Rozliczenie VAT z tytułu udzielenia pożyczki

Zwolnienie od podatku

Podstawowa stawka podatku VAT wynosi 23%. Przy czym ustawodawca zarówno w przepisach ustawy o VAT jak i rozporządzeń wykonawczych przewidział dla niektórych usług i towarów stawki obniżone oraz zwolnienia z opodatkowania tym podatkiem. Na mocy art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT, zwolnione są od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Z uwagi na wskazany wyżej przepis udzielenie przez podatnika pożyczki za wynagrodzeniem podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT.

Autopromocja

Obowiązek podatkowy

W przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek obowiązek podatkowy powstaje na zasadach szczególnych wynikających z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit e ustawy o VAT. Na podstawie tego przepisu obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty z tytułu świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41, a więc min. usług polegających na udzielaniu pożyczek. W związku z powyższym obowiązek podatkowy z tytułu udzielenia pożyczki powstaje z chwilą otrzymania przez pożyczkodawcę należnych mu odsetek.

Podstawa opodatkowania i jej przeliczenie z waluty obcej

W przypadku usług udzielania pożyczek, podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, stanowi zapłata, którą świadczący usługę otrzymał lub ma otrzymać od usługobiorcy lub osoby trzeciej, a więc odsetki od udzielonej pożyczki.

Jeżeli podstawa opodatkowania udzielonej pożyczki określona została w walucie obcej, należy dokonać jej  przeliczenia na złote. Zastosowanie znajdzie tutaj zasadniczo średni kursu tej waluty ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień zapłaty odsetek. Ewentualnie podatnik może wybrać sposób przeliczania przysługujących mu odsetek na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego na ostatni dzień poprzedzający dzień zapłaty odsetek przez Europejski Bank Centralny.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

W przypadku gdyby podatnik zdecydował się wystawić fakturę dokumentującą udzielenie pożyczki przed powstaniem obowiązku podatkowego z tego tytułu, wyrażając podstawę opodatkowania w walucie obcej, przeliczenia na złote należałoby dokonać według kursu średniego tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia faktury. Podatnik może zdecydować się również na przeliczenie tej waluty na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego na ostatni dzień poprzedzający dzień wystawienia faktury przez Europejski Bank Centralny.

Podatki 2014 - Nowy VAT 500 pytań i odpowiedzi na trudne pytania

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Leasing - Raport INFOR - PDF

Dokumentowanie

Zauważyć należy, iż art. 106b ust. 2 ustawy o VAT wyraża zasadę, zgodnie z którą nie ma obowiązku wystawiania faktury dla sprzedaży zwolnionej z podatku. Według tego przepisu, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku m.in. na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT, a więc min. usług polegających na udzielaniu pożyczek. Wystawienie faktury dla udzielonej pożyczki jest, co do zasady, pozostawione wyborowi podatnika. Zauważyć należy, iż pożyczkobiorca może żądać wystawienia faktury. Jeśli takie żądanie zostanie zgłoszone w ciągu 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym wykonano usługę, podatnik ma obowiązek wystawienia faktury. Jeśli żądanie zostanie zgłoszone po tym terminie, podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktury, jednak może to uczynić.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Na marginesie wspomnieć należy, iż z uwagi na art. 106e ust. 1 pkt 19 ustawy o VAT, w treści faktury dokumentującej udzielenie pożyczki wskazać należy podstawę prawną zwolnienia z podatku VAT, a więc  art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

Ewelina Błądek

Konsultant Podatkowy, ECDDP Sp. z o. o.