REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak aktualizować należności od kontrahentów zagranicznych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

Spółka posiada wyrażoną w euro należność od kontrahenta zagranicznego. W związku z istnieniem zagrożenia dla odzyskania tej należności postanowiono dokonać odpisu aktualizującego jej wartość. Jaki kurs należy zastosować, dokonując tego odpisu?
Proszę o przedstawienie sposobu ujęcia tej operacji w księgach rachunkowych spółki oraz o określenie jej skutków w podatku dochodowym.

RADA

Jeżeli odpis aktualizujący wartość należności tworzony jest w ciągu roku, to dokonuje się go według kursu przyjętego do przeliczenia należności w momencie jej powstania (czyli według kursu historycznego). Na dzień bilansowy należy przeprowadzić ponowną wycenę należności i dokonać przeliczenia odpisu. Do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć tę część należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, jednak pod warunkiem uprawdopodobnienia jej nieściągalności. Szczegóły w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Zasada ostrożności zawarta w art. 7 ust. 1 ustawy o rachunkowości nakazuje uwzględniać w księgach rachunkowych zmniejszenie (sprostowanie) wartości użytkowej lub handlowej aktywów. Dotyczy to także należności, co do których istnieje wątpliwość, czy przyniosą jednostce przewidywany wpływ korzyści ekonomicznych. Fakt ten skutkuje dokonaniem odpisu aktualizującego wartość należności.

Odpisy aktualizujące należności w walutach obcych – ujęcie rachunkowe

W momencie powstania należność w księgach rachunkowych spółki ujmuje się w wartości nominalnej. W przypadku faktur wystawionych w walutach obcych ich wartość przelicza się na polskie złote według kursu średniego NBP z dnia wystawienia faktury.

Jeżeli jednak pojawi się zagrożenie dla możliwości faktycznego uzyskania wpływu z tytułu tej należności, to należy dokonać odpisu aktualizującego jej wartość. Zagadnienie to uregulowane zostało w art. 35b ustawy o rachunkowości. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu odpisy aktualizujące wartość należności zalicza się odpowiednio do pozostałych kosztów operacyjnych lub do kosztów finansowych – zależnie od rodzaju należności, której dotyczy odpis aktualizacji.

Jeżeli odpis dokonywany jest już w ciągu roku, to wycenia się go według kursu zastosowanego do przeliczenia faktury na dzień powstania należności – w tym momencie nie powstają żadne różnice kursowe.

WAŻNE!
Dokonanie w trakcie roku odpisu aktualizującego należność w walucie obcej nie skutkuje powstaniem różnic kursowych.

Jeżeli jednak na dzień bilansowy niezapłacona należność nadal będzie figurować w księgach spółki, to będzie ona podlegać wycenie, o której mowa w art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Zgodnie z zapisami tego artykułu wyrażone w walutach obcych składniki aktywów i pasywów wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy – po obowiązującym na ten dzień średnim kursie NBP.

Po dokonaniu wyceny należności należy ponownie przeliczyć wysokość odpisu aktualizującego, zwiększając jego wysokość (w sytuacji gdy średni kurs NBP na dzień bilansowy jest wyższy od kursu średniego z dnia wystawienia faktury) lub też zmniejszając ją (gdy kurs średni NBP na dzień bilansowy jest niższy od kursu z dnia wystawienia faktury). Jeżeli odpisem aktualizującym objęta była tylko część należności, to różnice kursowe powstałe w efekcie wyceny bilansowej dotyczące części nieobjętej odpisem aktualizującym ujmuje się w kosztach lub przychodach finansowych.

Odpisy aktualizujące należności w walutach obcych – ujęcie podatkowe

Odpisy aktualizujące wartość należności wyrażonych w walutach obcych zalicza się do kosztów uzyskania przychodu na tych samych zasadach, które dotyczą należności krajowych. Zagadnienie to zostało uregulowane w art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z zapisami tego artykułu, co do zasady, odpisy aktualizujące nie stanowią kosztów uzyskania przychodu. Ustawodawca pozwala jednak zaliczyć do kosztów podatkowych odpisy aktualizujące, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, pod warunkiem że nieściągalność tej należności została uprawdopodobniona na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1 wymienionej ustawy.

