REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ewidencja księgowa odsetek

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Koszty finansowe: W księgach rachunkowych jednostki należy ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz odsetki i obciążające ją koszty z tytułu odsetek dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty.
Elementem wpływającym na wynik z operacji finansowych są odsetki, i to zarówno po stronie przychodów, jak i kosztów finansowych.
Do ewidencji księgowej odsetek należy stosować nadrzędne zasady rachunkowości, w tym zasadę memoriału oraz zasadę współmierności przychodów i kosztów. W księgach rachunkowych jednostki należy zatem ująć wszystkie osiągnięte, przypadające na jej rzecz odsetki i obciążające ją koszty z tytułu odsetek dotyczące danego roku obrotowego, niezależnie od terminu ich zapłaty. Ponadto do aktywów jednostki będą zaliczone koszty lub przychody z tytułu odsetek dotyczące przyszłych okresów, a do pasywów – przypadające na ten okres sprawozdawczy koszty z tytułu odsetek, które nie zostały jeszcze poniesione.
Wycena należności i zobowiązań
Należy pamiętać, że nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się (jest to przepis obligatoryjny) należności i udzielone pożyczki w kwocie wymaganej zapłaty, a zobowiązania – w kwocie wymagającej zapłaty. W obu przypadkach oznacza to powiększenie wartości nominalnych należności i zobowiązań o odsetki należne na dzień wyceny.
Kierownik jednostki może zrezygnować z naliczenia odsetek w sytuacjach, gdy:
• w umowach z odbiorcami wyraźnie uregulowano sprawę odstąpienia od naliczania odsetek za nieterminową zapłatę należności,
• kierownik jednostki, stosując dopuszczoną ustawą zasadę istotności, określił w zasadach (polityce) rachunkowości wysokość kwoty, do której nie będą wystawiane i księgowane noty za nieterminową zapłatę należności,
• w umowach z dostawcami wyraźnie uregulowano sprawę odstąpienia od naliczania odsetek za nieterminową zapłatę zobowiązań,
• jednostka posiada wyraźne, najlepiej w formie pisemnej, oświadczenie reprezentantów dostawcy dotyczące odstąpienia dochodzenia odsetek za nieterminową zapłatę zobowiązań.
Nie rzadziej niż na dzień bilansowy należności i udzielone pożyczki wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, a zobowiązania – w kwocie wymagającej zapłaty.
Do przychodów finansowych zaliczamy w szczególności odsetki dotyczące:
• nieterminowej zapłaty należności,
• środków pieniężnych na rachunkach bankowych,
• udzielonych pożyczek,
• innych papierów wartościowych (np. obligacji Skarbu Państwa),
• umorzonych odsetek od zobowiązań.
Przykład 1
W 2004 r. spółka naliczyła i zaksięgowała odsetki za nieterminową zapłatę należności z tytułu dostaw i usług w kwocie 50 000 zł. Odbiorcy zapłacili w ciągu roku kwotę 25 000 zł. W wyniku rozmów z kontrahentami zarząd spółki postanowił umorzyć odsetki na kwotę 10 000 zł. Na koniec roku 2004 dokonano odpisu aktualizującego wartość pozostałej kwoty odsetek.
Operacje gospodarcze ujęto w następujący sposób:
1. Zaksięgowanie naliczonych kontrahentowi odsetek za nieterminową zapłatę należności (50 000 zł)
Wn „Należności z tytułu dostaw i usług”
Ma „Przychody finansowe – odsetki”
2. Zapłata odsetek przez odbiorców (25 000 zł)
Wn „Rachunek bankowy”
Ma „Należności z tytułu dostaw i usług”
3. Decyzja zarządu spółki o umorzeniu odsetek (10 000 zł)
a) księgowanie u dłużnika
Wn „Przychody finansowe – odsetki”
Ma „Należności z tytułu dostaw i usług”
b) księgowanie u wierzyciela
Wn „Koszty finansowe – umorzone odsetki”
Ma „Należności z tytułu dostaw i usług”
4. Odpis aktualizujący wartość pozostałej kwoty odsetek (15 000 zł)
Wn „Koszty finansowe – odpisy aktualizujące należności z tytułu odsetek”
Ma „Odpisy aktualizujące wartość należności”
Do kosztów finansowych zaliczamy w szczególności odsetki dotyczące:
• nieterminowej zapłaty zobowiązań,
• otrzymanych pożyczek,
• kredytów bankowych zaciągniętych na finansowanie działalności bieżącej jednostki,
• kredytów bankowych zaciągniętych na finansowanie zakupu środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, płaconych po okresie oddania ich do używania,
• umorzonych odsetek od należności.
W zależności od warunków umów kredytowych odsetki mogą być płacone:
