REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ujęcie w księgach rachunkowych przychodów z tytułu otrzymania świadczeń częściowo odpłatnych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Od 1 stycznia 2005 r. zmieniły się przepisy podatkowe dotyczące przychodów i kosztów związanych ze świadczeniami częściowo odpłatnymi. Jak ewidencjonować takie świadczenia w księgach rachunkowych?
Zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych i ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzone nowelizacją tych ustaw od 1 stycznia 2005 r. dotyczą m.in. przychodów z tytułu otrzymania częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, jak również z tytułu otrzymania częściowo odpłatnie świadczeń.
I. Przychód z tytułu rzeczy i praw nabytych częściowo odpłatnie
Wprowadzenie tych rozwiązań oznacza, że przychód może zostać określony u podatnika, który nabywa rzecz lub prawo po cenie niższej niż ogólnie stosowana w obrocie takimi rzeczami lub prawami. W przypadku rzeczy i praw nabytych częściowo odpłatnie przychodem jest różnica między wartością tych rzeczy lub praw, ustalona na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, a ceną, jaką podatnik zapłacił za nabyte rzeczy i prawa. Podatnik, nabywając rzecz lub prawo za cenę niższą, sam powinien zdecydować, czy osiągnął z tego tytułu przychód.
Mogą istnieć uzasadnione przyczyny, na podstawie których podatnik miał prawo do nabycia za cenę niższą od ceny rynkowej.
Przykład 1
Podatnik zakupił nowy samochód o wartości rynkowej 106 000 zł, za kwotę netto 80 000 zł. Na fakturze VAT nie podano ekonomicznie uzasadnionej przyczyny niższej ceny, np. uszkodzenie samochodu, ogólnie dostępna cena promocyjna na samochód itp. Przychód z tytułu częściowo odpłatnego otrzymania rzeczy wynosi 26 000 zł (106 000 zł – 80 000 zł).
Ewidencja częściowo odpłatnego nabycia samochodu w księgach rachunkowych:
Wn konto 010 „Środki trwałe” 80 000 zł
Ma konto 300 „Rozliczenie zakupu” 80 000 zł
Przychód z tytułu częściowo odpłatnego otrzymania rzeczy w kwocie 26 000 zł powiększy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.
Ewidencja częściowo odpłatnego nabycia samochodu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów:
Kol. 8 „Pozostałe przychody” 26 000 zł
Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne w przypadku ich zakupu wycenia się według ceny nabycia (również wtedy, gdy cena ta różni się od ceny rynkowej).
Przypominamy, że ceną nabycia – w myśl art. 28 ust. 2 ustawy – jest cena zakupu składnika aktywów, obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu – powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym oraz powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, łącznie z kosztami transportu, jak też załadunku, wyładunku, składowania lub wprowadzenia do obrotu, a obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski.
II. Przychód z tytułu sprzedaży rzeczy i praw nabytych częściowo odpłatnie
Zmiana w zakresie kosztów uzyskania przychodów polega na nadaniu nowego brzmienia art. 15 ust. 1i updop oraz art. 22 ust. 1d updof. Przepisy te odnoszą się do zasad ustalania kosztów w przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie nabytych rzeczy lub praw (świadczeń), w związku z którymi został wcześniej określony przychód. Podatnicy dokonujący zbycia takich rzeczy lub praw (świadczeń) jako koszt uzyskania przychodu przyjmują:
1) wartość przychodu wykazanego z tytułu nieodpłatnie nabytych rzeczy lub praw, a także innych nieodpłatnie nabytych świadczeń,
2) wartość przychodu wykazanego z tytułu częściowo odpłatnie nabytych rzeczy, praw lub usług, powiększoną o wydatki na nabycie częściowo odpłatnych rzeczy lub praw (świadczeń)
– pomniejszoną o sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 updop oraz art. 22h ust. 1 pkt 1 updof.
Przykład 2
Po upływie 12 miesięcy użytkowania samochodu podatnik sprzedał częściowo odpłatnie nabyty samochód (założenia z przykładu 1) za kwotę 92 000 zł, która stanowi przychód ze sprzedaży. Dokonane odpisy amortyzacyjne liczone do celów ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym wyniosły do momentu sprzedaży 21 200 zł (106 000 zł × 20%). Oznacza to, że kosztem uzyskania przychodu z tytułu sprzedaży jest kwota 84 800 zł (106 000 zł – 21 200 zł). Tym samym podatnik osiągnął na tej sprzedaży dochód podatkowy wynoszący 7200 zł (92 000 zł – 84 800 zł). Amortyzacja bilansowa wyniosła 16 000 zł (80 000 zł × 20%).
Ewidencja kosztu ze zbycia częściowo odpłatnie nabytego samochodu w księgach rachunkowych:
Wn konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 16 000 zł
Wn konto 762 „Pozostałe koszty operacyjne” 64 000 zł
Ma konto 010 „Środki trwałe” 80 000 zł
Ewidencja kosztu ze zbycia częściowo odpłatnie nabytego samochodu w podatkowej księdze przychodów i rozchodów:
Kol. 14 Pozostałe wydatki 84 800 zł
III. Amortyzacja rzeczy lub praw nabytych częściowo odpłatnie
Amortyzacja samochodu w przykładzie 2, stanowiąca koszty uzyskania przychodu, była liczona od ceny rynkowej, ponieważ nowelizacji uległy również przepisy o amortyzacji dotyczące sposobu ustalania wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnej i prawnej nabytej częściowo odpłatnie. W wyniku nowelizacji od 1 stycznia 2005 r. w obu ustawach o podatkach dochodowych znalazło się rozwiązanie, zgodnie z którym za wartość początkową środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej nabytej częściowo odpłatnie uważa się cenę ich nabycia powiększoną o wartość przychodu ustalonego w związku z częściowo odpłatnym nabyciem.
Marianna Sobolewska
biegły rewident,
właścicielka Zakładu Usług
Rachunkowych „Buchalter” w Augustowie
Podstawy prawne
•  ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 25, poz. 202
•  ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 78, poz. 684


