Nieodpłatne przekazanie towarów i usług w VAT 2013

Doprecyzowanie definicji nieodpłatnego przekazania towarów (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT)

Od dnia 1 kwietnia 2013 r. zostanie doprecyzowany warunek, kiedy nieodpłatną dostawę towarów uznaje się za dostawę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Znowelizowany przepis wskazuje, że chodzi o przypadki, gdy podatnikowi przysługiwało prawo (w całości lub w części) do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu przekazywanych nieodpłatnie towarów lub ich części składowych.

Zgodnie z doprecyzowanym brzmieniem art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, opodatkowaniu tym podatkiem będzie podlegało również nieodpłatne przekazanie towarów, z tytułu nabycia których nie przysługiwało częściowe lub całkowite prawo do odliczenia podatku, ale w towarach tych zostały wymienione części składowe, przy nabyciu których podatnikowi przysługiwało częściowe lub całkowite prawo do odliczenia i które spowodowały trwały wzrost wartości towarów „nieskonsumowanych” całkowicie do momentu ich bezpłatnego przekazania.

Przy definiowaniu części składowej rzeczy można posiłkować się definicją zawartą w  Kodeksie cywilnym (która jest spójna z definicją wypracowaną przez orzecznictwo TSUE), zgodnie z którą częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego.

Przekazanie towaru pracownikowi (VAT) - porada

Nie będą zatem spełnione przesłanki do opodatkowania w przypadku gdy wymienione towary będą uznane za przynależności, przez które zgodnie z Kodeksem cywilnym rozumie się rzeczy ruchome potrzebne do korzystania z  innej rzeczy (rzeczy głównej) zgodnie z jej przeznaczeniem, jeżeli pozostają z nią w  faktycznym związku odpowiadającym temu celowi.

W przypadku przekazania na cele osobiste części składowej towaru podstawą opodatkowania będzie, co do zasady, cena jej nabycia, określona w momencie tego przekazania.

Podatnicy A, B, C i D nabyli samochody, przy nabyciu których nie przysługiwało im prawo do odliczenia podatku. Podatnik A wymienił w samochodzie akumulator na nowy i odliczył podatek VAT z tego tytułu. Podatnik B dokonał wymiany silnika na nowy i również miał prawo do odliczenia VAT. Również podatnicy C i D dokonali zakupów, w związku z którymi odliczyli podatek VAT, tj. podatnik C dokupił bagażnik montowany na dachu pojazdu, zaś podatnik D zakupił nowe opony celem zastąpienia obecnie używanych.Po pewnym czasie podatnicy A, B, C i D „wyprowadzają” z firmy wspomniane samochody i przekazują na cele prywatne.

Aby ocenić czy w danym przypadku będziemy mieć do czynienia z czynnością podlegającą VAT należy zbadać czy:

1. zamontowanie tych towarów w samochodzie nastąpiło w rezultacie dostawy towarów czy świadczenia usług (tylko w przypadku gdy będzie się miało do czynienia z dostawą towarów spełniona zostanie wstępna przesłanka do ewentualnego opodatkowania). W wymienionych przykładach przesłanka ta co do zasady byłaby spełniona.

2. zamontowane towary spełniają definicję części składowych. Warunek ten jest spełniony
w przypadku podatnika, który dokonał wymiany akumulatora, podatnika, który wymienił silnik oraz podatnika, który wymienił opony w samochodzie. Nie można natomiast uznać, że zamontowany przez podatnika C bagażnik jest częścią składową samochodu. Nieuznanie bagażnika za część składową nie będzie oznaczać, że przy przekazaniu samochodu wraz z bagażnikiem nie dojdzie do opodatkowania podatkiem VAT, bagażnika. Przekazanie bagażnika będzie podlegać opodatkowaniu jako odrębna czynność od przekazania samochodu. Inaczej bowiem niż w przypadku części składowych, w przypadku których może dojść do „ich skonsumowania” do momentu przekazania, przekazanie bagażnika będzie co do zasady zawsze podlegać opodatkowaniu.

3. w przypadku towarów, które spełniają definicję części składowej konieczna jest ocena czy zamontowanie tych części w samochodach przez podatników miało wpływ na trwały wzrost wartości samochodów (co ma miejsce w przypadku wymiany silnika i  może mieć miejsce w przypadku opon, natomiast co do zasady nie można uznać, że wymiana akumulatora spełnia ten warunek), przy czym przesłanka do opodatkowania wystąpi tylko w  przypadku, gdy fakt dokonania przez podatników tych ulepszeń będzie nadal wywierał wpływ na podwyższenie wartości samochodu w chwili przekazania samochodu na potrzeby osobiste (przekazanie samochodu po np. dwóch latach eksploatacji wykluczyłoby niewątpliwie – jeśli nawet uznać, że w momencie zakupu nastąpił trwały wzrost wartości samochodu – opony i akumulator).

Jeżeli wymienione przesłanki zostaną spełnione, co należy badać w każdej sprawie indywidualnie przy uwzględnieniu istniejącego stanu faktycznego, wówczas nieodpłatne przekazanie samochodu, w stosunku do którego nie przysługiwało podatnikowi przy jego nabyciu prawo do odliczenia w całości lub w części podatku naliczonego, a w którym wymieniono części składowe od których odliczono podatek VAT, będzie opodatkowane.

Postawą opodatkowania będzie co do zasady cena nabycia części składowych określona
w momencie przekazania, czyli uwzględniająca ich realną wartość w momencie przekazania.