Jak odróżnić remont środka trwałego od jego modernizacji
REKLAMA
Pracuję w stowarzyszeniu prowadzącym publiczną szkołę podstawową w ramach programu "mała szkoła". Utrzymujemy się z subwencji oświatowej przekazywanej przez organ gminy, z obowiązkiem rozliczenia się z niewykorzystanej części otrzymanych środków. Budynek szkoły został nam użyczony przez urząd gminy na czas nieokreślony. Podczas wakacji w szkole przeprowadzono prace modernizacyjno-remontowe, m.in. nowa instalacja elektryczna, nowe tynki, malowanie ścian i sufitów, wymiana podłóg - na kwotę ok. 25 000 zł. Czy koszt ten należy potraktować jako "inwestycję w obcym środku trwałym" i dokonywać odpisów amortyzacyjnych, czy może zaliczyć bezpośrednio w koszty? Spotkałam się z opinią, że inwestycje sfinansowane z dotacji nie mogą być amortyzowane. Czy to prawda?
Wydatki mające charakter typowego remontu stanowią bezpośredni koszt uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia. Wydatki na modernizację obcego środka trwałego stanowią „inwestycję w obcym środku trwałym” i podlegają odpisom amortyzacyjnym na zasadach określonych w ustawie podatkowej. Jeśli wydatki na ten cel zostały pokryte z dotacji, to dokonywane odpisy amortyzacyjne nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów.
Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że do środków trwałych zaliczane są również m.in. przyjęte do używania inwestycje w obcych środkach trwałych.
Podlegają one amortyzacji, niezależnie od przewidywanego okresu używania. Inwestycjami w obcych środkach trwałych są także wydatki poniesione przez podatnika na ulepszenie środków trwałych wykorzystywanych przez niego w działalności gospodarczej, a niestanowiących jego własności (por. wyrok NSA z 11 grudnia 1998 r., sygn. akt: I SA/Lu 1247/97).
Wydatki na ulepszenie środka trwałego, polegające na przebudowie, rozbudowie, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, powiększają jego wartość początkową, a tym samym nie mogą zostać zaliczone bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów. Warunkiem takiej kwalifikacji jest jednak, aby w wyniku ulepszenia nastąpił mierzalny wzrost wartości użytkowej środka trwałego w stosunku do tej wartości z dnia przyjęcia środka trwałego do używania. Miary tego wzrostu ustawodawca wymienił jedynie przykładowo. Należą do nich: okres używania, zdolność wytwórcza, jakość produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych, koszty eksploatacji.
Nakłady dokonywane w obcych środkach trwałych mogą mieć również charakter remontu. Istotą remontu jest wykonanie prac przywracających pierwotny stan techniczny i użytkowy środka trwałego, niezwiększających jego wartości początkowej, stanowiącej podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Wydatki na remont mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że efektem wykonanych prac nie jest zwiększenie wartości technicznej, użytkowej, a w konsekwencji – wartości początkowej środka trwałego, stanowiącej podstawę dokonywania odpisów amortyzacyjnych. Istotną cechą remontu jest też to, że następuje on w toku eksploatacji środka trwałego przez podatnika i jest wynikiem tej eksploatacji (por. wyrok NSA z 29 kwietnia 1999 r., sygn. akt: I SA/Łd 772/97).
Aby uznać określone wydatki na ulepszenie środka trwałego za poniesione, należy najpierw ustalić, czy zabiegi wykonywane na danym środku trwałym mogą zostać zakwalifikowane jako przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja i modernizacja, czy też mają charakter remontu. Podkreślić przy tym należy, że pojęcia modernizacji i remontu nie muszą się wykluczać, np. w sytuacji gdy podczas remontu budynku wymienia się określone elementy na nowe, bardziej nowoczesne od wymienianych, w wyniku czego budynek staje się nowocześniejszy, czyli ulega modernizacji (por. wyrok NSA z 27 stycznia 1998 r. sygn. akt: I SA/Łd 1056/97).
O wyłączeniu określonych wydatków na ulepszenie środka trwałego z kosztów uzyskania przychodu nie decyduje więc wysokość tych wydatków w ich wymiarze finansowym, lecz ich ostateczny efekt, powodujący, że wzrasta wartość użytkowa tego środka, mierzona konkretnymi miernikami tego wzrostu. Ponieważ katalog mierników wymienionych w ustawie nie jest katalogiem zamkniętym, oznacza to, że w razie zakwestionowania charakteru poniesionych wydatków przez organ podatkowy, jest on zobowiązany podać, posługując się konkretnym miernikiem wzrostu, w czym wyraża się wzrost wartości środka trwałego spowodowany jego przebudową, rozbudową, rekonstrukcją adaptacją lub modernizacją (por. wyrok NSA z 28 maja 2002 r., sygn. akt: I SA/Łd 1909/2000 oraz wyrok NSA z 4 grudnia 2002 r., sygn. akt: I SA/Łd 312/2001).
Dlatego o tym, czy dany wydatek poniesiony na modernizację środka trwałego może być zaliczony do kosztu uzyskania przychodu w całości czy poprzez odpisy amortyzacyjne, nie decyduje wola podatnika, lecz zakres rzeczowy wykonanych prac. Jeśli powstają istotne wątpliwości co do prawidłowej kwalifikacji poniesionego kosztu (inwestycja czy remont), konieczne jest powołanie biegłego ds. budowlanych, który w oparciu o stosowną dokumentację oraz oględziny wypowie się co do charakteru poniesionych kosztów (por. wyrok NSA z 29 maja 1998 r., sygn. akt: ISA/Gd 1264/96).
Z kosztów uzyskania przychodów w ustawie podatkowej zostały wprost wyłączone niektóre odpisy amortyzacyjne. Należą do nich również odpisy amortyzacyjne od środków trwałych sfinansowanych otrzymaną dotacją, od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie tych środków lub wartości niematerialnych i prawnych, odliczonym od podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym albo zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Dlatego też, jeśli wydatki na przeprowadzone prace modernizacyjne zostały pokryte z dotacji, to dokonywane odpisy amortyzacyjne nie będą stanowić kosztów uzyskania przychodów.
Anna Welsyng-Zielony
Podstawa prawna
• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 78, poz. 684)
Autopromocja
REKLAMA
REKLAMA