REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

SLIM VAT 2 - problem przy rozliczaniu WNT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
SLIM VAT 2 - problem przy rozliczaniu WNT
SLIM VAT 2 - problem przy rozliczaniu WNT
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

SLIM VAT 2. Nowelizacja SLIM VAT 2 nie rozwiązuje wszystkich kłopotów podatników kupujących towary z UE (np. Niemiec) z rozliczeniami VAT. Jeśli dostaną fakturę od kontrahenta już po trzech miesiącach, będą musieli wykazać podatek naliczony dwa razy, co - zdaniem ekspertów - jest irracjonalne.

SLIM VAT 2

Chodzi o skutki podpisanej już przez prezydenta nowelizacji ustawy o VAT i prawa bankowego z 11 sierpnia 2021 r. (tzw. pakiet SLIM VAT 2). Miała ona unormować sytuację podatników, którzy kupili towar np. z Niemiec, ale fakturę od kontrahenta dostają po trzech miesiącach, a więc z opóźnieniem. Obecnie w takich przypadkach muszą płacić odsetki i to właśnie ma znieść pakiet SLIM VAT 2. Tak przynajmniej przekonywało Ministerstwo Finansów. Eksperci wskazują jednak, że nowelizacja de facto stwarza nowe problemy.

REKLAMA

- Niestety w wyniku niechlujnej legislacji ustawodawca zagwarantował nam niezłą porcję chaosu - przyznaje Daniel Więckowski, doradca podatkowy i partner w LTCA.

- Zmiana wydaje się być błędem legislacyjnym - wtóruje Marek Bielawski, doradca podatkowy i starszy menedżer w KPMG w Polsce.

Co zakwestionował TSUE

REKLAMA

Chodzi o podatników, którzy dokonali wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT). Problemu nie ma, jeśli dostaną fakturę w terminie trzech miesięcy. W tej samej deklaracji VAT wykazują bowiem podatek należny i naliczony z tytułu transakcji (podatek zeruje się, jest więc neutralny dla nabywcy).

Problem pojawia się, gdy polski nabywca dostaje fakturę po upływie trzech miesięcy, często z winy sprzedawcy artykułu z Niemiec. W takiej sytuacji nabywca musi rozliczyć podatek należny w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy (art. za maj), a podatek naliczony ‒ w deklaracji bieżącej (art. za wrzesień). Wynika to z art. 86 ust. 10b pkt 2-3 i art. 86 ust. 10i ustawy o VAT. Dziś wskutek tej rozbieżności powstaje zaległość podatkowa, od której fiskus żąda odsetek za zwłokę. Jest to więc swoista sankcja dla nabywcy, choć zawinił sprzedawca (bo nie wystawił faktury).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na nieterminowo wykazanych zakupach z zagranicy zarabia fiskus, z czym nie zgadzali się podatnicy i eksperci. Ostatecznie zakwestionował to Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 18 marca (sygn. C-895/19). Uznał, że art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT jest niezgodny z prawem unijnym. Zdaniem TSUE organy podatkowe nie mogą żądać odsetek, gdy przedsiębiorca nie ze swojej winy wykazał VAT od WNT dopiero po trzech miesiącach. Jest to bowiem nieproporcjonalne obciążenie i niezgodne z zasadą neutralności VAT.

REKLAMA

W uzasadnieniu wyroku TSUE wskazał, że polskie przepisy są niezgodne z dyrektywą, bo "czasowo obarczają podatnika ciężarem VAT". Dyrektywa VAT nie uzależnia natomiast prawa do odliczenia VAT (wykazania podatku naliczonego) przy WNT od uzyskania faktury, złożenia deklaracji ani rozliczenia VAT należnego z tytułu takiego nabycia.

Innymi słowy zdaniem trybunału nie można zakazywać podatnikom prawa do odliczenia VAT za ten sam okres rozliczeniowy, w którym deklarowany jest podatek należny. Dzięki temu wewnątrzwspólnotowe nabycie jest neutralne podatkowo.

MF w reakcji na wyrok TSUE zaproponowało zmiany w przepisach. Nowelizacja SLIM VAT 2 modyfikuje lit. b z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT a także pkt 3, ale - jak zauważa Stanisław Gordziałkowski, adwokat z kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak - nie likwiduje pkt a w art. 86 ust. 10b pkt 2. Nie zmienia również art. 86 ust. 10g ustawy o VAT. Ma to wymierne skutki.

Jak uzasadniało MF

Resort finansów od początku prac nad pakietem SLIM VAT 2 wskazywał, że celem jest to, aby podatnicy mogli wykazywać podatek naliczony i należny w tej samej deklaracji. Zaproponowało w związku z tym wykreślenie obowiązku wykazania podatku naliczonego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych wewnątrzwspólnotowo towarów powstał obowiązek podatkowy. Identyczna zmiana dotyczy m.in. importu usług (art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy).

