REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy depozyt może być uznany za zaliczkę w VAT

Krzysztof Komorniczak
Doradca podatkowy, prawnik
Karolina Gierszewska
Doradca podatkowy
Grupa ECDP
Jedna z wiodących grup konsultingowych w Polsce

REKLAMA

REKLAMA

Depozyt to umowa, na mocy której przechowawca (depozytariusz) zobowiązuje się zachować w stanie nie pogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie przez deponenta. Wątpliwości budzi sposób rozliczenia depozytu na gruncie ustawy o VAT.

Depozyt jako usługa

REKLAMA

Autopromocja

Przykładem tej umowy może być pozostawienie samochodu na parkingu strzeżonym, umieszczenie bagażu w przechowalni dworca, oddanie wierzchniego okrycia w szatni.

Do zawarcia umowy konieczne jest wydanie rzeczy. Od tej chwili powstają odpowiednie obowiązki przechowawcy i składającego rzecz. Przyjmuje się, że przechowawcy należy się wynagrodzenie, chyba że z umowy lub z okoliczności wynika, że zobowiązał się on przechować rzecz bez wynagrodzenia. Przechowawca zobowiązany jest wydać tę samą rzecz, którą otrzymał na przechowanie (depozyt prawidłowy).

W nauce prawa wyróżniany jest również tzw. depozyt nieprawidłowy (nieregularny), którego przedmiotem są pieniądze albo inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Jak wskazuje art. 845 kodeksu cywilnego, jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu.

Powyższe czynności na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług (zwanej dalej ustawą o VAT) traktujemy jak usługi, opodatkowujemy oraz rozliczamy wg zasad im przewidzianych (wystawiamy fakturę VAT dokumentującą czynności, a wartości z niej wynikające wykazujemy i rozliczamy w deklaracjach VAT-7 – w chwili powstania obowiązku podatkowego).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pieniądze złożone w depozyt lub na rachunek powierniczy a zaliczka na poczet towaru lub usługi

Jednakże w praktyce gospodarczej mianem depozytu określa się również należności pieniężne uiszczane na poczet zabezpieczenia różnego typu zobowiązań cywilnoprawnych. Korzystają z niej przedsiębiorcy zawierający różnego rodzaju umowy. Celem tegoż depozytu jest zabezpieczenie wykonania zobowiązań wynikających z zawartych umów. Wpłatę ww. należności można porównać do kaucji uiszczanej na zabezpieczenie wykonania zawartej umowy.

REKLAMA

Spółka prowadzi działalność developerską. Wybudowanie obiektu mieszkalnego poprzedzone jest zawarciem z przyszłymi nabywcami mieszkań umów przedwstępnych w formie aktu notarialnego. Przed zawarciem umowy zobowiązującej do wybudowania budynku i przeniesienia własności lokalu klient zawiera umowę o wpłatę depozytu na rachunek bankowy.

Na podstawie ww. umowy potencjalny klient (nabywca mieszkania) wpłaca 5% przyszłej ceny sprzedaży lokalu na wyodrębniony rachunek powierniczy. Spółka do momentu podpisania ostatecznej umowy przenoszącej własność lokalu na rzecz klienta nie może dysponować kwotą wpłaconą na rachunek powierniczy. Pieniądze te są zablokowane przez bank do momentu spełnienia umowy przyrzeczonej lub odstąpienia od niej.

Bank może przekazać Spółce środki zdeponowane przez Nabywców tylko w momencie zawarcia aktu notarialnego przenoszącego własność lokalu. Do tego momentu są one zablokowane i stanowią depozyt zabezpieczający należyte wykonanie umowy zobowiązującej do wybudowania budynku, ustanowienia odrębnej własności lokalu i przeniesienia własności lokalu.

Pozostała część ceny, zgodnie z umową przedwstępną ma być płatna przed podpisaniem aktu notarialnego przenoszącego własność i do momentu jego podpisania również ma stanowić depozyt zablokowany na rachunku bankowym, który także zostanie przekazany Spółce jako cena za lokal po zawarciu umowy przenoszącej własność.

Bez wątpienia ww. należności nie można uznać za kwotę pieniężną, o której mowa w poprzednim punkcie niniejszego rozdziału (w dużym uproszczeniu kwotę będącą przedmiotem pożyczki/depozytu). Pojawia się jednakże wątpliwość czy w związku z faktem, że kwota zabezpieczenia depozytowego:
- została uiszczona przed transakcją,
- na rachunek sprzedającego oraz
- ostatecznie zostanie rozliczona jako element ceny transakcji sprzedaży,
nie należy jej uznać za zaliczkę wpłaconą na poczet zabezpieczanej transakcji?

Zgodnie bowiem z brzmieniem art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

W analizowanym przypadku odpowiedź winna być negatywna. W miejscu tym wskazać należy, iż ustawa o VAT nie precyzuje pojęcia zaliczki, zadatku czy kaucji. Zgodnie z definicjami zawartymi w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN:
1) „zaliczką” jest część należności wypłacana z góry na poczet należności,
2) „zadatkiem” suma pieniędzy dawana przy zawieraniu umowy w celu zapewnienia jej wykonania,
3) „przedpłatą” określona suma pieniędzy wpłacana regularnie, w ustalonych terminach, w celu zapewnienia sobie otrzymania jakiegoś towaru,
4) „ratą” część należności pieniężnej, płatną w oznaczonym terminie,
5) „kaucją” zaś jest suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania zobowiązania i stanowiąca odszkodowanie w razie niedopełnienia zobowiązania,
6) „depozytem” są przedmioty lub pieniądze oddane na przechowanie na warunkach określonych w umowie; też: przechowywanie przedmiotów lub pieniędzy przez osobę lub instytucję, której je powierzono.

