VAT w komisie krajowym oraz międzynarodowym

Zgodnie z art. 765 Kodeksu Cywilnego „Przez umowę komisu przyjmujący zlecenie (komisant) zobowiązuje się za wynagrodzeniem (prowizja) w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa do kupna lub sprzedaży rzeczy ruchomych na rachunek dającego zlecenie (komitenta), lecz w imieniu własnym”.

Z przywołanej definicji wynika, że wyróżnia się dwa rodzaje komisu: komis sprzedaży oraz komis kupna. Komis sprzedaży polega na przyjęciu przez komisanta w komis rzeczy należącej do komitenta w celu jej dalszej odsprzedaży. Natomiast komis kupna polega na nabyciu przez komisanta zamówionej przez komitenta rzeczy w celu odsprzedania mu jej.

Tytułem wstępu należy wskazać, że komisant zawsze działa w swoim imieniu. Oznacza to, że wystawiając fakturę lub paragon fiskalny zawsze podaje swoje dane, nie zaś dane komitenta.

Zasady rozliczenia komisu sprzedaży są różne dla transakcji krajowych, eksportowych oraz wewnątrzunijnych.

Komis sprzedaży w transakcjach krajowych oraz eksportowych

Z punktu widzenia podatku VAT, w ramach całej transakcji komisu sprzedaży dochodzi do dwóch osobnych dostaw towarów.

Pierwsza dostawa towarów następuje w momencie wydania towaru przez komitenta komisantowi. W przypadku transakcji krajowych obowiązek podatkowy dla tej dostawy powstaje według metody kasowej, tj. po otrzymaniu przez komitenta zapłaty od komisanta za wydany towar.

Moim zdaniem takie same zasady rozpoznawania obowiązku podatkowego należy zastosować w sytuacji, gdy w ramach komisu sprzedaży, w wyniku wydania towaru pomiędzy komitentem a komisantem, towar zostanie wywieziony poza terytorium Unii Europejskiej (eksport towarów). Wynika to z faktu, że przepisy dotyczące momentu powstania obowiązku podatkowego nie przewidują specjalnych zasad rozpoznawania obowiązku podatkowego dla eksportu towarów. W konsekwencji należy zastosować zasadę przewidzianą dla transakcji krajowych, tj. metodę kasową, o której mowa w art. 19a ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT (tak samo na gruncie starych przepisów Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 12 czerwca 2012 roku, znak: ILPP4/443-110/12-2/BA).

Obowiązek wystawienia faktury VAT przez komitenta powstanie zazwyczaj jeszcze przed powstaniem obowiązku podatkowego. Komitent musi bowiem wystawić fakturę w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po wydaniu towarów (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 23 lutego 2016, znak: IBPP2/4512-1094/15/KO). Taka faktura powinna zawierać adnotację „metoda kasowa”.

Trzeba jednak pamiętać o tym, że w przypadku transakcji krajowych podatek VAT wykazany na tej fakturze jest rozliczany przez strony transakcji dopiero w okresie rozliczeniowym, w którym powstanie obowiązek podatkowy, tj. w okresie rozliczeniowym, w którym komisant zapłaci komitentowi za sprzedane towary.

Druga dostawa towarów następuje w momencie wydania towaru przez komisanta na rzecz osoby trzeciej. W przypadku tej transakcji obowiązek podatkowy powstaje na zasadach ogólnych, tj. w momencie wydania towarów przez komisanta kupującemu.

PRZYKŁAD

Spółka ABC oddała w lutym 2016 roku koparkę do komisu prowadzonego przez Spółkę XYZ. Koparka pozostawała w komisie do maja 2016 r., kiedy to została nabyta i odebrana przez właściciela firmy budowlanej, który zapłacił za nią w czerwcu 2016 roku. W lipcu 2016 roku Spółka XYZ (komisant) przelała Spółce ABC (komitent) wynagrodzenie za sprzedaną koparkę (pomniejszone o prowizje).

Spółka ABC (komitent) wystawia Spółce XYZ (komisant) fakturę VAT najpóźniej do 15 dnia miesiąca następującego po wydaniu koparki, tj. najpóźniej do 15 marca. Spółka XYZ wystawia właścicielowi firmy budowlanej fakturę VAT (ze swoimi danymi) w miesiącu wydania koparki , tj. w maju 2016 roku (najpóźniej do 15 czerwca). W lipcu 2016 roku, tj. po otrzymaniu wynagrodzenia za sprzedaną koparkę, Spółka ABC ma obowiązek rozliczyć podatek należny wynikający z faktury, którą wystawiła Spółce XYZ już w lutym (ew. do 15 marca). W tym samym miesiącu Spółka XYZ ma prawo odliczyć podatek naliczony wykazany na otrzymanej od Spółki ABC fakturze.

Rozliczenie VAT przy sprzedaży wysyłkowej