REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak ustalić podstawę opodatkowania VAT oraz moment powstania obowiązku przy obrocie wierzytelnościami

REKLAMA

Spółka cywilna w ramach prowadzonej działalności (PKD 67.13.Z - działalność pomocnicza finansowa) na podstawie zawartej umowy cesji zakupiła wierzytelność o wartości 39 000 zł za cenę 30 000 zł. Po zawarciu umowy ugody z dłużnikiem uzyskała 35 000 zł. Jak ustalić: przychód, podstawę opodatkowania VAT i moment powstania obowiązku podatkowego?
RADA
Przychodem w przypadku obrotu wierzytelnościami jest przychód uzyskiwany ze sprzedaży nabytych wierzytelności lub w związku z uregulowaniem długu (jego części) przez dłużnika, czyli 35 000 zł.
Podstawę opodatkowania na gruncie VAT stanowi różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą otrzymywaną przez dotychczasowego wierzyciela, czyli 9000 zł.
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie usługi, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (przez dzień wykonania usługi należy rozumieć dzień, w którym zawierana jest umowa cesji).

UZASADNIENIE
Wierzytelność jest to prawo majątkowe, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Sprzedaż wierzytelności została uregulowana w Kodeksie cywilnym. Wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią. Sytuacja taka oznacza w praktyce zmianę wierzyciela. Przeniesienie takie określane jest jako przelew wierzytelności, czyli cesja. Stronami umowy przelewu wierzytelności są: cedent, czyli podmiot, który przed zawarciem umowy był wierzycielem – zbywca wierzytelności, oraz cesjonariusz, tj. podmiot, który z danym wierzycielem – cedentem zawarł umowę cesji – nabywca wierzytelności.
Skutki podatkowe obrotu wierzytelnościami na gruncie VAT budzą nadal kontrowersje. W piśmie z 23 grudnia 2004 r. (nr PP3-06021297/2004/AK/15198 BM6; pismo to stanowi odpowiedź na interpelację poselską) Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odsprzedaży mieści się w pojęciu faktoringu, a w konsekwencji usługa tego typu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT bez możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku.
Przyjęcie takiego stanowiska oznacza, że spółka, kupując wierzytelność w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, świadczy na rzecz dotychczasowych wierzycieli usługę opodatkowaną stawką 22%. Podstawę opodatkowania w tej sytuacji stanowi, jak wyjaśnił Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniu w sprawie C-305/01, różnica pomiędzy wartością nominalną wierzytelności cedowanej a kwotą otrzymywaną przez dotychczasowego wierzyciela (bez znaczenia jest, jaką kwotę faktycznie otrzyma nabywca wierzytelności, sprzedając ją lub ściągając dług).
Jednocześnie należy uznać, że o ile umowa zawarta między stronami umowy cesji wierzytelności nie stanowi inaczej, ustalone wynagrodzenie jest kwotą brutto, a więc zawiera już podatek VAT. W celu ustalenia podstawy opodatkowania i kwoty podatku VAT należy zastosować tzw. metodę „w stu”.
W omawianym przypadku oznaczałoby to, że podstawą opodatkowania netto jest kwota 7377,05 zł (9000 zł x 100 : 122), a podatek VAT stanowi kwota 1622,95 zł.
Jeśli chodzi o moment powstania obowiązku podatkowego, to, zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, powstanie on z chwilą wystawienia przez spółkę faktury dokumentującej wykonanie usługi, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wykonania usługi (przez dzień wykonania usługi należy rozumieć dzień, w którym zawierana jest umowa cesji).
Nie każda forma zbycia wierzytelności podlega opodatkowaniu. Jeżeli firma dokonuje zbycia wierzytelności własnej jako formy odzyskania choćby części zapłaty wynikającej z tej wierzytelności, nie stanowi to w zakresie VAT ani dostawy towarów, ani świadczenia usług, w związku z czym nie podlega VAT. Problem ten był omawiamy w nr. 5 „MONITORA księgowego”.
Skutki w podatku dochodowym
Odpowiedź należy rozpocząć od wskazania wątpliwości co do klasyfikacji przychodów uzyskiwanych z obrotu wierzytelnościami w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
Z jednej strony wskazać można wyjaśnienia organów podatkowych, w których prezentują stanowisko, że przychody takie zaliczyć należy do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (por. przykładowo pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego Wrocław Fabryczna z 10 października 2003 r., nr PDI-415-3168-134/03). Z drugiej jednak strony część organów podatkowych stoi na stanowisku, że przychody takie zaliczyć należy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w piśmie z 28 grudnia 2004 r., nr BD-G 188-2004).
Biorąc pod uwagę obydwa stanowiska, należy stwierdzić, iż prawidłowe jest pierwsze z zaprezentowanych. Przemawia za tym definicja pozarolniczej działalności gospodarczej, którą jest, zgodnie z art. 5a pkt 6 updof, działalność zarobkowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4–9 updof.
Niezależnie jednak od przyjętego stanowiska przychodem w przypadku obrotu wierzytelnościami jest przychód uzyskiwany ze sprzedaży nabytych wierzytelności lub w związku z uregulowaniem długu (jego części) przez dłużnika. W omawianym przypadku przychodem tym jest kwota 35 000 zł.

• art. 5a pkt 6, art. 10 ust. 1 pkt 3 oraz art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538
• art. 19 ust. 4 oraz art. 29 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 179, poz. 1484

Tomasz Krywan
konsultant podatkowy


Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Nowe limity podatkowe dla samochodów firmowych od 2026 r. MF: dotyczą też umów leasingu i najmu zawartych wcześniej, jeżeli auto nie zostało ujęte w ewidencji środków trwałych przed 1 stycznia

Od 1 stycznia 2026 r. zmieniają się limity dotyczące zaliczania do kosztów podatkowych wydatków na samochody firmowe. Ministerstwo Finansów informuje, że te nowe limity mają zastosowanie do umów leasingu i najmu zawartych przed 1 stycznia 2026 r., jeśli charakter tych umów (pod względem wymogów prawa podatkowego), nie pozwala na wprowadzenie pojazdu do ewidencji środków trwałych.

Szybszy zwrot VAT po wdrożeniu KSeF. Ale księgowi będą poddani jeszcze większej presji czasu

Chociaż wokół wdrożenia KSeF nie przestają narastać wątpliwości, to trzeba uczciwie przyznać, że nowy system przyniesie również wymierne korzyści. Firmy mogą liczyć na rekordowo szybkie zwroty VAT i wreszcie uwolnić się od uciążliwego gromadzenia całych ton papierowej dokumentacji. O ile to ostatnie jest też ulgą dla księgowych, o tyle mechanizm odzyskiwania VAT budzi pewne obawy.

Potwierdzenie transakcji fakturowanej w KSeF. MF: dobrowolna opcja poza przepisami. Jakie dokumenty można wydać nabywcy po wystawieniu faktury w KSeF w trybie: ONLINE, OFFLINE i awaryjnym?

W opublikowanym przez Ministerstwo Finansów Podręczniku KSeF 2.0 (część II) jest dokładnie opisana możliwość wydania nabywcy „potwierdzenia transakcji” w przypadkach wystawienia faktury w KSeF w trybie ONLINE, OFFLINE, czy w trybie awaryjnym. Okazuje się, że jest to całkowicie dobrowolna opcja, która nie jest i nie będzie uregulowana przepisami. Do czego więc może służyć to potwierdzenie transakcji i jak je wystawiać?

Reklama dźwignią handlu. A co z podatkami? Jak rozliczyć napis LED zawieszony na budynku?

Czy napis LED zawieszony na budynku ulepsza go? A może stanowi odrębny środek trwały? Odpowiedź na to pytanie ma istotne znaczenia dla prawidłowego przeprowadzenia rozliczeń podatkowych. A co na to organy skarbowe?

