Jak powinien rozliczyć transakcję trójstronną drugi w kolejności podatnik VAT

Specyfika rozliczania wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej w ramach procedury uproszczonej zakłada dodatkowe, szczególne obowiązki dokumentacyjne u każdego z podmiotów biorących udział w przedmiotowej transakcji. W uzasadnieniu został przedstawiony zakres tych obowiązków dotyczący zasad wystawiania faktur przez drugiego w kolejności podatnika (pośrednika w tej transakcji), który zarejestrowany jest w Polsce jako podatnik VAT UE. Złożoność zagadnienia wymaga przedstawienia zarysu i wyjaśnienia sensu zastosowania procedury uproszczonej w ramach WTT.

Należy przypomnieć, że do wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej dochodzi, gdy trzech podatników VAT zidentyfikowanych na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych (posiadających numer unijny VAT UE) w trzech różnych państwach członkowskich uczestniczy w dostawie towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności. Przy czym dostawa towaru jest dokonana między pierwszym i drugim oraz drugim i ostatnim w kolejności. Dodatkowymi przesłankami dla uznania transakcji za WTT jest warunek, aby transportu towaru do ostatniego w kolejności podatnika dokonywał pierwszy lub drugi w kolejności podatnik.

Transport musi się odbyć z jednego państwa członkowskiego na terytorium innego państwa członkowskiego (kraju ostatniego w kolejności podatnika). Spełnienie tych przesłanek w ramach WTT powoduje, że rozliczenie VAT z tytułu tych transakcji podlega tzw. uproszczonej procedurze.

Schemat transakcji prezentuje poniższy rysunek.

W standardowych schematach rozliczania powyższej transakcji (bez uproszczeń) będzie się to odbywać w następujących etapach:

1) podatnik I (z kraju A) dokonujący dostawy towarów na rzecz podatnika II (z kraju B) rozpoznaje u siebie wewnątrzwspólnotową dostawę towaru,

2) ponieważ towar jest wysyłany z kraju A do kraju C, gdzie transport się kończy, to obowiązek rozliczenia z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów powstaje w kraju C, a obowiązanym do rozliczenia z tego tytułu jest podatnik II (z kraju B),

3) następnie podatnik II (z kraju B) dokonuje krajowej dostawy w kraju C na rzecz podatnika III (z kraju C).

Taki sposób rozliczania z oczywistych względów powoduje znaczne obciążenia pośrednika tych transakcji, którym jest podatnik II.

Uproszczona procedura rozliczania VAT w ramach WTT ułatwia rozliczanie podatku w przypadku takich transakcji poprzez zwolnienie pośrednika (podatnika II z kraju B) z obowiązku w zakresie VAT, który musiałby wypełnić (w standardowym schemacie) w związku z WNT od podatnika I (z kraju A) oraz w związku z dostawą towarów w kraju przeznaczenia (kraj C) na rzecz ostatniego podatnika (III).