Ze względu na wejście w życie nowych przepisów RODO zmieniliśmy sposób
logowania do produktu i sklepu internetowego, w taki sposób aby chronić dane
osobowe zgodnie z najwyższymi standardami.
Prosimy o zmianę dotychczasowego loginu na taki, który będzie adresem
e-mail.
Spółka cywilna w ramach prowadzonej działalności (PKD 67.13.Z - działalność pomocnicza finansowa) na podstawie zawartej umowy cesji zakupiła wierzytelność o wartości 39 000 zł za cenę 30 000 zł. Po zawarciu umowy ugody z dłużnikiem uzyskała 35 000 zł. Jak ustalić: przychód, podstawę opodatkowania VAT i moment powstania obowiązku podatkowego?
RADA
Przychodem w przypadku obrotu wierzytelnościami jest przychód uzyskiwany ze sprzedaży nabytych wierzytelności lub w związku z uregulowaniem długu (jego części) przez dłużnika, czyli 35 000 zł.
Podstawę opodatkowania na gruncie VAT stanowi różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą otrzymywaną przez dotychczasowego wierzyciela, czyli 9000 zł.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie usługi, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (przez dzień wykonania usługi należy rozumieć dzień, w którym zawierana jest umowa cesji).
UZASADNIENIE
Wierzytelność jest to prawo majątkowe, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Sprzedaż wierzytelności została uregulowana w Kodeksie cywilnym. Wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Sytuacja taka oznacza w praktyce zmianę wierzyciela. Przeniesienie takie określane jest jako przelew wierzytelności, czyli cesja. Stronami umowy przelewu wierzytelności są: cedent, czyli podmiot, który przed zawarciem umowy był wierzycielem – zbywca wierzytelności, oraz cesjonariusz, tj. podmiot, który z danym wierzycielem – cedentem zawarł umowę cesji – nabywca wierzytelności.
Skutki podatkowe obrotu wierzytelnościami na gruncie VAT budzą nadal kontrowersje. W piśmie z 23 grudnia 2004 r. (nr PP3-06021297/2004/AK/15198 BM6; pismo to stanowi odpowiedź na interpelację poselską) Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odsprzedaży mieści się w pojęciu faktoringu, a w konsekwencji usługa tego typu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bez możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku.
Przyjęcie takiego stanowiska oznacza, że spółka, kupując wierzytelność w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, świadczy na rzecz dotychczasowych wierzycieli usługę opodatkowaną stawką 22%. Podstawę opodatkowania w tej sytuacji stanowi, jak wyjaśnił Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie C-305/01, różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą otrzymywaną przez dotychczasowego wierzyciela (bez znaczenia jest, jaką kwotę faktycznie otrzyma nabywca wierzytelności, sprzedając ją lub ściągając dług).
Jednocześnie należy uznać, że o ile umowa zawarta między stronami umowy cesji wierzytelności nie stanowi inaczej, ustalone wynagrodzenie jest kwotą brutto, a więc zawiera już podatek VAT. W celu ustalenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku VAT należy zastosować tzw. metodę „w stu”.
W omawianym przypadku oznaczałoby to, że podstawą opodatkowania netto jest kwota 7377,05 zł (9000 zł x 100 : 122), a podatek VAT stanowi kwota 1622,95 zł.
Jeśli chodzi o moment powstania obowiązku podatkowego, to, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, powstanie on z chwilą wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie usługi, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (przez dzień wykonania usługi należy rozumieć dzień, w którym zawierana jest umowa cesji).
Nie każda forma zbycia wierzytelności podlega opodatkowaniu. Jeżeli firma dokonuje zbycia wierzytelności własnej jako formy odzyskania choćby części zapłaty wynikającej z tej wierzytelności, nie stanowi to w zakresie VAT ani dostawy towarów, ani świadczenia usług, w związku z czym nie podlega VAT. Problem ten był omawiamy w nr. 5 „MONITORA księgowego”.
Skutki w podatku dochodowym
Odpowiedź należy rozpocząć od wskazania wątpliwości co do klasyfikacji przychodów uzyskiwanych z obrotu wierzytelnościami w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Z jednej strony wskazać można wyjaśnienia organów podatkowych, w których prezentują stanowisko, że przychody takie zaliczyć należy do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. przykładowo pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna z 10 października 2003 r., nr PDI-415-3168-134/03). Z drugiej jednak strony część organów podatkowych stoi na stanowisku, że przychody takie zaliczyć należy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z 28 grudnia 2004 r., nr BD-G 188-2004).
Biorąc pod uwagę obydwa stanowiska, należy stwierdzić, iż prawidłowe jest pierwsze z zaprezentowanych. Przemawia za tym definicja pozarolniczej działalności gospodarczej, którą jest, zgodnie z art. 5a pkt 6 updof, działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 updof.
Niezależnie jednak od przyjętego stanowiska przychodem w przypadku obrotu wierzytelnościami jest przychód uzyskiwany ze sprzedaży nabytych wierzytelności lub w związku z uregulowaniem długu (jego części) przez dłużnika. W omawianym przypadku przychodem tym jest kwota 35 000 zł.
• art. 5a pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 3 oraz art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 19 ust. 4 oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484
Tomasz Krywan
konsultant podatkowy
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji
kliknij tutaj.
Potwierdź zapis
Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.