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Finansowo-Księgowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kapitał zakładowy spółki z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

Najniższa krajowa w 2026 r. i minimalna stawka godzinowa - jest oficjalna propozycja rządu

W dniu 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

REKLAMA

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Kupujesz rzeczy przez internet? Za te towary musisz zapłacić podatek w ciągu 14 dni

Polacy chętnie kupują różne rzeczy przez internet, ale nie wiedzą, że niektóre transakcje rządzą się swoimi prawami. Fiskus ma coraz więcej możliwości, żeby sprawdzić, kto nie zapłacił podatku PCC. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl, wyjaśnia, kiedy zachować szczególną czujność i jak uniknąć ewentualnych problemów ze skarbówką.

Można znaleźć 50 mld zł na podwyżkę kwoty wolnej w PIT do 60 tys. zł. Prof. Modzelewski podpowiada rządowi D. Tuska, gdzie szukać pieniędzy

Można domyślać się, że politycznym „być albo nie być” obecnego rządu jest „dowiezienie” (jak to się mówi) swoich obietnic z 2023 roku. Wśród nich najważniejszą (obiektywnie) jest podwyższenie do 60 tys. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to dziś nierealne, bo w tym roku w budżecie państwa z tego podatku pojawiła się kwota minus 22 mld złotych (tak, po raz pierwszy w historii mamy ujemne dochody budżetowe), a miało być za cały rok 31 mld zł (czyli o 60 mld zł mniej niż w roku 2024).

Obowiązkowy KSeF - podatnicy zagraniczni z większymi przywilejami niż polscy. Sprostowanie i wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

REKLAMA

Efektywny controlling w biznesie – czyli jaki? Jakie procesy w firmie można zauważalnie usprawnić dzięki wdrożeniu controllingu?

Controlling to znacznie więcej niż tylko kontrola kosztów czy tworzenie raportów. To kompleksowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, które dostarcza informacji niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji. Efektywny controlling staje się dziś jednym z kluczowych elementów przewagi konkurencyjnej, szczególnie w czasach dynamicznych zmian, rosnącej złożoności i presji na efektywność. Ale które obszary działalności firmy najbardziej zyskują na wdrożeniu nowoczesnego controllingu?

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

REKLAMA