REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalić podstawę opodatkowania VAT oraz moment powstania obowiązku przy obrocie wierzytelnościami

REKLAMA

Spółka cywilna w ramach prowadzonej działalności (PKD 67.13.Z - działalność pomocnicza finansowa) na podstawie zawartej umowy cesji zakupiła wierzytelność o wartości 39 000 zł za cenę 30 000 zł. Po zawarciu umowy ugody z dłużnikiem uzyskała 35 000 zł. Jak ustalić: przychód, podstawę opodatkowania VAT i moment powstania obowiązku podatkowego?
RADA
Przychodem w przypadku obrotu wierzytelnościami jest przychód uzyskiwany ze sprzedaży nabytych wierzytelności lub w związku z uregulowaniem długu (jego części) przez dłużnika, czyli 35 000 zł.
Podstawę opodatkowania na gruncie VAT stanowi różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą otrzymywaną przez dotychczasowego wierzyciela, czyli 9000 zł.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie usługi, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (przez dzień wykonania usługi należy rozumieć dzień, w którym zawierana jest umowa cesji).

UZASADNIENIE
Wierzytelność jest to prawo majątkowe, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Sprzedaż wierzytelności została uregulowana w Kodeksie cywilnym. Wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Sytuacja taka oznacza w praktyce zmianę wierzyciela. Przeniesienie takie określane jest jako przelew wierzytelności, czyli cesja. Stronami umowy przelewu wierzytelności są: cedent, czyli podmiot, który przed zawarciem umowy był wierzycielem – zbywca wierzytelności, oraz cesjonariusz, tj. podmiot, który z danym wierzycielem – cedentem zawarł umowę cesji – nabywca wierzytelności.
Skutki podatkowe obrotu wierzytelnościami na gruncie VAT budzą nadal kontrowersje. W piśmie z 23 grudnia 2004 r. (nr PP3-06021297/2004/AK/15198 BM6; pismo to stanowi odpowiedź na interpelację poselską) Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odsprzedaży mieści się w pojęciu faktoringu, a w konsekwencji usługa tego typu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bez możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku.
Przyjęcie takiego stanowiska oznacza, że spółka, kupując wierzytelność w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, świadczy na rzecz dotychczasowych wierzycieli usługę opodatkowaną stawką 22%. Podstawę opodatkowania w tej sytuacji stanowi, jak wyjaśnił Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie C-305/01, różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą otrzymywaną przez dotychczasowego wierzyciela (bez znaczenia jest, jaką kwotę faktycznie otrzyma nabywca wierzytelności, sprzedając ją lub ściągając dług).
Jednocześnie należy uznać, że o ile umowa zawarta między stronami umowy cesji wierzytelności nie stanowi inaczej, ustalone wynagrodzenie jest kwotą brutto, a więc zawiera już podatek VAT. W celu ustalenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku VAT należy zastosować tzw. metodę „w stu”.
W omawianym przypadku oznaczałoby to, że podstawą opodatkowania netto jest kwota 7377,05 zł (9000 zł x 100 : 122), a podatek VAT stanowi kwota 1622,95 zł.
Jeśli chodzi o moment powstania obowiązku podatkowego, to, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, powstanie on z chwilą wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie usługi, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (przez dzień wykonania usługi należy rozumieć dzień, w którym zawierana jest umowa cesji).
Nie każda forma zbycia wierzytelności podlega opodatkowaniu. Jeżeli firma dokonuje zbycia wierzytelności własnej jako formy odzyskania choćby części zapłaty wynikającej z tej wierzytelności, nie stanowi to w zakresie VAT ani dostawy towarów, ani świadczenia usług, w związku z czym nie podlega VAT. Problem ten był omawiamy w nr. 5 „MONITORA księgowego”.
Skutki w podatku dochodowym
Odpowiedź należy rozpocząć od wskazania wątpliwości co do klasyfikacji przychodów uzyskiwanych z obrotu wierzytelnościami w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Z jednej strony wskazać można wyjaśnienia organów podatkowych, w których prezentują stanowisko, że przychody takie zaliczyć należy do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. przykładowo pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna z 10 października 2003 r., nr PDI-415-3168-134/03). Z drugiej jednak strony część organów podatkowych stoi na stanowisku, że przychody takie zaliczyć należy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z 28 grudnia 2004 r., nr BD-G 188-2004).
Biorąc pod uwagę obydwa stanowiska, należy stwierdzić, iż prawidłowe jest pierwsze z zaprezentowanych. Przemawia za tym definicja pozarolniczej działalności gospodarczej, którą jest, zgodnie z art. 5a pkt 6 updof, działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 updof.
Niezależnie jednak od przyjętego stanowiska przychodem w przypadku obrotu wierzytelnościami jest przychód uzyskiwany ze sprzedaży nabytych wierzytelności lub w związku z uregulowaniem długu (jego części) przez dłużnika. W omawianym przypadku przychodem tym jest kwota 35 000 zł.

• art. 5a pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 3 oraz art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 19 ust. 4 oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484

Tomasz Krywan
konsultant podatkowy


Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Budżet państwa 2026: inflacja, PKB, dochody (podatki), wydatki, deficyt i dług publiczny

W dniu 5 grudnia 2025 r. Sejm przyjął ustawę budżetową na 2026 rok. Ministerstwo Finansów informuje, że w przyszłym roku wg. prognoz przyjętych do projektu ustawy budżetowej na 2026 r. produkt krajowy brutto (PKB) wzrośnie realnie o 3,5%, inflacja średnioroczna wyniesie 3,0%, a stopa bezrobocia ukształtuje się na koniec roku na poziomie 5,0%.