Z przytoczonych wyżej definicji: zaliczki, zadatku, przedpłaty i raty wynika, iż wiążą się one z przekazaniem kontrahentowi środków pieniężnych do jego dyspozycji. Natomiast cechą charakterystyczną depozytu jest to, że może on zostać wykorzystany tylko w ściśle określonym przypadku.

Zabezpieczenie wykonania umowy, poprzez wpłatę pewnej kwoty pieniędzy w depozyt (bądź na rachunek powierniczy) ma charakter gwarancyjny, zabezpieczający. W przytoczonym powyżej przykładzie umowa wskazuje jednoznacznie, że wolą stron było, aby depozyt został zaliczony na poczet wynagrodzenia oraz został przekazany do dyspozycji dewelopera, dopiero po zawarciu umowy przeniesienia własności lokalu.

W przypadku, jeżeli umowa developerska zostałaby rozwiązana lub wygasła, niedoszły nabywca otrzyma zwrot wniesionego depozytu zabezpieczającego. Dopiero, gdy nastąpi skuteczne przeniesienie prawa własności lokalu, na podstawie dostarczonych dokumentów, bank prowadzący rachunek powierniczy, przekaże kwotę depozytu na poczet wynagrodzenia Spółki z tytułu sprzedaży nieruchomości. 

Polecamy: serwis Koszty

Korzystanie z rachunku powierniczego ma na celu ochronę środków przyszłych nabywców przed ich utratą (np. wskutek upadłości dewelopera). W ten sposób klient zyskuje gwarancję, że środki pieniężne zostaną wykorzystane zgodnie z przeznaczeniem uzgodnionym pomiędzy stronami. Pieniędzmi wpłacanymi na rachunek powierniczy zarządza bank, przekazując je dopiero po zakończeniu inwestycji i podpisaniu aktu notarialnego ustanawiającego własność mieszkania. Jednocześnie Spółka ma gwarancję przynajmniej częściowej wypłacalności klienta oraz poważnego traktowania transakcji.

Otrzymana kwota depozytu nie spełnia kryteriów uznania za zaliczkę, zadatek, ratę lub przedpłatę, ponieważ nie może zostać w momencie wpłaty uznana za kwotę przekazaną na poczet należności z tytułu sprzedaży mieszania, w związku z czym nie stanowi obrotu w rozumieniu art. 19 ust. 11 ustawy o VAT. Środki z depozytu będą stanowiły obrót dopiero w momencie spełnienia umowy przyrzeczonej, kiedy po przekazaniu kwoty depozytu przez bank zostaną zaliczone na poczet ceny kupna nieruchomości.

Jednocześnie, zdaniem autorów, identyczne skutki wywołuje wpłata depozytu bezpośrednio na rachunek sprzedawcy. Przy czym w tym ostatnim przypadku, poza samym umownym (pisemnym) uregulowaniem analizowanej sytuacji, konieczne jest aby sprzedawca złożoną do depozytu kwotę trzymał na odrębnym rachunku bankowym. Co więcej, ważne jest aby sprzedawca nie miał prawa dysponować ww. depozytem aż do momentu jego zwrotu lub zaliczenia na poczet ceny sprzedaży.

Kwestie związane z depozytem winny być uregulowane na piśmie w ramach zawartej z kontrahentem umowy cywilnoprawnej. W umowie należy ustalić wartość towaru/maszyny i wskazać termin płatności za towar. Nie może być on wcześniejszy niż sama dostawa towaru (może przypadać na dzień wydania towaru lub też określać czas następujący po dostawie - przykładowo 14 dni).

Jednocześnie należy zaznaczyć, iż nabywca tytułem zabezpieczenia należytego wykonania umowy (gwarancji dokonania zakupu zamówionego towaru) wniesie depozyt w określonej wysokości (wartość może być określona kwotowo lub w pewnym procencie wartości towaru). Można ustalić w umowie, czy zabezpieczenie zostanie w niesione gotówką czy przelewem bankowym oraz określić jego termin. 

Polecamy: Jak rozliczać koszty w czasie

Sprzedawca winien wskazać w umowie, iż kwota gwarancyjna zostanie przez nią złożona do depozytu na odrębny rachunek bankowy, i że sprzedawca nie ma prawa dysponowania ww. kaucją aż do momentu jej zwrotu lub przepadku.

Zatem w sytuacji, gdy:
- z zawartej umowy będzie wynikało, iż zamówiony został konkretny towar/usługa, a kwota wpłaconych środków pieniężnych stanowi zabezpieczenie, iż klient oraz sprzedawca nie wycofają się z umowy,
- środki pieniężne zdeponowane będą na odrębnym koncie jako depozyt i sprzedawca nie będzie miał prawa nimi dysponować aż do momentu wydania towaru,
- ewentualnie zawarte zostaną klauzule, iż w sytuacji gdy umowa nie dojdzie do skutku z winy nabywcy, wówczas depozyt ten zostanie zaliczony tytułem kary umownej (odszkodowania za niedopełnienie warunków umowy zawartej z kontrahentem),
otrzymania kwota pieniędzy nie będzie stanowiła zaliczki na poczet dostawy.

W konsekwencji, nie będzie rodziła obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług ani obowiązków dokumentacyjnych (poza dowodem przyjęcia depozytu) z nim związanych (oczywiście pod warunkiem, iż aż do dnia dostawy nie zostanie zaliczona na poczet przedmiotowej dostawy).

Stanowisko powyższe zostało potwierdzone w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 09.04.2010 r. (sygn. IPPP3/443-134/09-4/MM), postanowieniu Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 30.05.2007 (sygn. P02/433-75145689) czy też postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 04.08.2006 (sygn. 1472/RPP1/443-463/06/J0).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA