Obowiązkowa podzielona płatność - świadczenia kompleksowe i dostawy złożone

Lista towarów i usług, które obejmie obowiązkowa podzielona płatność, ma składać się z 152 pozycji. Tyle znalazło się w załączniku do projektu decyzji derogacyjnej, czyli zezwalającej na wprowadzenie obligatoryjnego split paymentu.

Na listę towarów i usług, które mogą być objęte takim mechanizmem, zgodziła się już Komisja Europejska. Czekamy wprawdzie na akceptację Rady do Spraw Gospodarczych i Finansowych (ECOFIN), ale powinna to być już tylko formalność.

Zdaniem Macieja Górskiego, doradcy podatkowego w RSM Poland, jeżeli lista towarów i usług, które mają być objęte obligatoryjnym systemem, zostanie w niemienionym kształcie przeniesiona z załącznika decyzji derogacyjnej do ustawy o VAT, to może pojawić się problem.

– W praktyce może się zdarzyć, że przedsiębiorca wykona świadczenie kompleksowe, składające się z różnych elementów, wśród których jedne podlegają podzielonej płatności, a inne nie – zauważa Maciej Górski.

Przykład? Dostawa kształtowników oraz ogrodzenia ze stali i wykonanie prac budowlano-montażowych (jeśli nie są to prace podwykonawcy) mogą podlegać różnej metodzie płatności.

– W takim wypadku powstanie kłopot, jak prawidłowo opłacić fakturę, jeżeli nie będzie na niej wyodrębnione wynagrodzenie za poszczególne elementy świadczenia. Nabywca nie będzie wiedział, ile musi zapłacić w mechanizmie split paymentu, a ile na zasadach ogólnych – przewiduje Maciej Górski.

Przykładów może być dużo więcej. – Dystrybutorzy sprzętu IT już zapewne zastanawiają się, czy komputer sprzedawany w zestawie ze stacją dokującą będzie podlegał split paymentowi – mówi Maciej Dybaś, starszy menedżer w Crido Taxand.

Także usługi

Ten sam problem może dotyczyć usług. Zdaniem Macieja Dybasia trudno dziś odpowiedzieć na pytania dealerów samochodowych, czy części zamienne montowane w pojazdach silnikowych w ramach przeglądu to sprzedaż objęta split paymentem, czy może element usługi serwisowej podlegającej rozliczeniom na zasadach ogólnych.

Podobne obawy ma Maciej Kordalewski, prawnik i konsultant podatkowy w kancelarii Martini i Wspólnicy. – Warsztaty będą musiały ustalić, czy naprawa, która wymaga wymiany części, stanowi jedną usługę czy dwa odrębne świadczenia – mówi ekspert. Dodaje, że w drugim przypadku sprzedaż części będzie musiała być przeprowadzona z wykorzystaniem split paymentu.

Jego zdaniem serwisowanie auta wraz z wymianą części powinno być traktowane jako jedna kompleksowa usługa, która nie podlega obowiązkowemu split paymentowi. – Sprzedaż i montaż części następuje przecież przy okazji wykonywania serwisu – tłumaczy ekspert.

Kolejny przykład podaje Krzysztof Ugolik, menedżer w dziale doradztwa podatkowo-prawnego PwC. To usługi budowlane. – Z projektu decyzji derogacyjnej wynika, że tylko część z nich będzie objęta split paymentem. Łatwo więc sobie wyobrazić sytuację, w której w ramach jednej inwestycji będzie świadczona zarówno usługa rozliczana w split paymencie, jak i na zasadach ogólnych – mówi ekspert PwC.

Zdaniem ekspertów najlepiej byłoby, aby po zakończeniu procesu legislacyjnego Ministerstwo Finansów jak najszybciej wydało objaśnienia w tej kwestii.

Polecamy: Biuletyn VAT

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Kłopot dla wszystkich

Zmiana czeka nie tylko sprzedawców, ale też nabywców, którzy muszą wiedzieć, jaką część faktury oznaczonej obligatoryjnym split paymentem uregulować z wykorzystaniem rachunku VAT kontrahenta.

– Obligatoryjny split payment z pewnością obejmie większą grupę podmiotów niż te, które faktycznie handlują towarami narażonymi na wyłudzenia VAT – przewiduje Maciej Kordalewski.

Zdaniem Macieja Dybasia może się więc okazać, że rozliczenia podatkowe staną się znacznie bardziej skomplikowane, a w skrajnym wypadku wprowadzenie obligatoryjnego split paymentu może spowodować dodatkowe problemy z płynnością, czyli brakiem możliwości bieżącego korzystania ze środków odkładających się systematycznie na rachunkach VAT.

Podobne obawy ma Maciej Górski. – Jeżeli nabywca będzie świadomy tego, że świadczenie częściowo podlega podzielonej płatności, będzie opłacał w split paymencie całą fakturę, aby uniknąć ryzyka sporu z organem podatkowym – przewiduje ekspert.

Maciej Kordalewski zastrzega jednak, że problemy będą jedynie w przypadku płatności przelewem. Obligatoryjny split payment nie obejmie bowiem płatności gotówką ani kartą płatniczą bądź kredytową.

Zdaniem Jerzego Martiniego, doradcy podatkowego i wspólnika w Martini i Wspólnicy, wprowadzanie obowiązkowego split paymentu nie ma uzasadnienia. – Podzielona płatność ma sens wyłącznie w przypadkach transakcji o podwyższonym ryzyku – uważa ekspert.

Tłumaczy, że dla podmiotów, które nigdy nie uwikłały się w transakcje z oszustami lub działających w branżach, gdzie nadużycia praktycznie nie występują, split payment jest jedynie kolejnym elementem utrudniającym funkcjonowanie biznesu.

– Postrzeganie tego mechanizmu jest jednak zasadniczo inne u podatników, którzy funkcjonowali w branżach narażonych na wyłudzenia VAT – zastrzega Jerzy Martini. Wyjaśnia, że dla nich split payment jest kluczowym elementem ograniczającym ryzyko podatkowe. ©℗

Kłopot mogą mieć dystrybutorzy sprzętu IT, warsztaty samochodowe, a nawet podmioty świadczące usługi budowlane

Szklanka jest do połowy pełna

Ze statystyk Krajowej Administracji Skarbowej za II półrocze 2018 r. (czyli od początku wprowadzenia split paymentu) wynika, że z podzielonej płatności skorzystało już ok. 400 tys. podmiotów, czyli jedna czwarta podatników VAT (wszystkich jest bowiem 1,6 mln).

– To imponujący wynik – komentuje Tomasz Wagner, starszy menedżer w EY.

Inaczej na te same statystyki patrzy Janina Fornalik, doradca podatkowy i partner w MDDP. Zwraca uwagę, że 75 proc. podatników nie skorzystało z dobrowolnego split paymentu. – Skala wciąż nie jest więc duża, chociaż systematycznie rośnie – mówi ekspertka.

Zdaje sobie z tego sprawę również Krajowa Administracja Skarbowa. W odpowiedzi na pytania DGP biuro prasowe KAS podkreśla, że korzystanie z podzielonej płatności jest obecnie dobrowolne, jest to więc tylko jedna z form zapłaty za nabyte towary lub usługi.

Ze statystyk KAS wynika także, że łączna wartość VAT zapłaconego w mechanizmie podzielonej płatności wyniosła od lipca do grudnia 2018 r. ok. 26 mld zł, co stanowi szacunkowo ok. 9,5 proc. udziału w podatku VAT należnym wykazanym za ten okres przez wszystkich podatników.