Rozliczenie kryptowalut za 2025 r. Najczęstsze błędy, które mogą kosztować Cię fortunę

Inwestujesz w kryptowaluty, handlujesz na giełdach albo płacisz nimi za usługi? Uwaga – nawet jeśli nie osiągnąłeś zysku, możesz mieć obowiązek złożenia PIT-38. Polskie przepisy dotyczące walut wirtualnych są precyzyjne, ale pełne pułapek: niewłaściwe udokumentowanie kosztów, błędne ustalenie dochodu czy brak rejestracji działalności mogą skończyć się karami i wysokimi dopłatami podatkowymi. Sprawdź, jak bezpiecznie rozliczyć krypto w 2025 r. i uniknąć kosztownych błędów przed skarbówką.

KSeF w ogniu krytyki. ZPP ostrzega przed ryzykiem dla firm i żąda odsunięcia terminu wdrożenia

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców alarmuje, że wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur w obecnym kształcie może poważnie zagrozić działalności wielu firm, szczególnie tych z sektora MŚP. Choć organizacja popiera cyfryzację rozliczeń podatkowych, wskazuje na liczne ryzyka techniczne, organizacyjne oraz naruszenia ochrony danych. ZPP domaga się przesunięcia terminu wdrożenia KSeF i dopracowania systemu, zanim stanie się on obowiązkowy.

KSeF wchodzi w życie w 2026 r. Przewodnik dla przedsiębiorców i księgowych

Od 2026 r. przedsiębiorcy będą zobowiązani do wystawiania i odbierania faktur w KSeF. Wdrożenie systemu wymaga dostosowania procedur oraz przeszkolenia osób odpowiedzialnych za rozliczenia. Właściwe przygotowanie ułatwiają kursy online Krajowej Izby Księgowych, które krok po kroku wyjaśniają zasady pracy w KSeF. W artykule omawiamy, czym jest KSeF, co się zmieni i jaki kurs wybrać.

REKLAMA

Rok 2026 r.: w KSeF pojawią się dokumenty, które będą udawać faktury VAT, czyli „faktury widmo”

Dla części czytelników tytuł niniejszego artykułu może być szokujący, ale problem ten sygnalizują co bardziej dociekliwi księgowi. Idzie o co najmniej dwa masowe zdarzenia, które będą mieć miejsce w 2026 roku i latach następnych – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Fundacje rodzinne w Polsce: stabilizacja podatkowa, czy dalsza niepewność po wecie Prezydenta? Jakie zasady opodatkowania w 2026 roku?

Weto Prezydenta RP do nowelizacji przepisów podatkowych dotyczących fundacji rodzinnych wywołało falę dyskusji w środowisku doradców. Brak zmian oznacza, że w 2026 roku fundacje rodzinne będą podlegać dotychczasowym zasadom opodatkowania. Czy taka decyzja zapewni wyczekiwaną stabilność, czy wręcz przeciwnie – pogłębi niepewność prawną wokół kluczowego instrumentu sukcesyjnego?

KAS wprowadza generowanie tokenów w KSeF 2.0 – ważne terminy, ostrzeżenia i zmiany dla przedsiębiorców

Krajowa Administracja Skarbowa zapowiada nową funkcjonalność w Module Certyfikatów i Uprawnień, która pozwoli przedsiębiorcom generować tokeny potrzebne do uwierzytelniania w KSeF 2.0. KAS wskazuje kluczowe terminy, różnice między tokenami KSeF 1.0 i 2.0 oraz ostrzega przed cyberoszustami wyłudzającymi dane.

Koniec roku podatkowego 2025 w księgowości: najważniejsze obowiązki i terminy

Koniec roku podatkowego to dla przedsiębiorców moment podsumowań i analizy wyników finansowych. Zanim jednak przyjdzie czas na wyciąganie wniosków, należy zmierzyć się z corocznymi obowiązkami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej. Choć formalnie rok podatkowy dla prowadzących jednoosobową działalność pokrywa się z rokiem kalendarzowym, już teraz warto przygotować się do jego zamknięcia i uporządkować sprawy księgowe oraz podatkowe.

REKLAMA

SKwP: Księgowi i biura rachunkowe nie odpowiadają za wdrożenie i stosowanie KSeF w firmach, ani za prawidłowe wystawianie i odbieranie e-faktur

W piśmie z 1 grudnia 2025 r. do Ministra Finansów i Gospodarki, Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce dr hab. Stanisław Hońko zaapelował, aby oficjalne przekazy Ministerstwa Finansów i KAS promujące KSeF zawierały jasny komunikat, że podatnicy, a nie księgowi i biura rachunkowe, są odpowiedzialni za wdrożenie i funkcjonowanie KSeF. Zdaniem SKwP, księgowi ani biura rachunkowe nie odpowiadają w szczególności za prawidłowe wystawianie i odbieranie faktur elektronicznych, ani błędy systemów informatycznych KAS. Prezes SKwP wskazał również na brak wszystkich niezbędnych przepisów i niemożność pełnego przetestowania systemów informatycznych.

List do władzy w sprawie KSeF w 2026 roku. Prof. Modzelewski: Dajcie podatnikom prawo rezygnacji z obowiązku stosowania KSeF przy wystawianiu i odbieraniu faktur

Profesor Witold Modzelewski apeluje do Ministra Finansów i Gospodarki oraz całego rządu, aby w roku 2026 dać wszystkim wystawcom i adresatom faktur VAT możliwość rezygnacji z obowiązku wystawiania i otrzymywania faktur przy pomocy KSeF.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA