Stawki VAT 2011 - nowa stawka 5% na żywność i książki

Nowe regulacje wprowadzane ustawą z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej przewidują zmianę w art. 41 ustawy o VAT poprzez dodanie ust. 2a w brzmieniu: „Dla towarów wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy stawka podatku wynosi 5 %.”

Na końcu ustawy o VAT pojawi się załącznik nr 10 - wykaz towarów opodatkowanych stawką podatku w wysokości 5 %.

Co warto zauważyć wprowadzenie powyższej 5 % stawki podatku VAT nie jest zawężone czasowo, jak ma to miejsce w zakresie podwyższenia stawki podstawowej z 22% do 23 %, czy stawki 7%, podwyższonej do wysokości 8 %. Te bowiem wprowadzone zostały na okres od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r.

Polecamy: serwis VAT

Obowiązujące do dnia 31 grudnia 2010 r. przepisy przewidują 3 % stawkę podatku VAT dla niektórych produktów rolnych. Wykaz towarów objętych tą stawką w części pokrywa się z towarami, do których będzie miała zastosowanie 5 % stawka VAT - nie można jednak tu mówić o prostym przeniesieniu, polegającym na zmianie stawki w odniesieniu do tej samej grupy towarów.

Podatnicy stosujący do 31 grudnia 2010 r. 3 % stawkę powinni więc zapoznać się z wykazem towarów wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy o VAT (który będzie obowiązywać od dnia 1 stycznia 2011 r.). Wykaz tych towarów przedstawiony będzie na końcu niniejszego tekstu.

Nową stawką podatku VAT ustawodawca zamierza objąć również podstawowe produkty żywnościowe, takie jak: chleb, nabiał, przetwory mięsne, produkty zbożowe (mąka, kasza, makaron) oraz soki. Wymienione produkty dotychczas objęte były 7 % stawką VAT. Na fali obowiązujących od nowego roku podwyżek stawek podatku - mamy więc do czynienia z obniżką, której celem jest to, jak podaje Ministerstwo Finansów, aby przeciętna stawka na żywność nie wzrosła.

Preferencyjna stawka 5 % dotyczyć będzie również książek dostarczanych na wszystkich nośnikach fizycznych (w tym tzw. audio-książek), czasopism specjalistycznych oraz nut.

Polecamy: Karta podatkowa - poradnik użytkownika

Wykaz towarów opodatkowanych stawką podatku w wysokości 5 % oprócz nazw towarów zawiera przyporządkowane im symbole PKWiU. Od 1 stycznia 2011 r. następuje zmiana – dotychczasowa klasyfikacja statystyczna z 1997 r. nie będzie miała już zastosowania i zostaje zastąpiona PKWiU z 2008 r. Zaznaczyć tu należy, iż zastosowanie nowej klasyfikacji ma charakter kompleksowy i nie dotyczy wyłącznie omawianej powyżej 5 % stawki podatku.

Przepisy dotyczące podatku VAT identyfikują towary i usługi przy wykorzystaniu klasyfikacji statystycznych. Ma to szczególne znaczenie przy wyznaczaniu zakresu przedmiotowego stosowania stawek obniżonych oraz zwolnień od podatku.

Wprowadzana zmiana służyć ma uwzględnieniu w przepisach regulujących podatek od towarów i usług nomenklatury oraz symboli statystycznych Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług z 2008 r. - ma już ona zresztą zastosowanie od 1 stycznia 2009 r. w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości.

Opisane wyżej zmiany dotyczące nowej stawki podatku oraz wprowadzenia PKWiU z 2008 r. wymuszają na przedsiębiorcach nie tylko konieczność zapoznania się z ich zakresem, ale również potrzebę rozważenia, czy sprzedawane przez nich towary w dalszym ciągu kwalifikowane są do obniżonej stawki podatku.

Załącznik nr 10 do ustawy o VAT (obowiązuje od 2011 roku)

