego gminne mienie komunalne na zasadzie art. 86 ust. 2c pkt 4 ustawy VAT.

REKLAMA

Gmina uważa, że nie powinna stosować prewspółczynnika obrotowego z rozporządzenia. Zdaniem Gminy, jako jednostki samorządu terytorialnego, sposób wyliczenia proporcji określony w rozporządzeniu nie odzwierciedla reprezentatywnie wydatków przypadających odpowiednio na działalność opodatkowaną oraz niepodatkowaną, tj. publicznoprawną wykonywaną w przedmiotowym budynku; dotyczą one bowiem całokształtu działalności Gminy (wyłączając jednostki organizacyjne zobowiązane do zastosowania odrębnych wzorów). Dlatego też bardziej precyzyjnym sposobem wyodrębnienia kwot podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną dotyczącą tej konkretnej inwestycji jest określona w art 86 ust. 2c pkt 4 ustawy VAT średnioroczna powierzchnia wykorzystywana do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z tym nie zgodził się jednak WSA w Gliwicach. Sąd wskazał, że Minister Finansów rozporządzeniem dla wymienionych w tym rozporządzeniu podmiotów ustalił odrębny od ogólnej zasady sposób określenia proporcji, uznany za najbardziej odpowiadający specyfice wykonywanej przez tych podatników działalności gospodarczej i dokonywanych przez nich nabyć oraz wskazał dane, na podstawie których obliczana jest kwota podatku naliczonego. Rozporządzenie dotyczy jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych instytucji kultury, państwowych instytucji kultury, uczelni publicznych i instytutów badawczych.

W tym stanie rzeczy – zdaniem WSA – w przypadku jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych instytucji kultury, państwowych instytucji kultury, uczelni i instytutów badawczych – metodą najbardziej odpowiadającą specyfice prowadzonej przez tych podatników działalności i dokonywanych nabyć – jest metoda wskazana w rozporządzeniu. Ustawodawca, biorąc pod uwagę specyfikę wykonywanej działalności i dokonywanych nabyć przez jednostki samorządu terytorialnego przyjął określanie proporcji odrębnie dla każdej z takich jednostek organizacyjnych, a nie jednej proporcji dla podatnika, którym jest jednostka samorządu terytorialnego (gmina). Zdaniem sądu, organ słusznie uznał stanowisko skarżącej Gminy za nieprawidłowe. W świetle powyższych regulacji prawnych Gmina nie może ustalić odrębnej proporcji w odniesieniu do jednego składnika swojego majątku.

NSA również oddalił skargę Gminy, jednakże na innych nieco podstawach. NSA stwierdził, że Gmina ma prawo do odliczania VAT inną metodą niż wskazaną w rozporządzeniu, musi ją jednak dobrze uzasadnić. W przedmiotowym postępowaniu takiego uzasadnienia, zdaniem NSA, ze strony gminy zabrakło.

Sposób określenia proporcji powinien bowiem najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć. Sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć, jeżeli: 1. zapewnia dokonanie obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wyłącznie w odniesieniu do części kwoty podatku naliczonego proporcjonalnie przypadającej na wykonywane w ramach działalności gospodarczej czynności opodatkowane oraz 2. obiektywnie odzwierciedla część wydatków przypadającą odpowiednio na działalność gospodarczą oraz na cele inne niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych wydatków w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe. Dane jakie można wykorzystać do wyboru sposobu określenia proporcji wynikają wprost z art. 86 ust. 2c ustawy, a wśród nich jest też średnioroczna powierzchnia wykorzystywana do działalności gospodarczej w ogólnej średniorocznej powierzchni wykorzystywanej do działalności gospodarczej i poza tą działalnością.

