REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rozliczyć koszty wydziałowe w przedsiębiorstwie produkcyjnym

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Przedsiębiorstwo produkuje na zlecenie około 50 szt. produktów miesięcznie. Są one niepowtarzalne i mają relatywnie wysoką wartość jednostkową. Jak prawidłowo, zgodnie z prawem bilansowym i podatkowym, rozliczać koszty wydziałowe (KW)?
RADA
Procedurę rozliczenia kosztów wydziałowych należy określić w zakładowym planie kont, gdyż zgodnie z art. 10 ustawy o rachunkowości stanowią one część polityki rachunkowości przedsiębiorstwa. Jeżeli zostaną spełnione warunki określone w tym artykule, to zasady rozliczeń kosztów wydziałowych, opisane w polityce rachunkowości, będą zgodne również z ustawą o podatku dochodowym.

UZASADNIENIE
Zasady rozliczeń kosztów pośrednich, w tym kosztów wydziałowych, określa art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowości:
Koszt wytworzenia produktu obejmuje koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu. Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakim znajduje się w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych. Za normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych uznaje się przeciętną, zgodną z oczekiwaniami w typowych warunkach, wielkość produkcji za daną liczbę okresów lub sezonów, przy uwzględnieniu planowanych remontów. (...)
Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:
• będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,
• ogólnego zarządu, które nie są związane z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje na dzień wyceny,
• magazynowania wyrobów gotowych i półproduktów, chyba że poniesienie tych kosztów jest niezbędne w procesie produkcji,
• kosztów sprzedaży produktów.
Przy niepełnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych należy najpierw podzielić koszty wydziałowe. Część, która odpowiada wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, należy zaliczyć do kosztów wytworzenia produktu. Wiąże się to m.in. z podziałem kosztów wydziałowych na koszty zmienne i stałe.
UWAGA!
Można jednak nie dzielić kosztów wydziałowych na koszty stałe i zmienne, jeśli z punktu widzenia ustalania kosztów i cen zleceń produkcyjnych dla klienta nie ma to specjalnego znaczenia, a w szczególności kiedy spowoduje to znaczne utrudnienie rozliczeń kosztów wydziałowych oraz skomplikuje ich ewidencję w systemie finansowo-księgowym przedsiębiorstwa.
Uproszczenie będzie zatem polegało na braku podziału kosztów wydziałowych na stałe i zmienne, na co pozwala art. 4 ust. 4 ustawy o rachunkowości, w którym stwierdza się, że: jednostka może w ramach przyjętych zasad (polityki) rachunkowości stosować uproszczenia, jeżeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpływu na realizację obowiązku określonego w art. 4 ust. 1.
Niestety, definicja kosztów wytworzenia produktu zawarta w ustawie o rachunkowości w art. 28 ust. 3 jest nieprecyzyjna i w zasadzie nie daje żadnych dodatkowych informacji co do ewidencji kosztów działalności przedsiębiorstwa, a tylko niepotrzebnie ją komplikuje.
W związku z przytoczonymi rozważaniami zaproponowany przez Czytelnika sposób rozliczenia (przykład 1) można uznać za prawidłowy.

Przykład 1
Wskaźnik współczynnika narzutu kosztów wydziałowych – WnKW to suma kosztów wydziałowych × 100% / suma bazy doliczeń (np. koszty bezpośrednie). Na koniec lutego uzyskaliśmy saldo na koncie 501 (koszty bezpośrednie) w wysokości 1 500 000 zł, w tym koszty bezpośrednie dotyczące produkcji zakończonej (produkty zakończone – 900 000 zł) oraz niezakończonej i saldo konta 503 (koszty wydziałowe) 300 000 zł. Aby przeksięgować koszty wydziałowe (dotyczące produktów gotowych) na konto 501, wyliczyliśmy wskaźnik WnKW = 300 000 zł × 100% / 1 500 000 zł = 20%. Zatem koszty wydziałowe dotyczące produktów gotowych to 20% × 900 000 zł = 180 000 zł. W podobny sposób rozliczyliśmy koszty wydziałowe na każdy produkt. Dokumentem PK przeksięgowaliśmy na koniec lutego: 180 000 zł Wn – konto 501, Ma – konto 503. Następnie przeksięgowaliśmy produkty gotowe na magazyn: 1 080 000 zł Wn – konto 601, Ma – konto 501.

