REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy nieodpłatne świadczenie wspólnika na rzecz spółki osobowej spowoduje powstanie przychodu u świadczeniodawcy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Wioletta Bukowska

REKLAMA

Lokal wynajmowany przez spółkę jawną i będący jej siedzibą uległ znacznemu zniszczeniu na skutek pożaru. W związku z tym jeden ze wspólników zamierza użyczyć spółce, na czas remontu, część własnego budynku o charakterze mieszkalno-użytkowym. Jakie skutki w zakresie przychodów świadczenie to wywoła u wspólnika-świadczeniodawcy, a jakie u pozostałych wspólników?

RADA

Nieodpłatne użyczenie przez jednego ze wspólników lokalu mieszkalno-użytkowego Państwa spółce będzie miało wpływ na wysokość przychodu z działalności gospodarczej tylko u pozostałych wspólników spółki. U wspólnika udostępniającego lokal powstanie przychód z nieruchomości stanowiący równowartość czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tej części budynku.

UZASADNIENIE

Świadczenia wspólnika na rzecz spółki mogą mieć charakter odpłatny, częściowo odpłatny lub nieodpłatny. Świadczenie nieodpłatne to takie, z którym nie łączy się żadna forma ekwiwalentu. Wykładnią tego pojęcia zajmował się wielokrotnie NSA, który m.in. w uchwale z 18 listopada 2002 r., sygn. akt FPS 9/02, stwierdził, że:
Nieodpłatne świadczenie obejmuje nie tylko świadczenie w cywilistycznym znaczeniu, ale także wszystkie inne zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści mających konkretny wymiar finansowy kosztem innego podmiotu.

Wpływ nieodpłatnego świadczenia na przychód świadczeniodawcy oraz pozostałych wspólników

W zakresie wpływu nieodpłatnych świadczeń ze strony wspólników spółek osobowych na przychód samego świadczeniodawcy oraz pozostałych wspólników zdania są podzielone.

Według bardziej rygorystycznego stanowiska świadczenia te powiększają nie tylko przychody wspólników, ale również przychód samego świadczeniodawcy z działalności gospodarczej. Zwolennicy tej teorii powołują się na brzmienie art. 8 ust. 1 updof, który stanowi m.in., że przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną u każdego podatnika (wspólnika) określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Z treści powołanego wyżej przepisu wynika, że przychód wspólnika jest pochodną przychodu spółki, a podstawą podziału tego przychodu są postanowienia umowne co do udziału poszczególnych wspólników w zysku spółki.

Na etapie ustalania przychodu spółki wszelkie stosunki cywilnoprawne będące podstawą świadczenia wspólnika traktuje się tak jak stosunki pomiędzy spółką a osobami trzecimi.

Pogląd powyższy doskonale ilustruje następujący fragment uzasadnienia wyroku NSA z 30 listopada 1999 r., sygn. akt I SA/Wr 2445/97, opubl. w: OSP 2001/4, poz. 59, w którym czytamy, że:
(...) przyjęta zatem w art. 8 updof regulacja wskazuje, że dochód osoby fizycznej ze wspólnego źródła przychodów jest pochodną dochodów osiągniętych przez to źródło. Odmiennie zatem niż u innych podatników, aby ustalić dochód osoby ze wspólnego źródła przychodów, należy najpierw dokonać w jego ramach ustalenia wspólnych przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów, co pozwoli określić dochód uzyskany z tego źródła przez wszystkich wspólników (współwłaścicieli, posiadaczy i użytkowników), a następnie ustalić dochód każdej z tych osób, z uwzględnieniem wielkości jej udziału w tym źródle. Przyjętą konstrukcję uznać należy za prawidłową, gdyż w przypadku wspólnego źródła przychodów kilku osób, posiadających w ramach tego źródła określone udziały, brak jest możliwości przypisywania poszczególnym osobom przypadających im przychodów oraz kosztów ich uzyskania, zwłaszcza gdy osoby te zobligowane są do prowadzenia dokumentacji finansowej tego źródła przychodów jako całości.
 

Powyższej tezie można przeciwstawić stanowisko, że skoro podatnikiem podatku dochodowego są wspólnicy, a nie spółka, to nieodpłatne świadczenia wspólników na rzecz tych spółek nie mogą stanowić przychodu dla świadczeniodawców, albowiem są to w istocie świadczenia dla samego siebie, czyli takie, z których nie wynika żadne przysporzenie (przesunięcie) o wartości majątkowej. Jest ono prezentowane m.in. przez Ministerstwo Finansów, które w piśmie z 4 kwietnia 2002 r., nr PB4/AK-031-23/02, Biul. Skarb. 2002/3, wyjaśniło, że:
(...) jeżeli wspólnik spółki osobowej wykonuje świadczenie na rzecz tej spółki, to z podatkowego punktu widzenia jest to świadczenie „dla siebie samego” w takim zakresie, w jakim „przychody i koszty spółki osobowej” stanowią jego przychody i jego koszty. Jeżeli więc takie świadczenia są odpłatne, to u takiego wspólnika przychody równe są jego kosztom, jeżeli zaś wspomniane świadczenia są nieodpłatne, u tego wspólnika nie wystąpi ani przychód, ani koszt. Jednocześnie w takim przypadku nie będzie można mówić o uzyskaniu ani przez spółkę osobową, ani przez tego wspólnika przychodu „z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń”, bowiem spółka nie jest podatnikiem podatku dochodowego, a wspólnik - w sensie podatkowym - „świadczył samemu sobie”. Nie wyklucza to faktu, że tego rodzaju świadczenie może stanowić przychód pozostałych wspólników takiej spółki.
 
