REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ujęcie w księgach rachunkowych przychodów z tytułu otrzymania świadczeń częściowo odpłatnych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Od 1 stycznia 2005 r. zmieniły się przepisy podatkowe dotyczące przychodów i kosztów związanych ze świadczeniami częściowo odpłatnymi. Jak ewidencjonować takie świadczenia w księgach rachunkowych?
Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzone nowelizacją tych ustaw od 1 stycznia 2005 r. dotyczą m.in. przychodów z tytułu otrzymania częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, jak również z tytułu otrzymania częściowo odpłatnie świadczeń.
I. Przychód z tytułu rzeczy i praw nabytych częściowo odpłatnie
Wprowadzenie tych rozwiązań oznacza, że przychód może zostać określony u podatnika, który nabywa rzecz lub prawo po cenie niższej niż ogólnie stosowana w obrocie takimi rzeczami lub prawami. W przypadku rzeczy i praw nabytych częściowo odpłatnie przychodem jest różnica między wartością tych rzeczy lub praw, ustalona na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, a ceną, jaką podatnik zapłacił za nabyte rzeczy i prawa. Podatnik, nabywając rzecz lub prawo za cenę niższą, sam powinien zdecydować, czy osiągnął z tego tytułu przychód.
Mogą istnieć uzasadnione przyczyny, na podstawie których podatnik miał prawo do nabycia za cenę niższą od ceny rynkowej.
Przykład 1
Podatnik zakupił nowy samochód o wartości rynkowej 106 000 zł, za kwotę netto 80 000 zł. Na fakturze VAT nie podano ekonomicznie uzasadnionej przyczyny niższej ceny, np. uszkodzenie samochodu, ogólnie dostępna cena promocyjna na samochód itp. Przychód z tytułu częściowo odpłatnego otrzymania rzeczy wynosi 26 000 zł (106 000 zł – 80 000 zł).
Ewidencja częściowo odpłatnego nabycia samochodu w księgach rachunkowych:
Wn konto 010 „Środki trwałe” 80 000 zł
Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 80 000 zł
Przychód z tytułu częściowo odpłatnego otrzymania rzeczy w kwocie 26 000 zł powiększy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.
Ewidencja częściowo odpłatnego nabycia samochodu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów:
Kol. 8 „Pozostałe przychody” 26 000 zł
Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w przypadku ich zakupu wycenia się według ceny nabycia (również wtedy, gdy cena ta różni się od ceny rynkowej).
Przypominamy, że ceną nabycia – w myśl art. 28 ust. 2 ustawy – jest cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu – powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
II. Przychód z tytułu sprzedaży rzeczy i praw nabytych częściowo odpłatnie
Zmiana w zakresie kosztów uzyskania przychodów polega na nadaniu nowego brzmienia art. 15 ust. 1i updop oraz art. 22 ust. 1d updof. Przepisy te odnoszą się do zasad ustalania kosztów w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw (świadczeń), w związku z którymi został wcześniej określony przychód. Podatnicy dokonujący zbycia takich rzeczy lub praw (świadczeń) jako koszt uzyskania przychodu przyjmują:
1) wartość przychodu wykazanego z tytułu nieodpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie nabytych świadczeń,
2) wartość przychodu wykazanego z tytułu częściowo odpłatnie nabytych rzeczy, praw lub usług, powiększoną o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw (świadczeń)
– pomniejszoną o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 updop oraz art. 22h ust. 1 pkt 1 updof.
Przykład 2
Po upływie 12 miesięcy użytkowania samochodu podatnik sprzedał częściowo odpłatnie nabyty samochód (założenia z przykładu 1) za kwotę 92 000 zł, która stanowi przychód ze sprzedaży. Dokonane odpisy amortyzacyjne liczone do celów ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym wyniosły do momentu sprzedaży 21 200 zł (106 000 zł × 20%). Oznacza to, że kosztem uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży jest kwota 84 800 zł (106 000 zł – 21 200 zł). Tym samym podatnik osiągnął na tej sprzedaży dochód podatkowy wynoszący 7200 zł (92 000 zł – 84 800 zł). Amortyzacja bilansowa wyniosła 16 000 zł (80 000 zł × 20%).
Ewidencja kosztu ze zbycia częściowo odpłatnie nabytego samochodu w księgach rachunkowych:
Wn konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 16 000 zł
Wn konto 762 „Pozostałe koszty operacyjne” 64 000 zł
Ma konto 010 „Środki trwałe” 80 000 zł
Ewidencja kosztu ze zbycia częściowo odpłatnie nabytego samochodu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów:
Kol. 14 Pozostałe wydatki 84 800 zł
III. Amortyzacja rzeczy lub praw nabytych częściowo odpłatnie
Amortyzacja samochodu w przykładzie 2, stanowiąca koszty uzyskania przychodu, była liczona od ceny rynkowej, ponieważ nowelizacji uległy również przepisy o amortyzacji dotyczące sposobu ustalania wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej nabytej częściowo odpłatnie. W wyniku nowelizacji od 1 stycznia 2005 r. w obu ustawach o podatkach dochodowych znalazło się rozwiązanie, zgodnie z którym za wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej nabytej częściowo odpłatnie uważa się cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu ustalonego w związku z częściowo odpłatnym nabyciem.
Marianna Sobolewska
biegły rewident,
właścicielka Zakładu Usług
Rachunkowych „Buchalter” w Augustowie
Podstawy prawne
•  ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202
•  ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 78, poz. 684


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Finansowo-Księgowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA