REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

SLIM VAT 2 - problem przy rozliczaniu WNT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
SLIM VAT 2 - problem przy rozliczaniu WNT
SLIM VAT 2 - problem przy rozliczaniu WNT
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

SLIM VAT 2. Nowelizacja SLIM VAT 2 nie rozwiązuje wszystkich kłopotów podatników kupujących towary z UE (np. Niemiec) z rozliczeniami VAT. Jeśli dostaną fakturę od kontrahenta już po trzech miesiącach, będą musieli wykazać podatek naliczony dwa razy, co - zdaniem ekspertów - jest irracjonalne.

SLIM VAT 2

Chodzi o skutki podpisanej już przez prezydenta nowelizacji ustawy o VAT i prawa bankowego z 11 sierpnia 2021 r. (tzw. pakiet SLIM VAT 2). Miała ona unormować sytuację podatników, którzy kupili towar np. z Niemiec, ale fakturę od kontrahenta dostają po trzech miesiącach, a więc z opóźnieniem. Obecnie w takich przypadkach muszą płacić odsetki i to właśnie ma znieść pakiet SLIM VAT 2. Tak przynajmniej przekonywało Ministerstwo Finansów. Eksperci wskazują jednak, że nowelizacja de facto stwarza nowe problemy.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

- Niestety w wyniku niechlujnej legislacji ustawodawca zagwarantował nam niezłą porcję chaosu - przyznaje Daniel Więckowski, doradca podatkowy i partner w LTCA.

- Zmiana wydaje się być błędem legislacyjnym - wtóruje Marek Bielawski, doradca podatkowy i starszy menedżer w KPMG w Polsce.

Co zakwestionował TSUE

Chodzi o podatników, którzy dokonali wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT). Problemu nie ma, jeśli dostaną fakturę w terminie trzech miesięcy. W tej samej deklaracji VAT wykazują bowiem podatek należny i naliczony z tytułu transakcji (podatek zeruje się, jest więc neutralny dla nabywcy).

REKLAMA

Problem pojawia się, gdy polski nabywca dostaje fakturę po upływie trzech miesięcy, często z winy sprzedawcy artykułu z Niemiec. W takiej sytuacji nabywca musi rozliczyć podatek należny w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy (art. za maj), a podatek naliczony ‒ w deklaracji bieżącej (art. za wrzesień). Wynika to z art. 86 ust. 10b pkt 2-3 i art. 86 ust. 10i ustawy o VAT. Dziś wskutek tej rozbieżności powstaje zaległość podatkowa, od której fiskus żąda odsetek za zwłokę. Jest to więc swoista sankcja dla nabywcy, choć zawinił sprzedawca (bo nie wystawił faktury).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Na nieterminowo wykazanych zakupach z zagranicy zarabia fiskus, z czym nie zgadzali się podatnicy i eksperci. Ostatecznie zakwestionował to Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 18 marca (sygn. C-895/19). Uznał, że art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT jest niezgodny z prawem unijnym. Zdaniem TSUE organy podatkowe nie mogą żądać odsetek, gdy przedsiębiorca nie ze swojej winy wykazał VAT od WNT dopiero po trzech miesiącach. Jest to bowiem nieproporcjonalne obciążenie i niezgodne z zasadą neutralności VAT.

W uzasadnieniu wyroku TSUE wskazał, że polskie przepisy są niezgodne z dyrektywą, bo "czasowo obarczają podatnika ciężarem VAT". Dyrektywa VAT nie uzależnia natomiast prawa do odliczenia VAT (wykazania podatku naliczonego) przy WNT od uzyskania faktury, złożenia deklaracji ani rozliczenia VAT należnego z tytułu takiego nabycia.

Innymi słowy zdaniem trybunału nie można zakazywać podatnikom prawa do odliczenia VAT za ten sam okres rozliczeniowy, w którym deklarowany jest podatek należny. Dzięki temu wewnątrzwspólnotowe nabycie jest neutralne podatkowo.

MF w reakcji na wyrok TSUE zaproponowało zmiany w przepisach. Nowelizacja SLIM VAT 2 modyfikuje lit. b z art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT a także pkt 3, ale - jak zauważa Stanisław Gordziałkowski, adwokat z kancelarii Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak - nie likwiduje pkt a w art. 86 ust. 10b pkt 2. Nie zmienia również art. 86 ust. 10g ustawy o VAT. Ma to wymierne skutki.

Jak uzasadniało MF

Resort finansów od początku prac nad pakietem SLIM VAT 2 wskazywał, że celem jest to, aby podatnicy mogli wykazywać podatek naliczony i należny w tej samej deklaracji. Zaproponowało w związku z tym wykreślenie obowiązku wykazania podatku naliczonego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych wewnątrzwspólnotowo towarów powstał obowiązek podatkowy. Identyczna zmiana dotyczy m.in. importu usług (art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy).

MF utrzymało jednak, jako warunek odliczenia VAT (wykazania podatku naliczonego), otrzymanie faktury w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a ustawy o VAT pozostał bez zmian). - Należy wskazać, że w wyroku w sprawie C-895/19 TSUE nie zakwestionował istniejącego warunku - wyjaśniło MF w uzasadnieniu projektu.

Jednocześnie resort zmienił art. 86 ust. 10h ustawy o VAT. Po zmianach, jeżeli podatnik dostanie fakturę po trzech miesiącach, będzie mógł odliczyć VAT (wykazać podatek naliczony) w tym samym okresie, w którym zadeklarował podatek należny.

Efekty zmian będą inne

Stanisław Gordziałkowski wskazuje, że w efekcie zmian (modyfikacja lit. b w art. 86 ust. 10b pkt 2 ustawy o VAT) podatnicy nadal będą musieli rozliczyć VAT należny z tytułu WNT w deklaracji złożonej za prawidłowy okres.

Zgodnie z nowelą nadal trzeba też będzie mieć fakturę, aby odliczyć VAT (brak zmiany lit. a). Na jej uzyskanie nadal też będą trzy miesiące.

- Nie zmieni się też art. 86 ust. 10g ustawy o VAT, a zatem podatnik, jeżeli nie otrzyma faktury dokumentującej WNT w trzymiesięcznym terminie, nadal będzie miał obowiązek pomniejszenia VAT naliczonego w rozliczeniu, w którym upłynął ten trzymiesieczny termin - wskazuje Gordziałkowski.

Wynika z tego, że jeżeli podatnik wykaże VAT należny i naliczony z tytułu WNT np. w lipcu, a nie dostał faktury, musi pomniejszyć w deklaracji podatek naliczony w październiku. Jeśli fakturę dostanie np. w grudniu, ponownie będzie musiał wykazać VAT naliczony w lipcu, bo nakazuje to art. 86 ust. 10h ustawy. - To oznacza, że polski nabywca od listopada do grudnia będzie finansował kwotę VAT, co wydaje się sprzeczne z wyrokiem TSUE - mówi Stanisław Gordziałkowski.

Taki nabywca będzie też musiał dwukrotnie wykazać podatek naliczony z tytułu tej samej transakcji: najpierw wraz z podatkiem należnym i drugi raz, gdy otrzyma fakturę z opóźnieniem (po upływie trzymiesięcznego terminu).

Dwukrotne odliczenie i korekta

Marek Bielawski ocenia, że zmiana w art. 86 ust. 10h ustawy o VAT wydaje się błędem legislacyjnym. - Ma ona sens jedynie w sytuacji, gdy podatnik nie otrzymał faktury na czas i nie wykazał w ogóle WNT. Wówczas na podstawie zmienionego przepisu po otrzymaniu faktury będzie mógł skorygować rozliczenie za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, i wykazać WNT w sposób neutralny (podatek należny wraz z podatkiem naliczonym) - wyjaśnia ekspert.

Jeżeli jednak podatnik nie dostanie faktury, ale wykaże WNT od razu - a więc podatek należny i naliczony (przykładowo w styczniu 2022 r.) - to później, gdy otrzyma fakturę, znów będzie musiał wykazać podatek naliczony, i to za ten sam okres (o ile w związku z brakiem faktury dokonał po upływie trzech miesięcy pomniejszenia podatku naliczonego na podstawie art. 86 ust. 10g ustawy o VAT).

- Oznacza to, że podatnik wykaże podwójnie VAT naliczony w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy od wewnątrzwspólnotowego nabycia - stwierdza Marek Bielawski. Jak mówi, do takich wniosków prowadzi wykładnia językowa znowelizowanych przepisów, choć nie wydaje się, żeby taki efekt był celem ustawodawcy.

Jego zdaniem wątpliwości budzi również utrzymanie obowiązku korygowania podatku naliczonego w sytuacji, gdy podatnik nie uzyska faktury w terminie.

- Wprawdzie TSUE w powołanym wyroku nie odniósł się wprost do tego, ale wyraźnie wskazał, że powstanie prawa do odliczenia może być uzależnione wyłącznie od materialnych warunków, które są wymienione w dyrektywie VAT (art. 168 lit. c) - mówi ekspert.

Wynika z nich, że nabycia musi dokonać podatnik VAT zobowiązany do zapłaty podatku od WNT, a towary muszą być wykorzystywane do wykonywania przez niego czynności opodatkowanych. Wśród tych warunków nie ma faktury. Innymi słowy, dyrektywa nie nakazuje posiadania faktury, aby podatnik mógł odliczyć VAT (wskazuje bowiem jej posiadanie jako warunek formalny). - Brak faktury nie powinien więc być samodzielną podstawą do pozbawienia (nawet tymczasowo) podatnika prawa do odliczenia - uważa Bielawski.

Nic się nie zmieni

Zdaniem Daniela Więckowskiego pakiet SLIM VAT 2 w zasadzie niczego nie zmieni w sytuacji podatników. Ekspert wskazuje, że już od dnia następującego po publikacji ustawy w Dzienniku Ustaw (nie została ona jeszcze opublikowana) podatnicy dokonujący nabyć wewnątrzwspólnotowych będą musieli wykazać podatek należny w rozliczeniu za miesiąc, w którym powstał obowiązek podatkowy.

- Jeśli jednak nie otrzymają faktury od swojego kontrahenta w terminie trzech miesięcy od powstania takiego obowiązku (czyli w praktyce od 15. dnia miesiąca następujące po dostawie towarów do Polski), warunek do skorzystania z prawa do odliczenia daniny nie zostanie spełniony, a więc - przynajmniej teoretycznie - podatnik utraci prawo do odliczenia VAT - uważa Więckowski.

Następnie - dodaje - od 1 października 2021 r. podatnik, który otrzyma fakturę w terminie późniejszym niż trzy miesiące, będzie mógł uwzględnić podatek naliczony w okresie, w którym wykazał podatek należny. - Sytuacja podatników faktycznie nie ulegnie więc zmianie - kwituje ekspert.

Potrzebne kolejne zmiany

Zdaniem ekspertów podatnicy, którzy będą dostawać faktury od kontrahentów np. z Niemiec, będą mogli powoływać się bezpośrednio na wyrok TSUE o sygn. C-895/19.

- Nowelizacja przepisów VAT nie oznacza, że wyrok traci swoją moc. Podatnicy mogą zatem nadal się na niego powoływać i nie pomniejszać podatku naliczonego, nawet jeżeli nie otrzymają od zagranicznego dostawcy faktury w terminie trzech miesięcy. Literalne zastosowanie znowelizowanych przepisów VAT prowadzi bowiem do irracjonalnych skutków (tj. dwukrotnego rozliczenia podatku naliczonego w tym samym okresie przedzielonego jedną korektą) - uważa Stanisław Gordziałkowski.

Przyznaje, że nowelizacja SLIM VAT 2 nie tylko nie rozwiała wątpliwości powstałych po wyroku TSUE, ale jeszcze je zwiększyła. - Rozwieje je albo kolejna nowelizacja, albo orzecznictwo sądów administracyjnych - podkreśla. ©℗

Co zmienia pakiet SLIM VAT 2?

Przepis

Tak jest

Tak będzie po slim vat 2

Art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. a ustawy o VAT

Prawo do odliczenia VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (WNT) powstaje pod warunkiem, że podatnik otrzyma fakturę dokumentującą taką transakcję w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy

Przepis pozostaje bez zmian

Art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b ustawy o VAT

Prawo do odliczenia VAT z tytułu WNT powstaje pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tego tytułu w deklaracji, w której jest obowiązany rozliczyć podatek, nie później niż w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy

Prawo do odliczenia VAT z tytułu WNT powstaje pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tego tytułu w deklaracji. w której jest obowiązany rozliczyć podatek

Art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. g ustawy o VAT

W przypadku nieotrzymania w terminie, o którym mowa w ust. 10b pkt 2 lit. a, faktury dokumentującej WNT podatnik jest obowiązany do odpowiedniego pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym upłynął ten termin

Przepis pozostaje bez zmian

Art. 86 ust. 10h ustawy o VAT

Otrzymanie faktury dokumentującej WNT w terminie późniejszym niż określony w ust. 10b pkt 2 lit. a upoważnia podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał tę fakturę

Otrzymanie faktury dokumentującej WNT w terminie późniejszym niż określony w ust. 10b pkt 2 lit. a upoważnia podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu tego nabycia

Łukasz Zalewski

Mariusz Szulc

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

KSeF już za rogiem: 5 pułapek, które mogą sparaliżować Twoją firmę – jak się przed nimi uchronić?