Należy pamiętać o tym, że wycena należności na dzień bilansowy według kursu średniego NBP nie wywiera skutków w podatku dochodowym od osób prawnych. Powstałe różnice kursowe są niezrealizowane i nie mogą być uwzględniane w rachunku podatkowym.

PRZYKŁAD
Spółka wystawiła włoskiemu kontrahentowi fakturę za sprzedane towary w wysokości 15 000 euro. Kurs średni NBP na dzień powstania należności wynosił 4,02 PLN/EUR. W związku z uzyskanymi informacjami o złej sytuacji finansowej kontrahenta postanowiono dokonać 40% odpisu aktualizującego wartość tej należności już w trakcie roku obrotowego. Na dzień bilansowy należność nadal nie została uregulowana. Kurs średni NBP na dzień bilansowy wyniósł 3,95 PLN/EUR.
1. Faktura za sprzedane towary 15 000 euro x 4,02 zł = 60 300 zł
  Wn konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 60 300 zł,
  Ma konto 730 „Przychody ze sprzedaży towarów” 60 300 zł.
2. Częściowy odpis aktualizujący wartość należności 60 300 zł x 40% = 24 120 zł
  Wn konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne” 24 120 zł,
  Ma konto 280 „Odpisy aktualizujące wartość należności” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 24 120 zł.
3. Wycena należności na dzień bilansowy: 15 000 euro × 3,95 zł = 59 250 zł
  (60 300 zł – 59 250 zł) = 1050 zł – jest to ujemna różnica kursowa korygująca wartość należności, w tym:
  a) dotycząca części należności nieobjętej odpisem aktualizującym: 1050 zł × 60% = 630 zł
    Wn konto 755 „Koszty finansowe” (w analityce: ujemne różnice kursowe) 630 zł,
    Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta)
630 zł,
  b) dotycząca części należności objętej odpisem aktualizującym: 1050 zł × 40% = 420 zł
    Wn konto 280 „Odpisy aktualizujące wartość należności” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 420 zł,
    Ma konto 201 „Rozrachunki z odbiorcami” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 420 zł.

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 16 ust. 1 pkt 26a, art. 16 ust. 2a pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych – Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 183, poz. 1353
• art. 7 ust. 1, art. 30 ust. 1, art. 35b ust. 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 157, poz. 1119

Izabela Grochola
główna księgowa w spółce z o.o.
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy trzeba wypełnić druk SD-Z2? Praktyczny poradnik dla spadków i darowizn

Otrzymujesz darowiznę od rodziców, zapis w testamencie albo dziedziczysz dom po bliskiej osobie? Wiele osób nie wie, że aby uniknąć podatku, trzeba wypełnić odpowiedni formularz – SD-Z2. Wyjaśniamy, kiedy i w jakich sytuacjach trzeba go złożyć, aby nie narazić się na dodatkowe koszty.

"Cyfrowy Księgowy 2.0" – konferencja SKwP o tym, jak cyfryzacja zmienia rachunkowość i podatki

Konferencja "Cyfrowy Księgowy 2.0" to wyjątkowa okazja, by zgłębić wpływ najnowszych technologii na przyszłość księgowości. Wydarzenie ma nie tylko dostarczyć praktycznej wiedzy, lecz także zainspirować do pełnego wykorzystania potencjału cyfrowej transformacji.

System ICS2 w 11 krajach UE już od września 2025 r. – polscy przewoźnicy muszą dostosować procedury

Nierównomierne wdrażanie systemu Import Control System 2 w Unii Europejskiej tworzy złożoną sytuację dla polskich firm transportowych. Podczas gdy jedenaście państw członkowskich uruchamia nowe wymogi już od września 2025 roku, Polska ma czas do maja 2026. To oznacza konieczność stosowania różnych procedur w zależności od trasy przewozu.