Zaprezentowane przez Czytelnika rozwiązanie możemy uznać za prawidłowe pod warunkiem, że rozliczane koszty wydziałowe (koszty pośrednie) odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych, zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy o rachunkowości. Jeśli koszty wydziałowe będą konsekwentnie rozliczane według przedstawionej zasady, to nie istnieje potrzeba ponownego rozliczenia tych kosztów na koniec roku, gdyż będą już rozliczone.
UWAGA!
Należy pamiętać o tym, aby zasady rozliczeń kosztów wydziałowych ująć w zakładowym planie kont, gdyż ten proces powinien stanowić część polityki rachunkowości przedsiębiorstwa (art. 10 ustawy o rachunkowości). Taki sposób rozliczeń stosowany konsekwentnie będzie również zgodny z ustawą o podatku dochodowym.
Czytelnik przedstawił również inny sposób dokonania rozliczeń kosztów (przykład 2).

Przykład 2
Do opisanego typu produkcji zastosowaliśmy wzór na wskaźnik narzutu kosztów wydziałowych:
WnKW = koszty bezpośrednie dotyczące tylko zleceń zakończonych w danym miesiącu / (koszty bezpośrednie wszystkie na koniec danego miesiąca + koszty wydziałowe na koniec danego miesiąca), czyli WnKW = 900 000 zł / (1 500 000 zł + 300 000 zł) = 50%. Zatem koszty wydziałowe przeksięgowywane na koniec miesiąca na konto 501 = 50% × × 300 000 zł = 150 000 zł.
Czy to rozwiązanie jest również prawidłowe?

Rozwiązanie zaprezentowane w przykładzie 2 jest nieprawidłowe. Pamiętajmy, że podstawową zasadą przy rozliczaniu kosztów pośrednich jest to, że klucz rozliczeniowy musi być proporcjonalny do rozliczanych kosztów. W tym przypadku trudno dopatrzyć się tej proporcji. Poza tym należy rozliczać koszty wydziałowe w odniesieniu do produktów, które mają jako nośnik kosztów „przechwycić” koszty wydziałowe. Natomiast w przykładzie 2 licznik dotyczy kosztów bezpośrednich produkcji zakończonej (900 000 zł), a nie kosztów wydziałowych. Wskaźnik ten (przy takiej jego budowie) informuje tylko o tym, jaki jest udział procentowy kosztów bezpośrednich produkcji zakończonej (900 000 zł) w całkowitych kosztach (bezpośrednich i wydziałowych 1 500 000 zł + 300 000 zł) produkcji (zakończonej i niezakończonej) W analizowanym przypadku jest to 50%. Nie może to jednak stanowić podstawy rozliczeń kosztów wydziałowych na produkcję zakończoną i niezakończoną.

Roman Kotapski
konsultant ds. wdrożeń systemów budżetowania

• art. 4 ust. 4, art. 10, art. 28 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 267, poz. 2252


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kapitał zakładowy spółki z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

Najniższa krajowa w 2026 r. i minimalna stawka godzinowa - jest oficjalna propozycja rządu

W dniu 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

REKLAMA

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Kupujesz rzeczy przez internet? Za te towary musisz zapłacić podatek w ciągu 14 dni

Polacy chętnie kupują różne rzeczy przez internet, ale nie wiedzą, że niektóre transakcje rządzą się swoimi prawami. Fiskus ma coraz więcej możliwości, żeby sprawdzić, kto nie zapłacił podatku PCC. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl, wyjaśnia, kiedy zachować szczególną czujność i jak uniknąć ewentualnych problemów ze skarbówką.

Można znaleźć 50 mld zł na podwyżkę kwoty wolnej w PIT do 60 tys. zł. Prof. Modzelewski podpowiada rządowi D. Tuska, gdzie szukać pieniędzy

Można domyślać się, że politycznym „być albo nie być” obecnego rządu jest „dowiezienie” (jak to się mówi) swoich obietnic z 2023 roku. Wśród nich najważniejszą (obiektywnie) jest podwyższenie do 60 tys. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to dziś nierealne, bo w tym roku w budżecie państwa z tego podatku pojawiła się kwota minus 22 mld złotych (tak, po raz pierwszy w historii mamy ujemne dochody budżetowe), a miało być za cały rok 31 mld zł (czyli o 60 mld zł mniej niż w roku 2024).

Obowiązkowy KSeF - podatnicy zagraniczni z większymi przywilejami niż polscy. Sprostowanie i wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

REKLAMA

Efektywny controlling w biznesie – czyli jaki? Jakie procesy w firmie można zauważalnie usprawnić dzięki wdrożeniu controllingu?

Controlling to znacznie więcej niż tylko kontrola kosztów czy tworzenie raportów. To kompleksowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, które dostarcza informacji niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji. Efektywny controlling staje się dziś jednym z kluczowych elementów przewagi konkurencyjnej, szczególnie w czasach dynamicznych zmian, rosnącej złożoności i presji na efektywność. Ale które obszary działalności firmy najbardziej zyskują na wdrożeniu nowoczesnego controllingu?

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

REKLAMA