REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odliczenie VAT od transakcji z podmiotem nieaktywnym

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Odliczenie VAT od transakcji z podmiotem nieaktywnym
Odliczenie VAT od transakcji z podmiotem nieaktywnym
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że podmiot nieznajdujący się w rejestrze VAT, a więc także podmiot uznany za nieaktywny i wykreślony z tego rejestru, jest dla organów podmiotem nieistniejącym. W związku z tym odliczenie VAT od transakcji z takim podmiotem nie przysługuje.

Podstawową zasadą podatku od towarów i usług jest jego neutralność dla podatników – podmiotów prowadzących działalność gospodarczą opodatkowaną VAT. Oznacza to, że przedsiębiorca, który nabywa towary i usługi wykorzystywane do prowadzenia swojej działalności, nie powinien ponosić ekonomicznego ciężaru tego podatku. Nie powinien, gdyż w praktyce powstaje mnóstwo problemów, które nierzadko całkowicie podważają tę fundamentalną zasadę. Problematyczne są m.in. transakcje z podmiotami, które organy skarbowe uznały za nieaktywne i w konsekwencji wykreśliły z rejestru VAT.

REKLAMA

Autopromocja

Neutralność podatku VAT tylko w teorii?

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi tego podatku przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Art. 87 ust. 1 przewiduje natomiast, że w przypadku, gdy kwota podatku naliczonego jest w okresie rozliczeniowym wyższa, podatnik ma prawo do obniżenia o tę różnicę kwoty podatku należnego za następne okresy lub do zwrotu różnicy na rachunek bankowy.

Ustawa przewiduje jednak wyjątki, kiedy takie odliczenie lub zwrot nie są możliwe. Zgodnie z art. 88 ustawy o VAT nie stanowią podstawy do obniżenia podatku lub jego zwrotu m.in. faktury wystawione przez podmiot nieistniejący. Podobnie traktowane są faktury stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane. Regulacje w tym zakresie zdają się być zrozumiałe – podatnicy mogą korzystać z odliczenia lub zwrotu podatku jedynie wówczas, gdy dana transakcja faktycznie miała miejsce i świadczył ją podmiot wskazany na fakturze. Problemem jest jednak – jak często ma to miejsce zwłaszcza w przypadku podatku VAT – interpretacja przepisów. Dla organów podatkowych podmiot uznany za nieaktywny i wykreślony z rejestru równa się podmiotowi nieistniejącemu, choć przepisy ustawy w żadnej mierze nie dają podstaw do takiego twierdzenia.

Podmiot nieistniejący a podmiot nieaktywny

Dość jednolite stanowisko organów podatkowych wskazuje, że podmiot nieznajdujący się w rejestrze VAT, a więc także podmiot uznany za nieaktywny i wykreślony z tego rejestru, jest dla organów podmiotem nieistniejącym. Nieistotne jest przy tym nawet to, że faktycznie prowadzi on działalność. Tym sposobem organy podatkowe stawiają przedsiębiorców dokonujących transakcji z podmiotami nieznajdującymi się w rejestrze na równi z oszustami podatkowymi dążącymi do wyłudzenia VAT. Co więcej, prawa do odliczenia lub zwrotu podatku odmawia się także wówczas, gdy kontrahent nieznajdujący się w rejestrze wpłacił podatek VAT do urzędu oraz złożył stosowne deklaracje, a więc o oszustwie nie mogło być mowy. Dla organów rozstrzygająca jest bowiem kwestia czysto formalna związana ze znajdowaniem się przedsiębiorcy w rejestrze VAT. Co więcej, problemy tego rodzaju powstają często nie w związku z tym, że dany podmiot nie dopełnił swojego obowiązku i nie zarejestrował się na VAT, ale dlatego, że został z tego rejestru wykreślony.

