Jak rozliczyć w VAT zaliczki na poczet transakcji zrealizowanych w 2011 roku

To już pewne - od 1 stycznia 2011 r. stosować będziemy nowe stawki podatkowe wprowadzone na mocy ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z ustawą budżetową (tzw. ustawy okołobudżetowej) - Dz. U. Nr 238, poz. 1578. 

Na podstawie art. 19 pkt 5 powołanej ustawy dodaje się do ustawy o podatku od towarów i usług art. 146a–146e w brzmieniu:
„Art. 146a. W okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r.:
1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23 %;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8 %;
3. stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7 %;
4. stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4 %.”

Jednocześnie ustawodawca do art. 41 wprowadził przepisy o charakterze przejściowym (ust. 14a-14h) regulujące właściwy sposób opodatkowania transakcji na przełomie miesięcy objętych zmianą stawek podatkowych.

I tak, na mocy art. 41 ust. 14f ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa o VAT), zmiana stawki podatku w odniesieniu do czynności, która zostanie wykonana w dniu zmiany stawki podatku lub po tym dniu, w związku z którą otrzymano całość lub część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, i której otrzymanie powoduje powstanie obowiązku podatkowego, nie powoduje zmiany wysokości opodatkowania całości lub części należności, otrzymanej przed dniem zmiany stawki podatku.

Zaliczki dane w 2010 roku

W konsekwencji, jeżeli do końca 2010 r. podatnik otrzyma zaliczki na poczet przyszłych skonkretyzowanych transakcji, zobowiązany będzie do ich opodatkowania wg obowiązujących obecnie stawek podatku VAT. Powyższe powoduje konieczność rozpoznania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania wpłaty (co wynika z brzmienia art. 19 ust. 11 ustawy o VAT).

Natomiast w sytuacji, gdy otrzymana zaliczka dotyczy transakcji, która zostanie zrealizowana (wykonana) w 2011 r. (tzn. po dniu zmiany stawki podatku VAT) oraz podatnik zobowiązany będzie do wystawienia tzw. faktury końcowej (inaczej: rozliczeniowej - o ile wartość otrzymanych zaliczek/przedpłat nie obejmuje całej ceny brutto wynagrodzenia) - transakcję opodatkuje się wg stawki obowiązującej w 2011 r. (23%).

Przy czym wartość brutto należności pomniejszona zostanie o kwotę otrzymanej w 2010 r. zaliczki.