Polecamy: Instrukcje VAT

Wyrok ma duże znaczenie dla całego sektora finansów publicznych z uwagi na fakt, iż bardzo często jednostki dokonują odliczenia VAT na bazie metody powierzchniowej, bazując na podziale m2 budynku. Jednakże, zdarza się w praktyce, że nie posiadają one wystarczającej dokumentacji wspierającej podział metrów na związane z działalnością gospodarczą i z nią nie związane. W naszej praktyce w Kancelarii wielokrotnie spotkaliśmy się z sytuacją gdy jednostka bazowała na historycznym współczynniku m2 i według niego odliczała VAT nie zważając na to, że zasób gminny uległ w międzyczasie istotnym zmianom, też metrażowym.

Wyrok pokazuje ponadto, że nie można opierać się jedynie na orzecznictwie pozwalającym odstąpić od rozliczenia prewspółczynnikiem obrotowym z rozporządzenia. Raz z uwagi na to, że jest ono rozbieżne (wyrok WSA w Gliwicach w tej sprawie był negatywny – jednostka może stosować tylko współczynnik obrotowy z ustawy, istnieje jednak wiele wyroków dla sektora finansów publicznych pozytywnych) a dwa, że należy bardzo dokładnie uzasadnić czemu odstępujemy od metody z rozporządzenia.

W razie kontroli musimy udowodnić fiskusowi, że obliczony przez nas sposób określenia proporcji najbardziej odpowiada specyfice wykonywanej przez naszą jednostkę działalności i dokonywanych przez nas nabyć. Należy bardzo uważać też na to jak pisany jest wniosek o interpretację, jeżeli zdecydujemy się na jego złożenie. Stan faktyczny musi tam być wyczerpująco opisany a argumentacja dostosowana do naszej specyfiki. Z pewnością, metoda „kopiuj wklej” nie jest dobrym sposobem napisania wniosku do Krajowej Informacji Skarbowej, co dobitnie pokazuje niniejsza sprawa.

Wyrok NSA 10.10.2019r. sygn. I FSK 1214/17

Joanna Rudzka, Doradca Podatkowy

Zobacz także: Podatki i opłaty

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe projekty KSR do konsultacji publicznych: wartości niematerialne i inwestycje w nieruchomości

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował dwa projekty Krajowych Standardów Rachunkowości – dotyczące wartości niematerialnych i prawnych oraz inwestycji w nieruchomości. Dokumenty mają ujednolicić zasady ewidencji, wyceny i prezentacji tych aktywów. Opinie można zgłaszać do 30 września 2025 r.

Nowa opłata 2 euro od każdej paczki do UE albo 50 eurocentów po spełnieniu szeregu formalności. Na walce Unii z chińskim e-commerce skorzysta europejska logistyka

Komisja Europejska i Parlament Europejski chcą ograniczenia napływu chińskiego e-commerce przez wprowadzenie opłaty manipulacyjnej wynoszącej 2 euro dla każdej paczki, niezależnie od jej wartości. Nowy podatek będzie można obniżyć do 50 eurocentów, ale najpierw przesyłka będzie musiała trafić do magazynu na terenie Unii, skąd będzie dystrybuowana do klienta końcowego. Oznacza to, że każda z 4,6 mld paczek, bo tyle zaimportowano ich w 2024 r., będzie wymagała indywidualnej obsługi logistycznej, którą mogą zapewnić europejscy operatorzy. W opinii ekspertów to wielka dla sektora logistyki kontraktowej, również w Polsce, ale do walki o największych graczy e-commerce należy się dobrze przygotować.

Tajemnica przedsiębiorstwa pod ochroną – rząd szykuje rewolucję w przepisach o znakach towarowych

Rząd pracuje nad długo wyczekiwaną nowelizacją Prawa własności przemysłowej. Projekt UDER85 wprowadzi skuteczne mechanizmy ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa w postępowaniach przed Urzędem Patentowym. To przełom, który zmieni zasady gry w sporach o znaki towarowe i zwiększy bezpieczeństwo firmowych danych.

