Usługi organizacji konferencji – rozliczenie VAT

Tak uznał Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 7 maja 2014 r. sygn. IPPP3/443-161/14-4/SM.

Usługi kompleksowej organizacji konferencji

Sprawa dotyczyła podatnika działającego w branży hotelarskiej, który świadczy również usługi kompleksowej organizacji konferencji, na którą składają się czynności takie jak zakwaterowanie w hotelu, pełne wyżywienie uczestników konferencji, wynajem sal wraz ze sprzętem technicznym oraz organizacja czasu wolnego. Wartość pakietu, stanowiąca sumę faktury VAT, kalkulowana będzie dla całej usługi łącznie.

 W związku z powyższym, podatnik zwrócił się do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację, w którym zapytał, jak należy ustalić na gruncie VAT miejsce świadczenia usługi przy świadczeniu kompleksowej usługi organizacji konferencji lub szkolenia w dla podatników nieposiadających siedziby prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Przedstawiając własne stanowisko, spółka wskazała, że ma ona prawo wystawić jedną fakturę dokumentującą usługę kompleksową dla podatników mających siedzibę poza terytorium kraju bez polskiego podatku VAT z adnotacją, iż podatek VAT rozlicza nabywca usługi. W opinii spółki, dla ustalenia miejsca świadczenia usługi organizacji konferencji zastosowanie znajdzie zasada ogólna, określona w art. 28b ustawy o VAT - zatem będzie to kraj siedziby usługobiorcy.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał to stanowisko za nieprawidłowe. W ocenie organu nie wszystkie usługi świadczone przez spółkę będą wchodzić w skład jednej usługi kompleksowej. Usługi dodatkowe, w tym organizacja czasu wolnego, będą usługami, dla których należy ustalać odrębnie miejsce ich świadczenia. W związku z tym miejsce świadczenia dla usług stanowiących kompleksową usługę organizacji konferencji lub szkolenia oraz usług dodatkowych należy ustalić odrębnie, według zasad właściwych dla tych czynności.

Konkludując, organ uznał, że zarówno dla usługi głównej (organizacji konferencji), jak i usługi kompleksowej, zastosowanie znajdzie zasada ogólna określona w art. 28b ust. 1 ustawy o VAT. Miejscem ich świadczenia będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zaznaczył jednak, że nie mamy do czynienia z usługą kompleksową, Wystawiona w tym przypadku faktura, w myśl art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT, powinna zawierać sformułowanie „odwrotne obciążenie”.

Problem w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług kompleksowych

Stanowisko przedstawione przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w przedmiotowej interpretacji potwierdza aktualną linię interpretacyjną organów podatkowych w zakresie ustalania miejsca świadczenia usług kompleksowych.

Wśród czynności objętych zakresem opodatkowania, przepisy ustawy o VAT wyszczególniają między innymi odpłatne świadczenie usług. Podkreślenia wymaga, iż co do zasady każde świadczenie podlega odrębnemu opodatkowaniu. Niemniej jednak, w obrocie gospodarczym często zdarza się, że w ramach jednej umowy wykonywany jest szereg czynności, które z punktu widzenia nabywcy stanowią jedną, kompleksową usługę.

Regulacje na gruncie VAT określają, iż przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie, które nie stanowi dostawy towarów. Definicja ta obejmuje więc bardzo szeroki zakres czynności, nie zawiera jednak odniesień do świadczeń złożonych. Tym samym interpretacja przepisów dotyczących na przykład ustalania miejsca świadczenia czy podstawy opodatkowania usług kompleksowych jest utrudniona, co jest o tyle istotne, że przyjęcie niewłaściwego sposobu interpretacji może skutkować powstaniem ryzyka błędnego określenia miejsca świadczenia, a zatem również sposobu opodatkowania świadczonych usług.

Również regulacje unijne wynikające w szczególności z Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz obowiązującej wcześniej VI Dyrektywy Rady z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, nie zawierają szczegółowych ustaleń, które ułatwiłyby określenie zasad opodatkowania VAT usług kompleksowych.

W związku z tym, powyższa kwestia była przedmiotem pytań prejudycjalnych kierowanych do TSUE jako organu właściwego do orzekania o wykładni przepisów obu dyrektyw. Na kanwie bogatego orzecznictwa TSUE w przedmiotowym zakresie wykształciła się linia orzecznicza zawierająca praktyczne wskazówki pomagające określić, czy poszczególne świadczenia wykonywane w ramach jednej umowy podlegają opodatkowaniu jako jedna, kompleksowa usługa, czy jednak powinny stanowić odrębnie opodatkowane świadczenia.

Uwzględniając powyższe, TSUE w wydanych wyrokach (m. in. wyroki w sprawach Levob Verzekeringen BV, sygn. 41/04, RLRE Tellmer Property sro przeciwko Finanční ředitelství v Ústí nad Labem, sygn. 572/07, Aktiebolaget NN przeciwko Skatteverket, sygn. 111/05) wskazał na cechy charakterystyczne usług kompleksowych:

· składają się one z co najmniej dwóch świadczeń,

· jedno z tych świadczeń stanowi usługę główną, podczas gdy pozostałe świadczenia pełnią rolę pomocniczą,

· świadczenia pomocnicze nie stanowią celu samego w sobie, a służą wykonaniu świadczenia głównego,

· świadczenia pomocnicze są niezbędne do wykonania świadczenia głównego,

· z ekonomicznego punktu widzenia, podział usługi kompleksowej na kilka świadczeń byłby sztuczny.