Do obowiązkowego KSeF zostało już niewiele czasu. Choć większość firm twierdzi, że jest gotowa, praktyka pokazuje coś zupełnie innego. Niespodziewane błędy w testach, odrzucane faktury czy awarie mogą sparaliżować sprzedaż. Sprawdź pięć najczęstszych pułapek i dowiedz się, jak ich uniknąć.

Mały ZUS 2026: Podwyżka może niewielka, ale składka zdrowotna znów boli

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dna 11 września 2025 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej w 2026 r., minimalne wynagrodzenie w 2026 roku wyniesie 4806 zł, a minimalna stawka godzinowa 31,40 zł. Minimalne wynagrodzenie wpłynie również na wysokość preferencyjnych składek ZUS, tzw. mały ZUS oraz limit dla działalności nierejestrowanej. Znaczny wzrost też nastąpi w składce zdrowotnej.

KSeF 2026 - Jeszcze można uniknąć katastrofy. Prof. Modzelewski polemizuje z Ministerstwem Finansów

Niniejsza publikacja jest polemiką prof. Witolda Modzelewskiego z tezami i argumentacją resortu finansów zaprezentowanymi w artykule: „Wystawianie faktur w KSeF w 2026 roku. Wyjaśnienia Ministerstwa Finansów”. Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu infor.pl.

REKLAMA

Rolnicy i rybacy muszą szykować się na zmiany – nowe przepisy o pomocy de minimis już w drodze!

Rolnicy i rybacy w całej Polsce powinni przygotować się na nadchodzące zmiany w systemie wsparcia publicznego. Rządowy projekt rozporządzenia wprowadza nowe obowiązki dotyczące informacji, które trzeba będzie składać, ubiegając się o pomoc de minimis. Nowe przepisy mają ujednolicić formularze, zwiększyć przejrzystość oraz zapewnić pełną kontrolę nad dotychczas otrzymanym wsparciem.

Wystawienie faktury VAT (ustrukturyzowanej) w KSeF może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową

Czy wystawienie faktury ustrukturyzowanej może naruszać tajemnicę handlową lub zawodową? Na to pytanie odpowiada na prof. dr hab. Witold Modzelewski.

TSUE: Sąd ma ocenić, czy klauzula WIBOR szkodzi konsumentowi ale nie może oceniać samego wskaźnika

Sąd krajowy ma obowiązek dokonania oceny, czy warunek umowny dotyczący zmiennej stopy oprocentowania opartej o WIBOR, powoduje znaczącą nierównowagę ze szkodą dla konsumenta - oceniła Rzeczniczka Generalna TSUE w opinii opublikowanej 11 września 2025 r. (sprawa C‑471/24 - J.J. przeciwko PKO BP S.A.) Dodała, że ocena ta nie może jednak odnosić się do wskaźnika WIBOR jako takiego ani do metody jego ustalania.

Kiedy ZUS może przejąć wypłatę świadczeń od przedsiębiorcy? Konieczny wniosek od płatnika lub ubezpieczonego

Brak płynności finansowej płatnika składek, zatrudniającego powyżej 20 osób, może utrudniać mu regulowanie świadczeń na rzecz pracowników, takich jak zasiłek chorobowy, zasiłek macierzyński czy świadczenie rehabilitacyjne. ZUS może pomóc w takiej sytuacji i przejąć wypłatę świadczeń. Potrzebny jest jednak wniosek płatnika lub ubezpieczonego.

REKLAMA

W 2026 roku 2,8 mln firm musi zmienić sposób fakturowania. Im szybciej się przygotują, tym większą przewagę zyskają nad konkurencją

W 2026 roku ponad 2,8 mln przedsiębiorstw w Polsce zostanie objętych obowiązkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Dla wielu z nich będzie to największa zmiana technologiczna od czasu cyfryzacji JPK. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada tę transformację jako krok ku nowoczesności, dla MŚP może oznaczać konieczność głębokiej reorganizacji sposobu działania. Eksperci radzą przedsiębiorcom: czas wdrożenia KSeF potraktujcie jako inwestycję.

Środowisko testowe KSeF 2.0 (dot. API) od 30 września, Moduł Certyfikatów i Uprawnień do KSeF 2.0 od 1 listopada 2025 r. MF: API KSeF 1.0 nie jest kompatybilne z API KSeF 2.0

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 10 września 2025 r., że wprowadzone zostały nowe funkcjonalności wcześniej niedostępne w API KSeF1.0 (m.in. FA(3) z węzłem Zalacznik, tryby offline24 czy certyfikaty KSeF). W związku z wprowadzonymi zmianami konieczna jest integracja ze środowiskiem testowym KSeF 2.0., które zostanie udostępnione 30 września.

REKLAMA