Wykreślenie z rejestru VAT

Ustawa o VAT przewiduje, że w przypadku, gdy zarejestrowani podatnicy tego podatku złożą za trzy kolejne miesiące lub kwartał deklaracje, w których nie wykażą sprzedaży lub nabycia towarów z VAT, naczelnik urzędu skarbowego wykreśla ich z rejestru z urzędu. Oznacza to, że brak sprzedaży i zakupów w Polsce przez trzy miesiące wystarczy, aby stwierdzić, że dany podmiot jest nieaktywny.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nieistotne są przy tym powody braku aktywności, które – zwłaszcza w przypadku podmiotów prowadzących działalność głównie za granicą – wcale nie muszą wiązać się z trwałym zaprzestaniem prowadzenia działalności w Polsce. Takie podmioty często dokonują sprzedaży lub zakupów w Polsce jedynie sporadycznie. Mimo to rejestracja na VAT w Polsce jest dla nich istotna, gdyż zamierzają kontynuować tu swoją działalność choćby w niewielkim zakresie. Takie podmioty, choć dokonują wszystkich obowiązków natury formalnej w związku z dokonaniem każdej transakcji, dla organów podatkowych po trzech miesiącach są podmiotami nieaktywnymi i zostają wykreślone. Ich kontrahenci, którzy ze względu na dłuższą współpracę nie sprawdzają przy każdej transakcji, czy taki podmiot znajduje się w rejestrze VAT, mogą mieć poważne problemy z odliczeniem tego podatku.

Co przy tym szczególnie istotne, wielu przedsiębiorców o wykreśleniu dowiaduje się dopiero po dokonaniu transakcji, w których został wykazany podatek VAT. Wówczas podatek ten trzeba zapłacić, jednak prawo do odliczenia tego podatku nabywcom towarów lub usług zdaniem organów podatkowych nie przysługuje.

TSUE po stronie podatników

Dla organów podatkowych bez znaczenia zdaje się być przy tym orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, z którym decyzje polskiego fiskusa są całkowicie sprzeczne.

Wielokrotnie wskazywana przez TSUE zasada jest jedna: prawo do odliczenia podatku VAT jest jego cechą konstrukcyjną, a ograniczenie tego prawa następuje przede wszystkim w razie niespełnienia przesłanek materialnych. Kwestie formalne, choć istotne, mają bowiem znaczenie drugorzędne.

Jako przykład można przywołać wyrok z 11 grudnia 2017 r., sygn. C-101/16, zgodnie z którym niedopuszczalne jest odmawianie prawa do odliczenia podatku VAT z tego względu, że podmiot, który świadczył usługę i wystawił z tego tytułu fakturę, na której wyraźnie zostały wskazane wydatki i podatek od wartości dodanej, został uznany przez organ podatkowy państwa członkowskiego za nieaktywny.

Co więcej, TSUE dokonuje podobnych rozstrzygnięć nawet wówczas, gdy podmiot faktycznie nie istnieje. Zgodnie z wyrokiem z dnia 22 października 2015 r. w sprawie C-277/14 przepisy Dyrektywy VAT sprzeciwiają się przepisom krajowym, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia podatku z uwagi na to, iż faktura została wystawiona przez podmiot, który należy uważać za podmiot nieistniejący.

Trybunał w praktyce uznał więc, że ograniczenie prawa do odliczenia podatku jest możliwe wówczas, gdy transakcja ma związek z dokonaniem wyłudzenia podatku. O takim zaś nie może być mowy, gdy podatek do budżetu faktycznie zostanie wpłacony.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Podobne rozstrzygnięcia zapadały przed TSUE także w innych sprawach, m.in. C-80/11 i C-142/11 z 21 czerwca 2012 r. Co ważne, w tym sporze z organami podatkowymi także polskie sądy coraz częściej stają po stronie podatników, m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 marca 2018 r.

Jak wygrać z fiskusem?

Mimo to organy podatkowe nie zmieniają stanowiska. Nie oznacza to jednak, że podatnicy są bezbronni w walce z fiskusem. Przedsiębiorcy często traktowani są przez organy podatkowe jak potencjalni przestępcy, co wyraża się m.in. w odmawianiu prawa do odliczenia podatku VAT. Organy zdają się jednak nie dostrzegać, że taka praktyka jest sprzeczna z jednolitym, unijnym systemem podatku VAT. Bogate orzecznictwo TSUE jasno wskazuje, że transakcje z podmiotami uznanymi za nieaktywne, o ile nie prowadziły do wyłudzenia podatku, nie odbierają prawa do odliczenia. Co więcej, nawet nieświadome uczestnictwo w transakcji nastawionej na dokonanie przestępstw skarbowych nie prowadzi do ograniczenia tego prawa, o ile podmiot dokonujący odliczenia nie wiedział i przy zachowaniu należytej staranności nie mógł się dowiedzieć o nieuczciwych intencjach kontrahenta.

To sprawia, że podatnicy nie powinni rezygnować z odliczenia podatku wynikającego z faktur wystawionych przez podmioty nieaktywne. Nawet bowiem w przypadku niekorzystnych rozstrzygnięć organów podatkowych można z nimi walczyć. Jednak, aby walka ta była skuteczna, warto skorzystać z profesjonalnego wsparcia.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 r. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA