VAT od bitcoinów pełen wątpliwości – interpretacji ogólnej póki co nie będzie

Niejasne opodatkowanie przeszkadza w rozwoju technologii blockchain

Autopromocja

Poseł  Stanisław Tyszka w zapytaniu poselskim złożonym 3 września 2017 r. zauważył, że polscy przedsiębiorcy coraz częściej rozwijają i inwestują w technologię blockchain (której najbardziej znanym przedstawicielem jest waluta cyfrowa bitcoin).

Zdaniem posła warunkiem dynamicznego rozwoju technologii blockchain w Polsce jest istnienie przyjaznego środowiska prawnego dla tej technologii, a w szczególności jasnych i klarownych przepisów podatkowych.

Jednak zdaniem przedsiębiorców, obecnie inwestycje w technologie z zakresu kryptowalut oraz w aplikacje i oprogramowanie związane z bitcoinem, a nawet używanie samego bitcoina do rozliczeń, wiąże się w Polsce ze zbyt dużym ryzykiem (głównie natury podatkowej, a zwłaszcza w zakresie opodatkowania VAT). Dlatego też polskie startupy opracowujące projekty związane z kryptowalutami i bitcoinem najczęściej mają siedzibę w Wielkiej Brytanii.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Obawy polskich przedsiębiorców wyrażone zostały m.in. w dokumencie przygotowanym pod auspicjami Ministerstwa Cyfryzacji pt. Stanowisko Strumienia w sprawie kierunków ewentualnych prac legislacyjnych oraz działań regulacyjnych instytucji publicznych z dnia 19 stycznia 2017 r. Eksperci zaangażowani w pracę nad tym dokumentem wyraźnie wskazali na szczególną niepewność polskich zasad opodatkowania VAT transakcji z udziałem bitcoina. Niepewność tę potęguje obowiązujący dysfunkcjonalny system interpretacji podatkowych, który wymaga od każdego przedsiębiorcy indywidualnego wystąpienia o własną interpretację podatkową, w celu potwierdzenia poprawności własnych rozliczeń podatkowych (w polskich warunków korzystanie z „cudzej” interpretacji nie daje podatnikowi żadnej ochrony).

Polecamy: Biuletyn VAT

Z tych powodów poseł zapytał Ministra Rozwoju i Finansów, czy rozważa wydanie interpretacji ogólnej przepisów prawa dla transakcji z udziałem bitcoinów, która wyjaśniłaby zasady opodatkowania VAT transakcji z udziałem bitcoina?

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Poseł jednocześnie zwrócił uwagę, że wydając taką interpretację warto wziąć pod uwagę:

- wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-264/14 Hedqvist, w którym wyjaśnione zostały podstawowe zagadnienia VAT w kontekście używania bitcoinów jako środka płatności oraz świadczenia usług przez operatorów giełd wymiany bitcoinów oraz

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

- dokument roboczy nr taxud.c.1(2016)689595 unijnego Komitetu ds. VAT, w którym szczegółowej analizie zostały poddane wnioski z wyroku w sprawie Hedqvist dla pozostałych rodzajów aktywności z wykorzystaniem bitcoina.

Z tych dokumentów, zdaniem posła Tyszki, wynikają następujące konkluzje:

1) Nabywanie towarów i usług w zamian za bitcoiny

Transakcje te pozostają poza zakresem VAT. Wartość bitcoinów w ramach tego rodzaju transakcji nie powinna podlegać VAT (podobnie jak zapłata za towary i usługi w formie pieniądza tradycyjnego nie podlega opodatkowaniu VAT).

2) Dostawa towarów i świadczenie usług w zamian za wynagrodzenie w formie bitcoinów

Określenie wynagrodzenie za dostawę towarów lub świadczenie usługi w formie bitcoinów nie powinno mieć wpływu na określenie zasad opodatkowania VAT dla takiej transakcji. Innymi słowy, w przypadku omawianej transakcji dochodzi do „klasycznej” dostawy towarów lub świadczenia usług za wynagrodzeniem, a nie np. transakcji barterowej. Rozliczenie za pomocą bitcoinów przez kontrahentów nie powinno być więc dyskryminowane na gruncie VAT.

3) Usługi świadczone przez operatorów portfeli cyfrowych (digital wallets)

Usługi świadczone za darmo przez operatorów portfeli cyfrowych nie powinny podlegać VAT (chyba, że zastosowanie miałyby przepisy szczególne dotyczące usług darmowych, które podlegają opodatkowaniu VAT).

Usługi świadczone przez operatorów portfeli cyfrowych w zamian za opłaty pobierane od użytkowników powinny podlegać zwolnieniu z VAT jako transakcje (w tym pośrednictwo) dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT.

4) "Wykopywanie" bitcoinów

Wydobywanie bitcoinów przez tzw. koparki (tj. użytkowników uwierzytelniających transakcje bitcoinami) powinna pozostać poza zakresem VAT, w związku z brakiem bezpośredniego związku między usługą koparki, a wynagrodzeniem otrzymywanym przez koparkę i automatycznie generowanym przez system bitcoin (patrz wyrok TSUE w sprawie C-16/93 Tolsma).

5) Usługi związane z pośrednictwem świadczone przez giełdy wymiany

Usługi te powinny być opodatkowane na zasadach ogólnych, jako że brak jest zwolnienia VAT mającego zastosowanie do tego rodzaju usług.

Odpowiedź Ministra Rozwoju i Finansów

Minister odpowiedział (27 września 2017 r.), że choć stale monitoruje kwestie opodatkowania VAT transakcji wykonywanych z wykorzystaniem walut wirtualnych, to jednak obecnie nie widzi potrzeby wydawania w tym zakresie interpretacji ogólnej.

Zdaniem Ministra nie ma obecnie przypadków niejednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego w zakresie opodatkowania VAT transakcji dokonywanych z udziałem bitcoinów, które uzasadniałyby wydanie interpretacji ogólnej.

Powołując się na ww. wyrok TSUE z 22 października 2015 r. wyrok w sprawie C-264/14 Hedqvist i art. 43 ust. 1 pkt 7 polskiej ustawy o VAT Minister stwierdził, że wykorzystanie (jako środka płatniczego) waluty bitcoin do nabywania towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Natomiast opodatkowaniu VAT będzie podlegała dostawa towarów i świadczenie usług, których wartość wyrażona została w bitcoinach.

Jednak zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów jednoznacznego stanowiska nie można zająć w kwestii m.in. usług świadczonych przez operatorów portfeli cyfrowych, w przypadku tzw. „wykopywania bitcoinów”, a także usług związanych z pośrednictwem świadczonym przez giełdy wymiany.

Sposób opodatkowania podatkiem VAT wskazanych powyżej usług będzie bowiem uzależniony od indywidualnego stanu faktycznego oraz zawieranych umów regulujących m.in. zakres wykonywanych świadczeń, sposób ich realizacji oraz kwestię wynagrodzenia.

Z upoważnienia Ministra Rozwoju i Finansów odpowiedzi udzielił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Paweł Gruza.

Źródło: Zapytanie nr 4333 z 3 września 2017 r. w sprawie określenia jasnych zasad opodatkowania VAT dla transakcji z udziałem bitcoina (sejm.gov.pl)