Kiedy wyksięgowujemy różnice kursowe

Obowiązujące przepisy prawa dewizowego dopuszczają przechowywanie przez jednostki gospodarcze środków pieniężnych wyrażonych w walucie obcej w kraju na własnym rachunku walutowym w banku i wykorzystywanie ich do spłaty zobowiązań wobec kontrahentów zagranicznych oraz krajowych w zakresie wynikającym z ustawy – Prawo dewizowe i udzielonych na jej podstawie zezwoleń dewizowych, a także do pokrycia kosztów zagranicznych podróży służbowych i drobnych wydatków za granicą. Z drugiej jednak strony, zgodnie z ustawą o rachunkowości, księgi rachunkowe prowadzi się w języku polskim i w walucie polskiej – co powoduje konieczność przeliczenia każdej operacji wyrażonej w walucie obcej na złote polskie.

Z pytania zadanego przez Czytelnika wynika, że jednostka prowadzi zarówno rachunek złotówkowy, jak i walutowy, co może powodować pojawienie się kilku wątpliwości:

• według jakiego kursu należy przeliczyć dowody księgowe dotyczące wpłat i wypłat na walutowy rachunek bankowy środków pieniężnych opiewający na walutę obcą,

• w związku z faktem, iż kursy waluty obcej w dniu zapłaty należności i zobowiązań za wyeksportowane lub zaimportowane towary różnią się od siebie, zwłaszcza że każdy bank może stosować inny kurs sprzedaży lub zakupu walut – według jakiego kursu ma to nastąpić,

• według jakiego kursu przeliczyć stan walut obcych zgromadzonych na koniec okresu sprawozdawczego na walutowym rachunku bankowym, a także jak potraktować powstające na skutek tych przeliczeń różnice kursowe.

Szczegółowe zasady przeliczania na złote polskie aktywów i pasywów wyrażonych w walutach obcych i stosowania odpowiednich kursów tych walut oraz sposób rozliczania różnic kursowych powstałych na skutek tych przeliczeń reguluje art. 30 ustawy o rachunkowości. W świetle przywołanego przepisu:

• w przypadku operacji sprzedaży lub kupna walut oraz operacji zapłaty należności lub zobowiązań opiewających na waluty obce, zdarzenia te ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie kupna lub sprzedaży walut stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka (zob. art. 30 ust. 2 pkt 1 ustawy o rachunkowości),

• w przypadku pozostałych operacji opiewających na waluty obce, zdarzenia te ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie średnim ustalonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski na ten dzień, chyba że w zgłoszeniu celnym lub innym wiążącym jednostkę dokumencie ustalony został inny kurs (zob. art. 30 ust. 2 pkt 2 ustawy o rachunkowości).