Przedstawioną powyżej opinię resortu finansów należy uznać za prawidłową.

Zasady wyceny

Zgodnie z art. 11 ust. 2 updof wartość pieniężną świadczeń w naturze określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami i prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Natomiast wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia - według cen stosowanych wobec innych odbiorców,
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - według cen zakupu,
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku - według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku,
- w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju lub gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca świadczenia.

W opisanym przez Państwa przypadku wartością pieniężną świadczenia otrzymanego od wspólnika będzie równowartość czynszu, jaka przysługiwałaby w razie zawarcia umowy najmu lokalu lub lokali udostępnionych spółce. Jeśliby wspólnik wynajmował wcześniej pozostałe lokale w przedmiotowym budynku, ustalając wartość świadczenia na rzecz spółki można się kierować wartością czynszu określonego w umowach z najemcami tych lokali.

Wspólnicy członkami rodziny

Przychodem z działalności gospodarczej jest co prawda wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, jednak ze względu na treść art. 21 ust. 1 pkt 125 updof obciążeń fiskalnych nie powinny obawiać się te osoby, których przysporzenie majątkowe pochodzi od członków rodziny.

Powołany przepis zwalnia bowiem od podatku dochodowego wartość wszelkich świadczeń nieodpłatnych otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Należą do nich m.in. małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo rodziców.

Jeżeli zatem w Państwa przypadku wspólnikami spółki jawnej (lub innej spółki osobowej) są wyłącznie osoby powiązane rodzinnie, to nieodpłatne świadczenie każdej z tych osób na rzecz spółki nie będzie powodowało powstania przychodu podatkowego u pozostałych wspólników.

Przychód z nieruchomości

Wspólnik dokonujący nieodpłatnych świadczeń na rzecz spółki nie osiąga wprawdzie z tego tytułu przychodu z działalności gospodarczej, jednak jego przysporzenie nie zawsze jest neutralne podatkowo. Szczególnie niekorzystnym posunięciem, ze względu na treść art. 16 ust. 1 updof, jest właśnie użyczenie spółce nieruchomości.

Wymieniony przepis stanowi bowiem, że za przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie w całości lub w części do używania innym osobom fizycznym i prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej uważa się wartość czynszową stanowiącą równowartość czynszu, jaki przysługiwałby od tych osób w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości.

W ten sposób świadczeniodawca, w tym przypadku jeden ze wspólników Państwa spółki, generuje po swojej stronie dodatkowy przychód.

Niekorzystne brzmienie przepisów można zneutralizować tylko wówczas, gdy wspólnikami świadczeniodawcy są członkowie najbliższej rodziny (art. 16 ust. 2 updof). W tym wypadku krąg osób będących członkami rodziny określają przepisy Ordynacji podatkowej. Należą do niego zstępni, wstępni, rodzeństwo, małżonkowie zstępnych, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz pozostająca z podatnikiem w faktycznym pożyciu.
 

Podstawa prawna:
- art. 48 § 2 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
- art. 14 ust. 3 pkt 1 i pkt 2 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629
- art. 111 § 3 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635
- art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 2 i ust. 2a, art. 14 ust. 2 pkt 8, art. 16 ust. 1 i ust. 2, art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219

Wioletta Bukowska
ekspert w zakresie podatków dochodowych

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

REKLAMA

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

REKLAMA

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

Faktury korygujące w KSeF: Jak powinny być wystawiane od lutego 2026 roku?

Pytanie dotyczy zawartości pliku xml, za pomocą którego będzie wczytywana do KSeF faktura korygująca. Czy w związku ze zmianą struktury logicznej FA(3) w przypadku faktur korygujących podstawę opodatkowania i podatek będzie niezbędne zawarcie w pliku xml wartości „przed korektą” i „po korekcie”? Jeżeli będzie możliwy import na podstawie samej różnicy faktury korygującej (co wynikałoby z zamieszczonego na stronie MF pliku FA_3_Przykład_3 (Przykładowe pliki dla struktury logicznej e-Faktury FA(3)), to czy ta możliwość obejmuje fakturę korygującą do faktury pierwotnej już wcześniej skorygowanej (ponowną korektę)?

REKLAMA