Ubezpieczenie zdrowotne przy delegowaniu pracownika do Niemiec – formularz A1, EKUZ i kasy chorych

Delegowanie pracowników do Niemiec wiąże się z szeregiem obowiązków administracyjnych. Jednym z kluczowych aspektów, często niedocenianym przez pracodawców, jest właściwe zabezpieczenie zdrowotne osoby delegowanej. W praktyce powtarzają się pytania: czy wystarczy formularz A1? Czy EKUZ chroni pracownika w Niemczech w razie wypadku? Co pokrywa niemiecka AOK? I czy warto wykupić prywatne ubezpieczenie? W tym artykule odpowiemy na te i inne pytania, wyjaśnimy czym jest formularz A1, co zapewnia karta EKUZ w Niemczech oraz czy trzeba zgłaszać się do niemieckiej kasy chorych?

REKLAMA

Kryzys na rynku księgowych? Specjaliści są przemęczeni, a chętnych i wykwalifikowanych kandydatów do pracy brakuje

Co drugi pracownik obszaru księgowości uważa, że branża boryka się z niedoborem wykwalifikowanych specjalistów – wynika z badania SaldeoSMART. Wśród głównych powodów luki kompetencyjnej respondenci wymieniają trudność w nadążaniu za zmieniającymi się przepisami (64%) oraz wypalenie zawodowe (53%). Siedmiu na dziesięciu ankietowanych przyznaje, że w ostatnim kwartale często lub bardzo często odczuwało przeciążenie obowiązkami zawodowymi. Jednocześnie 44% upatruje w sztucznej inteligencji szansy na odciążenie pracowników i zwiększenie ich efektywności.

3 poprawki Senatu do ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF

Ustawa wprowadzająca Krajowy System e-Faktur została uchwalona przez Sejm 25 lipca 2025 roku i trafiła do Senatu. Na posiedzeniu w dniu 30 lipca 2025 r. Senacka Komisja Budżetu i Finansów Publicznych zaproponowała jedynie 3 poprawki redakcyjne do ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, nie wprowadzając innych zmian.

ZUS wdraża nowe funkcje aplikacji mobilnej mZUS. Zaświadczenia dot. emerytur, rent i zasiłków. Odwołania, wycofania, załączniki i inne możliwości

Ponad 800 tys. osób ma już aplikację mobilną mZUS. To bardzo prosty i wygodny sposób kontaktu z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Można w niej sprawdzić stan swojego konta w ZUS, wysłać wnioski o świadczenia dla rodzin i wyliczyć prognozowaną emeryturę. Aplikacja wciąż jest wzbogacana o nowe funkcje i ma coraz więcej użytkowników.

Obligacje skarbowe (oszczędnościowe) - w sierpniu 2025 r. niższe oprocentowanie. Do końca lipca można kupić obligacje z wyższymi odsetkami

Po obniżkach oprocentowania obligacji skarbowych (detalicznych - oszczędnościowych) w maju i czerwcu 2025 r. - w sierpniu kolejny raz w tym roku Ministerstwo Finansów tnie (o 0,25 pkt proc.) odsetki nowych emisji tych obligacji.

REKLAMA

43% podatków – tyle naprawdę oddajesz państwu. Nowy raport WEI ujawnia prawdziwe koszty systemu podatkowego w Polsce

Nowy raport Warsaw Enterprise Institute ujawnia, że realne obciążenie podatkowe przeciętnego Polaka wynosi aż 43% dochodu brutto. Choć nominalne stawki wydają się umiarkowane, ukryte składki i daniny skutecznie pomniejszają wypłaty. System jest skomplikowany i kosztowny – również pod względem czasu i wysiłku.

Pełny kontakt z fiskusem przez aplikację e-Urząd Skarbowy (e-US) w smartfonie. Nie tylko dla osób fizycznych. Jak to działa?

W styczniu 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępnił aplikację mobilną e-Urząd Skarbowy (e-US), która zapewnia łatwy, szybki i bezpieczny dostęp do usług e-Urzędu Skarbowego przez smartfona. Dotychczas z aplikacji mobilnej e-US mogły korzystać tylko osoby fizyczne. Od 25 lipca 2025 r. aplikacja umożliwia również dostęp do konta organizacji w e-US. Dzięki temu organizacje mogą już korzystać z pełnego zakresu usług e-Urzędu Skarbowego w aplikacji mobilnej.

REKLAMA