Korekta faktur - Raport INFOR - PDF

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Na bazie powyższych uwarunkowań Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie ustalił, że część świadczeń wykonywanych przez wnioskodawcę nie spełnia wszystkich warunków pozwalających włączyć je do kompleksowej usługi organizacji konferencji lub szkoleń. W związku z tym, zdaniem organu podatkowego, świadczenia wykonywane przez wnioskodawcę w ramach jednej umowy należy podzielić na usługę organizacji konferencji lub szkolenia oraz usługę organizacji czasu wolnego. Skutkiem powyższego jest ustalenie miejsca świadczenia dla każdej z tych usług odrębnie w oparciu o przedstawione poniżej zasady.

Ocena Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie co do wydzielenia usług organizacji czasu wolnego od kompleksowej usługi organizacji konferencji może budzić pewne wątpliwości. Wydaje się, że bardziej uzasadnione byłoby stanowisko, w którym zarówno zakwaterowanie w hotelu, pełne wyżywienie uczestników konferencji, wynajem sal wraz ze sprzętem technicznym jak też organizacja czasu wolnego stanowiłyby usługę kompleksową.

W przedmiotowej kwestii szczególną uwagę należałoby poświęcić nabywcy i spojrzeć na usługę z jego punktu widzenia. Uwzględniając powyższe można argumentować, że nabywca nie oddziela elementów usługi organizacji konferencji lub szkolenia oraz zagwarantowania mu dodatkowych atrakcji w wolnym czasie. W szczególności uzasadnione mogłoby być twierdzenie, że gdyby nie organizacja konferencji lub szkolenia, to nabywca nie korzystałby z organizacji czasu wolnego. Tym samym, organizacja czasu wolnego nie stanowiłaby z punktu widzenia nabywcy celu samego w sobie, a podział usługi na organizację konferencji lub szkolenia oraz organizację czasu wolnego mógłby być rozpatrywany jako sztuczny. W konsekwencji, również z punktu widzenia podmiotu świadczącego usługę można argumentować, że dokonuje on sprzedaży usługi kompleksowej.

Kwestie ustalania miejsca świadczenia usług regulowane są w art. 28a-28o ustawy o podatku od towarów i usług. Ustawodawca wprowadził zasadę generalną, zgodnie z którą miejscem świadczenia usług jest miejsce, w którym nabywca posiada siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo regulacje na gruncie VAT zawierają szereg wyjątków od zasady generalnej, niemniej jednak, uwzględniając stan faktyczny przedstawiony we wniosku o udzielenie interpretacji, nie mają one zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Kalkulatory

Aktywne druki i formularze

 Biorąc pod uwagę stanowisko organów podatkowych, należałoby odrębnie ustalać miejsce świadczenia usługi organizacji konferencji lub szkolenia oraz usługi organizacji czasu wolnego. Odnosząc się do powyższych ustaleń, dla obu usług miejscem świadczenia będzie miejsce, w którym nabywca usługi ma siedzibę lub stałe miejsce prowadzenia działalności.

W podobnej kwestii, w odniesieniu do analogicznego stanu faktycznego, wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 10 lipca 2014 r., sygn. ITPP2/443-495/14/AK, który określił, że „miejsce świadczenia dla usług stanowiących kompleksową usługę organizacji konferencji lub szkolenia oraz usług dodatkowych należy ustalić odrębnie, według zasad właściwych dla tych czynności.

W odniesieniu do miejsca świadczenia i opodatkowania usług stanowiących kompleksową usługę organizacji konferencji lub szkolenia, zastosowanie znajdzie ogólna zasada zawarta w art. 28b ust. 1 ustawy. Świadczona przez Spółkę ww. usługa, na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy, nie zawiera się w wyjątkach od ogólnej zasady, zawartych w przepisach art. 28b ust. 2-4 i art. 28c-28n ustawy. W konsekwencji ww. usługa nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium Polski, bowiem miejscem świadczenia tej usługi będzie terytorium kraju, w którym usługobiorca posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Natomiast dla wykonywanych dodatkowych usług, tj. organizacji czasu wolnego od zajęć merytorycznych (np. występów artystycznych, zwiedzania miasta, usług SPA, etc.), czy transportu uczestników konferencji w związku z organizacją czasu wolnego, dla ustalenia miejsca ich świadczenia i opodatkowania, świadczonych na rzecz podatników w rozumieniu art. 28a ustawy, zastosowanie znajdzie zasada ogólna określona w art. 28b ust. 1 ustawy, pod warunkiem, że ww. usługi nie stanowią usług turystyki.”

 Podsumowując, mimo że poszczególne świadczenia, co do zasady, podlegają odrębnemu opodatkowaniu VAT, to w oparciu o przedstawioną powyżej prounijną interpretację regulacji na gruncie VAT, usługi wykonywane w ramach jednej umowy, po spełnieniu określonych warunków, mogą stanowić usługę kompleksową. Konsekwencją powyższego będzie ustalenie miejsca świadczenia usługi kompleksowej w oparciu o zasady właściwe dla usługi głównej. Natomiast w sytuacji, gdy poszczególne świadczenia nie stanowią usługi kompleksowej, miejsce świadczenia ustalane jest odrębnie dla każdego z tych świadczeń.

Grzegorz Cherek, konsultant w Dziale Prawno-Podatkowym PwC