REKLAMA

Zmiany w podatkach 2026: powrót wyższej składki zdrowotnej, KSeF, JPK_CIT oraz zamrożone progi PIT

Choć głośne zmiany podatkowe ostatecznie nie wejdą w życie w 2026 r., od 1 stycznia zaczynają obowiązywać regulacje, które mogą realnie podnieść obciążenia przedsiębiorców – i to bez zmiany stawek podatkowych. Niższe limity dla aut firmowych, powrót wyższej składki zdrowotnej, KSeF, JPK_CIT oraz zamrożone progi PIT oznaczają dla wielu firm ukryte podwyżki sięgające kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie.

KSeF 2026: państwowa infrastruktura cyfrowa, która zmienia biznes głębiej niż samo fakturowanie

KSeF to nie kolejny obowiązek podatkowy, lecz jedna z największych transformacji cyfrowych polskiej gospodarki. Od 2026 roku system zmieni nie tylko sposób wystawiania faktur, ale całą architekturę zarządzania danymi finansowymi, ryzykiem i płynnością w firmach. Eksperci Ministerstwa Finansów, KAS i rynku IT zgodnie podkreślają: to moment, w którym państwo staje się operatorem infrastruktury biznesowej, a przedsiębiorstwa muszą nauczyć się funkcjonować w czasie rzeczywistym.

Przelewy bankowe w Święta i Nowy Rok. Kiedy wysłać przelew, by na pewno doszedł przed końcem roku?

Koniec roku obfituje w dużo dni wolnych. Co z przelewami bankowymi wysłanymi w tych dniach dniach? Kiedy najlepiej wysłać przelew, aby dotarł na czas? Czy będą działać płatności natychmiastowe? Warto terminowe płatności zaplanować z wyprzedzeniem.

Aplikacja Podatnika KSeF – jak korzystać z bezpłatnego narzędzia? [Webinar INFORAKADEMII]

Praktyczny webinar „Aplikacja Podatnika KSeF – jak korzystać z bezpłatnego narzędzia?” poprowadzi Tomasz Rzepa, doradca podatkowy i ekspert INFORAKADEMII. Ekspert wyjaśni, jak najefektywniej korzystać z bezpłatnego narzędzia do wystawiania faktur po wejściu w życie obowiązku korzystania z KSeF. Każdy z uczestników webinaru będzie miał możliwość zadania pytań, a po webinarze otrzyma imienny certyfikat.

REKLAMA

Można korzystnie i bezpiecznie zrestrukturyzować zadłużenie firmy w 2026 roku. Prawo przewiduje kilka możliwości by uniknąć szybkiej egzekucji

Grudzień to dla wielu przedsiębiorców czas rozliczeń i planów na kolejny rok. To ostatnie okno dla firm z problemami finansowymi, aby zdecydować, czy wejdą w 2026 rok z planem restrukturyzacji, czy z narastającym ryzykiem upadłości. 2025 rok może być w Polsce pierwszym, w którym przekroczona zostanie liczba 5000 restrukturyzacji. Ponadto od sierpnia obowiązują znowelizowane przepisy implementujące tzw. „Dyrektywę drugiej szansy”, które promują restrukturyzację zamiast likwidacji i zmieniają zasady gry dla dłużników i wierzycieli.

JPK VAT - zmiany od 2026 roku: dostosowanie do KSeF i systemu kaucyjnego. Ważne oznaczenia: OFF, BFK, DI

W dniu 12 grudnia 2025 r. Minister Finansów i Gospodarki podpisał nowelizację, nowelizacji z 2023 r. rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług. Rozporządzenie wchodzi w życie 18 grudnia 2025 r. Ale zmiany dotyczą ewidencji JPK_VAT z deklaracją składanych za okresy rozliczeniowe od 1 lutego 2026 r.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

REKLAMA