MF utrzymało jednak, jako warunek odliczenia VAT (wykazania podatku naliczonego), otrzymanie faktury w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a ustawy o VAT pozostał bez zmian). - Należy wskazać, że w wyroku w sprawie C-895/19 TSUE nie zakwestionował istniejącego warunku - wyjaśniło MF w uzasadnieniu projektu.

Jednocześnie resort zmienił art. 86 ust. 10h ustawy o VAT. Po zmianach, jeżeli podatnik dostanie fakturę po trzech miesiącach, będzie mógł odliczyć VAT (wykazać podatek naliczony) w tym samym okresie, w którym zadeklarował podatek należny.

Efekty zmian będą inne

Stanisław Gordziałkowski wskazuje, że w efekcie zmian (modyfikacja lit. b w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT) podatnicy nadal będą musieli rozliczyć VAT należny z tytułu WNT w deklaracji złożonej za prawidłowy okres.

Zgodnie z nowelą nadal trzeba też będzie mieć fakturę, aby odliczyć VAT (brak zmiany lit. a). Na jej uzyskanie nadal też będą trzy miesiące.

- Nie zmieni się też art. 86 ust. 10g ustawy o VAT, a zatem podatnik, jeżeli nie otrzyma faktury dokumentującej WNT w trzymiesięcznym terminie, nadal będzie miał obowiązek pomniejszenia VAT naliczonego w rozliczeniu, w którym upłynął ten trzymiesieczny termin - wskazuje Gordziałkowski.

Wynika z tego, że jeżeli podatnik wykaże VAT należny i naliczony z tytułu WNT np. w lipcu, a nie dostał faktury, musi pomniejszyć w deklaracji podatek naliczony w październiku. Jeśli fakturę dostanie np. w grudniu, ponownie będzie musiał wykazać VAT naliczony w lipcu, bo nakazuje to art. 86 ust. 10h ustawy. - To oznacza, że polski nabywca od listopada do grudnia będzie finansował kwotę VAT, co wydaje się sprzeczne z wyrokiem TSUE - mówi Stanisław Gordziałkowski.

Taki nabywca będzie też musiał dwukrotnie wykazać podatek naliczony z tytułu tej samej transakcji: najpierw wraz z podatkiem należnym i drugi raz, gdy otrzyma fakturę z opóźnieniem (po upływie trzymiesięcznego terminu).

Dwukrotne odliczenie i korekta

Marek Bielawski ocenia, że zmiana w art. 86 ust. 10h ustawy o VAT wydaje się błędem legislacyjnym. - Ma ona sens jedynie w sytuacji, gdy podatnik nie otrzymał faktury na czas i nie wykazał w ogóle WNT. Wówczas na podstawie zmienionego przepisu po otrzymaniu faktury będzie mógł skorygować rozliczenie za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, i wykazać WNT w sposób neutralny (podatek należny wraz z podatkiem naliczonym) - wyjaśnia ekspert.

Jeżeli jednak podatnik nie dostanie faktury, ale wykaże WNT od razu - a więc podatek należny i naliczony (przykładowo w styczniu 2022 r.) - to później, gdy otrzyma fakturę, znów będzie musiał wykazać podatek naliczony, i to za ten sam okres (o ile w związku z brakiem faktury dokonał po upływie trzech miesięcy pomniejszenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10g ustawy o VAT).

- Oznacza to, że podatnik wykaże podwójnie VAT naliczony w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy od wewnątrzwspólnotowego nabycia - stwierdza Marek Bielawski. Jak mówi, do takich wniosków prowadzi wykładnia językowa znowelizowanych przepisów, choć nie wydaje się, żeby taki efekt był celem ustawodawcy.

Jego zdaniem wątpliwości budzi również utrzymanie obowiązku korygowania podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik nie uzyska faktury w terminie.

- Wprawdzie TSUE w powołanym wyroku nie odniósł się wprost do tego, ale wyraźnie wskazał, że powstanie prawa do odliczenia może być uzależnione wyłącznie od materialnych warunków, które są wymienione w dyrektywie VAT (art. 168 lit. c) - mówi ekspert.

Wynika z nich, że nabycia musi dokonać podatnik VAT zobowiązany do zapłaty podatku od WNT, a towary muszą być wykorzystywane do wykonywania przez niego czynności opodatkowanych. Wśród tych warunków nie ma faktury. Innymi słowy, dyrektywa nie nakazuje posiadania faktury, aby podatnik mógł odliczyć VAT (wskazuje bowiem jej posiadanie jako warunek formalny). - Brak faktury nie powinien więc być samodzielną podstawą do pozbawienia (nawet tymczasowo) podatnika prawa do odliczenia - uważa Bielawski.

Nic się nie zmieni

Zdaniem Daniela Więckowskiego pakiet SLIM VAT 2 w zasadzie niczego nie zmieni w sytuacji podatników. Ekspert wskazuje, że już od dnia następującego po publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw (nie została ona jeszcze opublikowana) podatnicy dokonujący nabyć wewnątrzwspólnotowych będą musieli wykazać podatek należny w rozliczeniu za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy.

- Jeśli jednak nie otrzymają faktury od swojego kontrahenta w terminie trzech miesięcy od powstania takiego obowiązku (czyli w praktyce od 15. dnia miesiąca następujące po dostawie towarów do Polski), warunek do skorzystania z prawa do odliczenia daniny nie zostanie spełniony, a więc - przynajmniej teoretycznie - podatnik utraci prawo do odliczenia VAT - uważa Więckowski.

Następnie - dodaje - od 1 października 2021 r. podatnik, który otrzyma fakturę w terminie późniejszym niż trzy miesiące, będzie mógł uwzględnić podatek naliczony w okresie, w którym wykazał podatek należny. - Sytuacja podatników faktycznie nie ulegnie więc zmianie - kwituje ekspert.

Potrzebne kolejne zmiany

Zdaniem ekspertów podatnicy, którzy będą dostawać faktury od kontrahentów np. z Niemiec, będą mogli powoływać się bezpośrednio na wyrok TSUE o sygn. C-895/19.

- Nowelizacja przepisów VAT nie oznacza, że wyrok traci swoją moc. Podatnicy mogą zatem nadal się na niego powoływać i nie pomniejszać podatku naliczonego, nawet jeżeli nie otrzymają od zagranicznego dostawcy faktury w terminie trzech miesięcy. Literalne zastosowanie znowelizowanych przepisów VAT prowadzi bowiem do irracjonalnych skutków (tj. dwukrotnego rozliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie przedzielonego jedną korektą) - uważa Stanisław Gordziałkowski.

Przyznaje, że nowelizacja SLIM VAT 2 nie tylko nie rozwiała wątpliwości powstałych po wyroku TSUE, ale jeszcze je zwiększyła. - Rozwieje je albo kolejna nowelizacja, albo orzecznictwo sądów administracyjnych - podkreśla. ©℗

Co zmienia pakiet SLIM VAT 2?

Przepis

Tak jest

Tak będzie po slim vat 2

Art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a ustawy o VAT

Prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) powstaje pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy

Przepis pozostaje bez zmian

Art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b ustawy o VAT

Prawo do odliczenia VAT z tytułu WNT powstaje pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tego tytułu w deklaracji, w której jest obowiązany rozliczyć podatek, nie później niż w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy

Prawo do odliczenia VAT z tytułu WNT powstaje pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tego tytułu w deklaracji. w której jest obowiązany rozliczyć podatek

Art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. g ustawy o VAT

W przypadku nieotrzymania w terminie, o którym mowa w ust. 10b pkt 2 lit. a, faktury dokumentującej WNT podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin

Przepis pozostaje bez zmian

Art. 86 ust. 10h ustawy o VAT

Otrzymanie faktury dokumentującej WNT w terminie późniejszym niż określony w ust. 10b pkt 2 lit. a upoważnia podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał tę fakturę

Otrzymanie faktury dokumentującej WNT w terminie późniejszym niż określony w ust. 10b pkt 2 lit. a upoważnia podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu tego nabycia

Łukasz Zalewski

Mariusz Szulc

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

REKLAMA

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

Limit 30-krotność ZUS 2025 - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

REKLAMA

Raz w roku wakacje od płacenia składek. Budżet państwa zapłaci za ciebie. ZUS przypomina kto ma prawo do tej ulgi i jak ją uzyskać w 2025 roku

Letnie wakacje to doskonały czas na odpoczynek nie tylko od pracy, ale również od spraw finansowych związanych z prowadzeniem własnej działalności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG oraz komornicy sądowi mogą skorzystać z wakacji składkowych. Od uruchomienia programu w listopadzie 2024 roku ZUS przyjął już niemal 2 miliony wniosków.

KSeF: Podatkowa rewolucja od 1 lutego 2026! Księgowi alarmują: chaos, niejasne przepisy i strach przed zmianami

Od 1 lutego 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla największych firm, a dwa miesiące później dla całej reszty przedsiębiorców. Mimo zbliżającego się terminu, wciąż brakuje ostatecznych przepisów, a dokumentacja techniczna nie rozwiewa wszystkich wątpliwości. Księgowi biją na alarm – obawiają się chaosu organizacyjnego, przeciążenia obowiązkami i braku jasnych wytycznych. Przedsiębiorców czeka rewolucja, na którą wielu z nich wciąż nie jest gotowych.

REKLAMA