WYKAZ TOWARÓW OPODATKOWANYCH STAWKĄ VAT W WYSOKOŚCI 5 %

Poz.	Autopromocja	Symbol PKWiU	Nazwa towaru (grupy towarów)
1		2	3
1	ex	01.1	Rośliny inne niż wieloletnie, z wyłączeniem: 1)            owsa (PKWiU 01.11.33.0), 2)            słomy i plew zbóż (PKWiU 01.11.50.0), 3)            nasion bawełny (PKWiU 01.11.84.0), 4)            nasion buraków cukrowych (PKWiU 01.13.72.0), 5)            trzciny cukrowej (PKWiU 01.14.10.0), 6)            tytoniu nieprzetworzonego (PKWiU 01.15.10.0), 7)            roślin włóknistych (PKWiU 01.16.1), 8)            pozostałych roślin innych niż wieloletnie (PKWiU 01.19)
2	ex	01.21.1	Winogrona, z wyłączeniem wina wyprodukowanego przez właściciela winnicy
3		01.24	Owoce ziarnkowe i pestkowe
4	ex	01.25.1	Jagody i owoce z rodzaju Vaccinium, z wyłączeniem owoców kiwi (PKWiU 01.25.11.0)
5	ex	01.25.20.0	Nasiona owoców, z wyłączeniem nasion chleba świętojańskiego innych niż niełuszczone, niekruszone ani niemielone
6		01.25.33.0	Orzechy laskowe
7		01.25.35.0	Orzechy włoskie
8	ex	01.25.90.0	Pozostałe owoce, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem chleba świętojańskiego i jego nasion niełuszczonych, niekruszonych i niemielonych
9	ex	01.26	Owoce oleiste, z wyłączeniem orzechów kokosowych (PKWiU 01.26.20.0)
10	ex	01.28.12.0	Chili, papryka słodka i inne rośliny przyprawowe i aromatyczne z rodzaju Capsicum lub z rodzaju Pimenta, surowe, suszone, z wyłączeniem słodkiej papryki
11	ex	01.28.13.0	Gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy i kardamon, surowe – wyłącznie gałka muszkatołowa i kwiat muszkatołowy
12	ex	01.28.14.0	Anyż, badian, kolendra, kmin, kminek, koper i jagody jałowca, surowe – wyłącznie kolendra, kmin i kminek
13	ex	01.28.19.0	Pozostałe nieprzetworzone rośliny przyprawowe i aromatyczne – wyłącznie: koperek (Anethum graveolens), majeranek, bylica-estragon, kapary, szafran, kurkuma, tymianek, curry i inne nieprzetworzone rośliny przyprawowe i aromatyczne, gdzie indziej niesklasyfikowane
14	ex	01.4	Zwierzęta żywe i produkty pochodzenia zwierzęcego, z wyłączeniem: 1)            zwierząt żywych i ich nasienia, 2)            wełny strzyżonej, potnej z owiec i kóz, włączając wełnę praną z drugiej strzyży (PKWiU 01.45.30.0), 3)            jaj wylęgowych (PKWiU 01.47.23.0), 4)            kokonów jedwabników nadających się do motania (PKWiU 01.49.25.0), 5)            wosków owadzich i spermacetów, włączając rafinowane i barwione (PKWiU 01.49.26.0), 6)            embrionów zwierzęcych do celów reprodukcyjnych (PKWiU 01.49.27.0), 7)            produktów zwierzęcych niejadalnych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 01.49.28.0), 8)            skór futerkowych surowych oraz skór i skórek surowych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 01.49.3)
15	ex	02.30.40.0	Dziko rosnące jadalne produkty leśne – wyłącznie leśne grzyby, jagody i orzechy
16	ex	03	Ryby i pozostałe produkty rybactwa; usługi wspomagające rybactwo, z wyłączeniem: 1)   pereł nieobrobionych (PKWiU 03.00.5), 2) ryb żywych ozdobnych (PKWiU 03.00.11.0), 3) pozostałych produktów połowów (PKWiU 03.00.6)
17	ex	10.1	Mięso i wyroby z mięsa, zakonserwowane, z wyłączeniem: 1) tłuszczów technicznych, 2) produktów ubocznych garbarń, 3) skór i skórek, niejadalnych, 4) piór, puchu, pierza i skórek ptaków, 5) wełny szarpanej
18	ex	10.20	Ryby, skorupiaki i mięczaki, przetworzone i zakonserwowane,  z wyłączeniem mąki, mączek i granulek z ryb, skorupiaków, mięczaków lub pozostałych bezkręgowców wodnych, niejadalnych (PKWiU 10.20.41.0)
19	ex	10.3	Owoce i warzywa przetworzone i zakonserwowane – wyłącznie: 1)  ziemniaki zamrożone (PKWiU 10.31.11.0), 2)  soki z owoców i warzyw (PKWiU 10.32), 3)  warzywa zamrożone (PKWiU 10.39.11.0), 4) owoce i orzechy zamrożone, gotowane lub nie, z wyłączeniem orzechów (ex 10.39.21.0)
20	ex	10.4	Oleje i tłuszcze zwierzęce i roślinne – wyłącznie jadalne
21	ex	10.5	Wyroby mleczarskie, z wyłączeniem kazeiny do produkcji regenerowanych włókien tekstylnych oraz kazeiny do stosowania w przemyśle innym niż produkujący żywność, pasze lub w przemyśle włókienniczym (PKWiU ex 10.51.53.0)
22	ex	10.61	Produkty przemiału zbóż, z wyłączeniem śruty
23		10.71.11.0	Pieczywo świeże, którego data minimalnej trwałości, oznaczona zgodnie z odrębnymi przepisami nie przekracza 14 dni, a w przypadku oznaczania tych towarów zgodnie z odrębnymi przepisami wyłącznie terminem przydatności do spożycia, termin ten również nie przekracza 14 dni
24	ex	10.72.11.0	Pieczywo chrupkie, suchary, sucharki, pieczywo tostowe i podobne wyroby – wyłącznie pieczywo chrupkie oraz tosty z chleba i podobne tosty
25	ex	10.72.19.0	Pozostałe piekarskie i ciastkarskie wyroby suche lub konserwowane – wyłącznie chleb przaśny (maca) i bułka tarta
26		10.73.11.0	Makarony, pierogi, kluski i podobne wyroby mączne
27		10.73.12.0	Kuskus
28	ex	10.85.1	Gotowe posiłki i dania, z wyłączeniem produktów o zawartości alkoholu powyżej 1,2 %
29		10.89.12.0	Jaja bez skorupek oraz żółtka jaj, świeże lub zakonserwowane; jaja w skorupkach, zakonserwowane lub ugotowane; albumina jaja
30	ex	10.89.15.0	Soki i ekstrakty roślinne; substancje pektynowe; środki zagęszczające i żelujące – wyłącznie substancje pektynowe, pektyniany i pektyny, śluzy i zagęszczacze pochodzące z produktów roślinnych, w tym modyfikowane
31	ex	11.07.19.0	Pozostałe napoje bezalkoholowe – wyłącznie napoje owocowe, napoje owocowo-warzywne, nektary, napoje warzywne oraz napoje bezalkoholowe zawierające tłuszcz mlekowy
32	ex	58.11.1	Książki drukowane – wyłącznie książki (oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN), mapy – wytwarzane metodami poligraficznymi, z wyłączeniem ulotek; wydawnictwa w alfabecie Braille’a
33			Książki wydawane na dyskach, taśmach i innych nośnikach oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN
34			Czasopisma specjalistyczne
35		59.20.31.0	Nuty w formie drukowanej

 

Objaśnienia:
1)            ex – dotyczy tylko danego wyrobu z danego grupowania.
2)            Wykaz nie ma zastosowania dla zakresu sprzedaży towarów zwolnionych od podatku lub opodatkowanych stawką 0 %.

Trzeba też pamiętać, że część towarów zawartych w ww. tabeli znajduje się również w załączniku nr 3 do ustawy o VAT, który grupuje towary opodatkowane od 2011 roku stawką 8% VAT. Jednak  objaśnienia do załącznika nr 3 wynika, że jeżeli te same produkty są zwolnione z VAT lub opodatkowane stawką niższą (np . 5%,) to dany towar jest ostatecznie opodatkowany w korzystniejszy sposób - czyli stawką niższą.

Warto też zauważyć, że do ustawy o VAT wprowadzono definicję czasopism specjalistycznych. Bowiem w art. 2 ustawy o VAT po pkt 27e pojawi się od 1 stycznia 2011 r. nowy pkt 27f w brzmieniu:
„27f) czasopismach specjalistycznych – rozumie się przez to drukowane wydawnictwa periodyczne oznaczone symbolem ISSN, objęte kodem PKWiU 58.14.1 i CN 4902, o tematyce szeroko pojętych zagadnień odnoszących się do działalności kulturalnej lub twórczej, edukacyjnej, naukowej lub popularnonaukowej, społecznej, zawodowej i metodycznej, regionalnej lub lokalnej, a także przeznaczone dla osób niewidomych i niedowidzących, publikowane nie częściej niż raz w tygodniu w postaci odrębnych zeszytów (numerów) objętych wspólnym tytułem, których zakończenia nie przewiduje się, ukazujące się na ogół w regularnych odstępach czasu w nakładzie nie wyższym niż 15.000 egzemplarzy, z wyjątkiem:
a) periodyków o treści ogólnej, stanowiących podstawowe źródło informacji bieżącej o aktualnych wydarzeniach krajowych lub zagranicznych, przeznaczonych dla szerokiego kręgu czytelników,
b) publikacji zawierających treści pornograficzne, publikacji zawierających treści nawołujące do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość lub znieważające z tych powodów grupę ludności lub poszczególne osoby oraz publikacji propagujących ustroje totalitarne,
c) wydawnictw, w których co najmniej 33 % powierzchni jest przeznaczone nieodpłatnie lub odpłatnie na ogłoszenia handlowe, reklamy lub teksty reklamowe, w szczególności czasopism informacyjno-reklamowych, reklamowych, folderów i katalogów reklamowych,
d) wydawnictw, które zawierają głównie kompletną powieść, opowiadanie lub inne dzieło w formie tekstu ilustrowanego lub nie, albo w formie rysunków opatrzonych opisem lub nie,
e) publikacji, w których więcej niż 20 % powierzchni jest przeznaczone na krzyżówki, kryptogramy, zagadki oraz inne gry słowne lub rysunkowe,
f) publikacji zawierających informacje popularne, w szczególności porady, informacje o znanych i sławnych postaciach z życia publicznego,
g) czasopism, na których nie zostanie uwidoczniona wysokość nakładu.”.

Warto zauważyć, że wymienione w poz. 33 ww. załącznika "Książki wydawane na dyskach, taśmach i innych nośnikach oznaczone stosowanymi na podstawie odrębnych przepisów symbolami ISBN", to m.in. audiobooki, czy książki w formacie pdf, które dotąd miały stawkę podstawową.

Źródło: ustawa z dnia 26 listopada 2010 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej oraz uzasadnienie Ministra Finansów do proponowanych zmian