KSeF 2.0. Jak wystawić fakturę po 1 lutego 2026 r.: 5 podstawowych kroków – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

REKLAMA

Ukryte zyski w estońskim CIT. Przykład: samochody firmowe wykorzystywanych w użytku mieszanym

System opodatkowania w formie estońskiego CIT stanowi wyjątkowo korzystną alternatywę dla przedsiębiorców. Z jednej strony umożliwia odroczenie bieżącego opodatkowania zysku, z drugiej zaś, aby zapobiec nadmiernym wypłatom na rzecz wspólników czy udziałowców (ponad poziom podzielonego zysku), ustawodawca wprowadził szereg ograniczeń. Jednym z kluczowych rozwiązań w tym zakresie jest wyodrębnienie kategorii dochodów tzw. „ukrytych zysków” podlegających opodatkowaniu ryczałtem. Ten artykuł omawia dochód z tytułu ukrytych zysków na przykładzie samochodów wykorzystywanych w użytku mieszanym.

7 form faktur VAT w 2026 r. Czy dokument „udostępniony w sposób uzgodniony” w rozumieniu art. 106gb ust. 4 ustawy o VAT będzie fakturą czy jej kopią?

Podatnicy VAT, którzy tracą nadzieję (nie wszyscy), że ominie ich dopust boży faktur ustrukturyzowanych w 2026 r., zaczynają powoli czytać przepisy dotyczące tych faktur i włosy im stają na głowie, bo ich nie sposób zrozumieć, a przede wszystkim nawet nie będzie wiadomo, co będzie w sensie prawnym „fakturą” w przyszłym roku. W przypadku tradycyjnej postaci tych faktur, czyli papierowej i elektronicznej jest to jasne, a w przypadku nowych potworków – już nie - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Eksport bez odprawy celnej – czy możliwe jest zgłoszenie po wywozie towaru?

W codziennej praktyce handlu zagranicznego przedsiębiorcy przywiązują ogromną wagę do dokumentacji celnej. To ona daje gwarancję bezpieczeństwa podatkowego, prawa do zastosowania stawki 0% VAT i pewność, że transakcja została prawidłowo rozliczona. Zdarzają się jednak sytuacje wyjątkowe, w których samolot z towarem już odleciał, statek odpłynął, a zgłoszenie eksportowe… nie zostało złożone. Czy w takiej sytuacji eksporter ma jeszcze szansę naprawić błąd?

Kto nie musi wystawiać faktur w KSeF? Ustawodawca przewidział katalog wyłączeń

KSeF ma być docelowo powszechnym systemem e-fakturowania. W 2026 r. rozpocznie się wystawianie faktur w KSeF przez przedsiębiorców. Jednak ustawodawca przewidział katalog wyłączeń. Warto wiedzieć, kto w praktyce nie będzie musiał korzystać z KSeF.

REKLAMA

Czy pracodawca może obowiązkowo wysłać pracownika na zaległy urlop wypoczynkowy? Przepisy, orzeczenia sądów i stanowisko PIP

To dość częsta i wywołująca sporo wątpliwości sytuacja. Pracownik ma zaległy urlop ale nie wypełnia wniosków urlopowych i „chomikuje” ten urlop na przyszłość. Na różne nieprzewidziane sytuacje. Dla pracodawcy to kłopot, bo może być w niektórych sytuacjach ukarany za to grzywną przez Państwową Inspekcję Pracy od 1 tys. do 30 tys. zł (art. 282 § 1 pkt 2 kodeksu pracy). A ponadto pracodawca może być zobowiązany do tworzenia tzw. rezerw (tak naprawdę są to bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów) w bilansie na o wynagrodzenia za czas urlopu zaległego (niewykorzystanego w terminie). Czy zatem pracodawca może zmusić (tj. skutecznie skłonić metodami zgodnymi z prawem) pracownika do wykorzystania urlopu lub zaległego urlopu z poprzedniego roku? Przecież urlop to uprawnienie pracownika i jest udzielany na wniosek pracownika.

Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

REKLAMA