Rozliczenie VAT w przypadku faktury wystawionej przedwcześnie

Niejednokrotnie podatnicy jeszcze przed dostawą towarów lub wyświadczaniem usług wystawiają faktury. Zdarza się także, że umówione wynagrodzenie dotyczące planowanego świadczenia nie zostaje uiszczone w terminie wskazanym na uprzednio wystawionej fakturze. Takie przypadki mogą wpływać na uznanie danej faktury jako wystawionej przedwcześnie, a tym samym z naruszeniem ustawy o VAT.

Wątpliwości dotyczą momentu rozliczenia podatku wynikającego z przedwcześnie wystawionej faktury, tj. czy w takiej sytuacji podatek VAT należy wykazać w chwili wystawienia samej faktury, pomimo braku powstania obowiązku podatkowego, czy też dopiero w chwili otrzymania opóźnionej płatności, która powoduje jego powstanie. Problematyczna jest również kwestia obowiązku korekty faktury wystawionej z naruszeniem ustawowych terminów. Ponadto pojawia się pytanie, czy istnieje ryzyko uznania przez organy podatkowe przedwcześnie wystawionej faktury za „fakturę pustą”, która dokumentuje transakcję fikcyjną.

Ustawa o VAT reguluje zasady dotyczące określenia momentu powstania obowiązku podatkowego, w tym sytuacji otrzymania przez podatnika całości lub części należności przed wykonaniem usługi. Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W przypadku otrzymania całości lub części zapłaty przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania należności w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 8 ustawy o VAT).

Fakturę, co do zasady, wystawia się nie wcześniej niż 30. dnia przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi lub otrzymaniem całości lub części zapłaty dotyczącej czynności opodatkowanej (art. 106i ust. 7 przedmiotowej ustawy).

Zobacz również:

Powyższa regulacja, mimo że jasna, nie przynosi odpowiedzi na pytanie, co w sytuacji, gdy podatnik naruszy termin i wystawi fakturę wcześniej niż 30 dni przed dokonaniem dostawy towaru/wykonaniem usługi lub otrzymaniem wynagrodzenia. Czy wtedy będzie zobowiązany do zapłaty podatku?

W mojej ocenie ustawowy termin na wystawienie faktury decyduje wyłącznie o formalnych warunkach wystawiania faktur. Natomiast kwestia momentu powstania obowiązku podatkowego to kwestia materialnoprawna, niezależna od regulacji dotyczących fakturowania, która nie może wpływać na materialne prawa i obowiązki podatników (takie stanowisko potwierdza m. in. wyrok WSA w Warszawie z 24 lutego 2012 r., sygn. III SA/Wa 1239/11).

Wydawać by się mogło, że kwestia oddzielenia formalnego obowiązku wystawienia faktury od materialnoprawnych regulacji dotyczących powstania obowiązku podatkowego jest oczywista i niepodważalna. Niestety w niektórych interpretacjach indywidulanych (np. wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Podatkowej z 6 listopada 2017 r. o sygn. 0111-KDIB3-2.4012.400.2017.2.MD) organy podatkowe prezentują bardziej restrykcyjne stanowisko, z którego wynika, że wystawienie faktury wcześniej niż 30 dni przed dostawą towarów lub wykonaniem usługi jest niezgodne z ustawą o VAT i zobowiązuje podatnika do dokonania stosownej korekty. W przeciwnym razie, w ocenie organów, podatnik będzie zobligowany do wykazania podatku VAT na podstawie regulacji dotyczących „pustych faktur”.

Polecamy: VAT 2018. Komentarz