• łącznie ze spłatą kolejnych rat kapitałowych kredytu, np. w okresach miesięcznych, kwartalnych,
• jednorazowo za cały okres wykorzystywania i spłaty kredytu, w momencie udzielenia go przez bank.
Gdy kredyt bankowy został zaciągnięty w walucie obcej, należy pamiętać, że przy spłacie odsetek oraz przy ich wycenie, nie rzadziej niż na dzień bilansowy, wystąpią różnice kursowe, które spowodują zwiększenie lub zmniejszenie kwoty odsetek.
Ujęcie w księgach rachunkowych operacji gospodarczych dotyczących odsetek od kredytów udzielonych na sfinansowanie bieżącej działalności jednostki powinno być następujące:
1. Zapłata odsetek od kredytu w ciągu roku obrotowego
Wn „Koszty finansowe – odsetki od kredytu”
Ma „Rachunek bankowy”
2. Pobrane z góry jednorazowe odsetki od kredytu bankowego
Wn „Rozliczenia międzyokresowe kosztów – odsetki od kredytu”
Ma „Rachunek bankowy”
3. Zarachowanie w koszty miesięcznej raty odsetek pobranych z góry
Wn „Koszty finansowe – odsetki od kredytu”
Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów – odsetki od kredytu”
4. Naliczenie przez jednostkę na dzień bilansowy odsetek od kredytu bankowego (brak noty z banku)
Wn „Koszty finansowe – odsetki od kredytu”
Ma „Pozostałe rezerwy na zobowiązania”
5. Ustalenie na dzień bilansowy ujemnych różnic kursowych dotyczących odsetek
Wn „Koszty finansowe – ujemne różnice kursowe”
Ma „Pozostałe rezerwy na zobowiązania”
6. Ustalenie na dzień bilansowy dodatnich różnic kursowych dotyczących odsetek
Wn „Pozostałe rezerwy na zobowiązania”
Ma „Przychody finansowe – dodatnie różnice kursowe”
Wynik księgowy a podatkowy
Naliczone i zapłacone odsetki, zaewidencjonowane w przychodach lub kosztach finansowych, nie kształtują wyłącznie wyniku finansowego jednostki wykazywanego w sprawozdaniu finansowym. Wpływają one na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, ponieważ odsetki stają się przychodem lub kosztem podatkowym w momencie ich faktycznej zapłaty lub otrzymania. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych:
• do przychodów podatkowych nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym udzielonych pożyczek (art. 12 ust. 4 pkt 2 updop),
• za koszty uzyskania przychodów nie uważa się niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym także od pożyczek i kredytów (art. 16 ust. 1 pkt 11 updop).
W związku z odmiennym momentem zaliczenia odsetek do przychodu lub kosztu według prawa bilansowego i według prawa podatkowego może powstać obowiązek ustalenia składnika aktywów lub utworzenia rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Stosownie do przepisów art. 37 ustawy o rachunkowości podstawę do ustalenia odroczonego podatku dochodowego będzie stanowić różnica przejściowa między wartością księgową a wartością podatkową składników aktywów lub pasywów dotyczących odsetek.
I tak w przypadku wystąpienia nie rzadziej niż na koniec roku:
1) należności z tytułu odsetek za zwłokę – powstanie dodatnia różnica przejściowa, w związku z którą należy utworzyć rezerwę na podatek odroczony i zaksięgować następująco:
Wn „Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego”,
Ma „Rezerwa na odroczony podatek dochodowy”,
2) pozostałych rezerw na zobowiązania (oszacowanie własne jednostki) lub zobowiązań z tytułu odsetek (dokument obcy kontrahenta, np. dostawcy, banku) – powstanie ujemna różnica przejściowa, w związku z którą należy ustalić składnik aktywów na podatek odroczony i zaksięgować następująco:
Wn „Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego”,
Ma „Obowiązkowe obciążenia wyniku finansowego”.
Wyjątki w ujmowaniu księgowym odsetek
Wyjątek od przedstawionych reguł stanowią odsetki, które powiększają cenę nabycia lub koszt wytworzenia w przypadkach:
• uzasadnionych niezbędnym, długotrwałym przygotowaniem towaru lub produktu do sprzedaży bądź długim okresem wytwarzania produktu, gdy jednostka ponosi koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu finansowania zapasu towarów lub produktów w okresie ich przygotowania do sprzedaży bądź wytworzenia (art. 28 ust. 4 ustawy o rachunkowości),
