Czy brak odliczenia VAT z faktury zakupowej zwalnia z obowiązku zapłaty w formie MPP?

Nasza spółka otrzymała fakturę o wartości powyżej 15 000 zł potwierdzającą zakup towarów z załącznika nr 15 do ustawy o VAT (aparaty i kamery cyfrowe). Nie odliczyliśmy VAT z tej faktury, gdyż zakupione towary zostały przeznaczone na cele osobiste pracowników. Czy mimo że nie odliczamy VAT, powinniśmy uregulować fakturę z zastosowaniem MPP (Mechanizm Podzielonej Płatności), czy też brak odliczenia zwalnia nas z tego obowiązku?

Okoliczność, że spółka nie odliczy VAT z faktury, nie zwalnia jej z obowiązku opłacenia tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Jeżeli spółka wbrew obowiązkowi nie dokona płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, grozi jej ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego oraz wyłączenie możliwości rozpoznania podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Natomiast osoba fizyczna odpowiedzialna w spółce za naruszenie tego obowiązku może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej skarbowej. Szczegóły w dalszej części artykułu.

Obowiązek zastosowania split payment (inaczej: MPP-mechanizm podzielonej płatności) istnieje, jeżeli łącznie spełnionych jest pięć warunków (zob. tabelę).

Warunki stosowania obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności

Lp.	Warunki
1.	Podatnik VAT otrzymał fakturę z wykazaną kwotą VAT albo przekazuje całość lub część zapłaty przed dokonaniem dostawy towarów lub wykonaniem usługi
2.	Otrzymana faktura dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT albo wpłacana zaliczka dotyczy nabycia towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT
3.	Kwota należności na otrzymanej fakturze przekracza 15 000 zł
4.	Płatność nie jest dokonywana w drodze potrącenia, o którym mowa w art. 498 Kodeksu cywilnego; to wyłączenie ma zastosowanie w zakresie, w jakim kwoty należności są potrącane (art. 108a ust. 1d ustawy o VAT)
5.	Płatność nie wynika z faktury dokumentującej transakcje realizowane w wykonaniu umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 711), jeżeli podmiot, na rzecz którego dokonywana jest płatność, na dzień dostawy był: ● partnerem prywatnym, z którym podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym, lub ● jednoosobową spółką partnera prywatnego albo spółką kapitałową, której jedynymi wspólnikami są partnerzy prywatni, z którą podmiot publiczny zawarł umowę o partnerstwie publiczno-prywatnym (art. 108a ust. 1e ustawy o VAT).

Jeżeli wskazane w tabeli warunki są spełnione, podatnicy mają obowiązek dokonywać płatności z zastosowaniem podzielonej płatności niezależnie od tego, czy odliczają VAT z otrzymanej faktury, czy nie. Dlatego obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności mogą mieć również podatnicy zwolnieni z VAT, którym nie przysługuje prawo do odliczania VAT z otrzymywanych faktur. A zatem okoliczność, że spółka nie odliczy VAT z faktury, nie zwalnia jej z obowiązku opłacenia tej faktury z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Fakt, że podatnik nie odlicza VAT z faktury, nie zwalnia go z obowiązku opłacenia jej z zastosowaniem MPP.

Podatnikom oraz osobom fizycznym naruszającym obowiązek dokonywania płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności grożą trzy sankcje:

ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego na podstawie art. 108a ust. 7 ustawy o VAT,
odpowiedzialność karna skarbowa (art. 57c Kodeksu karnego skarbowego),
wyłączenie możliwości rozpoznania podatkowych kosztów uzyskania przychodów (art. 22p ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT oraz art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT).

Dlatego jeżeli w przedstawionej sytuacji spółka wbrew obowiązkowi nie dokona płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, grozi jej pierwsza oraz trzecia ze wskazanych sankcji, tj. ustalenie dodatkowego zobowiązania podatkowego oraz wyłączenie możliwości rozpoznania podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Natomiast osobie fizycznej odpowiedzialnej w spółce za naruszenie tego obowiązku grozi druga ze wskazanych sankcji, czyli pociągnięcie do odpowiedzialności karnej skarbowej.

Podstawa prawna: