Jak ująć w księgach otrzymany zadatek oraz zapłaconą prowizję

Otrzymany zadatek będzie figurował, do czasu podpisania aktu notarialnego, na koncie „Przychody przyszłych okresów”. Usługa zakupiona od pośrednika w obrocie nieruchomościami jest wykazywana na koncie „Usługi obce” i stanowi koszt w momencie jej poniesienia.

Zadatek jest formą zaliczki (przedpłaty) różni się jednak skutkami prawnymi. Gdyby strona otrzymująca zadatek odstąpiła od umowy, to druga strona może żądać zwrotu sumy dwukrotnie wyższej. W odwrotnym przypadku, gdyby rozwiązanie umowy nastąpiło z winy przekazującego zadatek, druga strona ma prawo zadatek zatrzymać.

Zatrzymany zadatek stanowi przychód do opodatkowania.

W księgach rachunkowych otrzymany zadatek kwalifikuje się jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. W momencie podpisania aktu notarialnego i przekazania nieruchomości wartość zadatku należy przenieść do przychodów bieżącego okresu.

Jeśli nieruchomość była zakwalifikowana jako środek trwały lub inwestycja w nieruchomość, to przychód ze sprzedaży odnosimy do pozostałych przychodów operacyjnych. Gdyby jednak nieruchomość stanowiła składnik towarów, wówczas przychód ze sprzedaży odnosimy na konto „Przychody ze sprzedaży”.

Zadatek w księgach rachunkowych jest ewidencjonowany w identyczny sposób jak zaliczka. Rodzi również te same skutki podatkowe.

Ustawa o podatku od towarów i usług w art. 19 ust. 1 pkt 11 wyraźnie stanowi, że jeśli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

W przypadku gdy przy sprzedaży nieruchomości spółka korzysta z pomocy pośrednika, kosztem usługi wykazanym w fakturze obciążamy konto „Usługi obce”.

Przykład