• środków trwałych w budowie, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, kiedy koszty obsługi zobowiązań zaciągniętych w celu ich finansowania wpływają na ogół kosztów z nimi związanych za okres ich budowy, montażu, przystosowania i ulepszenia, do dnia bilansowego lub dnia oddania ich do używania (art. 28 ust. 8 ustawy o rachunkowości).
Przykład 2
Spółka zaciągnęła w banku kredyt w kwocie 300 tys. zł na sfinansowanie budowy magazynu wyrobów gotowych. W okresie trwania budowy bank naliczył i pobrał z rachunku bankowego spółki kwotę 30 tys. zł tytułem odsetek od tego kredytu. Po oddaniu do używania magazynu bank naliczył i pobrał kolejną ratę odsetek w kwocie 5 tys. zł.
Spółka zakupiła także maszynę do pakowania wyrobów gotowych o wartości netto 50 tys. zł. Ponieważ nastąpiło opóźnienie w zapłacie faktury za maszynę, dostawca naliczył odsetki za nieterminową zapłatę w wysokości 4 tys. zł. W wyniku negocjacji kwota 2 tys. zł została przez kontrahenta umorzona, a pozostałą kwotę spółka uregulowała przelewem łącznie z zapłatą za fakturę. Do dnia przelewu maszyna do pakowania nie została oddana do używania.
Sposób ewidencji księgowej operacji gospodarczych:
1. Wpływ na wydzielony rachunek bankowy kwoty przyznanego kredytu
Wn „Rachunek kredytu bankowego” 300 tys. zł
Ma „Kredyty bankowe” 300 tys. zł
2. Naliczenie i pobranie przez bank odsetek w okresie budowy magazynu
Wn „Środki trwałe w budowie – magazyn” 30 tys. zł
Ma „Rachunek bankowy bieżący” 30 tys. zł
3. Naliczenie i pobranie przez bank odsetek po oddaniu magazynu do używania
Wn „Koszty finansowe – odsetki” 5 tys. zł
Ma „Rachunek bankowy bieżący” 5 tys. zł
4. Faktura za zakup maszyny do pakowania (kwota netto)
Wn „Środki trwałe w budowie – maszyna” 50 tys. zł
Ma „Zobowiązania” 50 tys. zł
5. Naliczenie odsetek przez dostawcę
Wn „Środki trwałe w budowie – maszyna” 4 tys. zł
Ma „Zobowiązania” 4 tys. zł
6. Umorzenie odsetek przez dostawcę
Wn „Zobowiązania” 2 tys. zł
Ma „Środki trwałe w budowie – maszyna” 2 tys. zł
7. Zapłata za fakturę i odsetki
Wn „Zobowiązania” 52 tys. zł
Ma „Rachunek bankowy bieżący” 52 tys. zł
Odsetki od środków ZFŚS
Poza wymienionymi wcześniej sytuacjami odsetki powstaną również w czasie gospodarowania środkami zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Zdarzenia ich dotyczące powinny być ewidencjonowane w następujący sposób:
1. Naliczone i wpłacone przez bank odsetki od środków na rachunku bankowym
Wn „Rachunek bankowy środków funduszu świadczeń socjalnych”
Ma „Fundusz świadczeń socjalnych”
2. Naliczenie odsetek od pożyczki na cele mieszkaniowe
Wn „Rozrachunki z tytułu pożyczek z funduszu świadczeń socjalnych”
Ma „Fundusz świadczeń socjalnych”
3. Umorzenie naliczonych odsetek od pożyczki na cele mieszkaniowe
Wn „Fundusz świadczeń socjalnych”
Ma „Rozrachunki z tytułu pożyczek z funduszu świadczeń socjalnych”
Teresa Fołta
biegły rewident,
wiceprezes Zarządu Rewiks Sp. z o.o.
Podstawa prawna
•  ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Finansowo-Księgowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co zmieni się od lutego 2026 roku?

Od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

REKLAMA

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod - zgłoszenie w ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA

Rezygnacja członka zarządu w spółce z o.o. – jak to zrobić prawidłowo (zasady, dokumentacja, odpowiedzialność)

W realiach obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których członek zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością decyduje się na złożenie rezygnacji z pełnionej funkcji. Powody mogą być różne – osobiste, zdrowotne, biznesowe czy organizacyjne – ale decyzja ta zawsze powinna być świadoma i przemyślana, zwłaszcza z perspektywy konsekwencji prawnych i finansowych.

Nieujawnione operacje gospodarcze – jak uniknąć sankcyjnego opodatkowania CIT

Od kilku lat coraz więcej spółek korzysta z możliwości opodatkowania tzw. ryczałtem od dochodów spółek. To sposób opodatkowania dochodów spółki, który może przynieść realne korzyści podatkowe. Jednak korzystanie z estońskiego CIT-u wiąże się również z określonymi obowiązkami – szczególnie w zakresie prawidłowego ujmowania operacji gospodarczych w księgach rachunkowych. W tym artykule wyjaśnimy, czym są nieujawnione operacje gospodarcze i kiedy mogą prowadzić do powstania dodatkowego zobowiązania podatkowego.

REKLAMA