REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zaewidencjonować dzierżawę gruntu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jerzy Rybka

REKLAMA

Na podstawie umowy dzierżawy zawartej w grudniu 2006 r. z rolnikiem indywidualnym spółka z o.o., której podstawową działalnością jest działalność rolnicza, wydzierżawiła od rolnika grunt rolny na okres pięciu lat, poczynając od 1 stycznia 2007 r.

 

Grunt będzie wykorzystywany rolniczo. Czynsz z tytułu dzierżawy płatny jest za każdy rok kalendarzowy do 31 sierpnia danego roku na rachunek bankowy rolnika. Jaki dokument będzie właściwy dla ujęcia kosztu z tytułu czynszu dzierżawnego w księgach rachunkowych spółki (rolnik nie wystawi rachunku)? Jak i kiedy zdarzenie to ująć w księgach rachunkowych spółki? Ewidencję kosztów spółka prowadzi na kontach zespołu 4.

 


rada


W przypadku braku możliwości otrzymania od rolnika dokumentu w postaci rachunku uproszczonego lub faktury jednostka może udokumentować zdarzenie za pomocą dowodu zastępczego. Koszty dzierżawy należy rozliczać proporcjonalnie w ciągu roku.


uzasadnienie


Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej. Są one wynikiem realizacji umów handlowych zawieranych z kontrahentami. Sama umowa może nie powodować przeniesienia prawa własności.


Umowa dzierżawy jest specyficzną umową cywilnoprawną zdefiniowaną przez przepisy kodeksu cywilnego. Zobowiązuje ona wydzierżawiającego do oddania rzeczy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Dzierżawca natomiast zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.


Udokumentowanie ewidencji dzierżawy gruntu


Dzierżawa gruntu jest zatem usługą. Na podstawie zawartej umowy usługodawca wystawia fakturę VAT. Podstawą opodatkowania jest umówiona kwota czynszu. Wyjątkiem jest tutaj dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.


Dzierżawa nieruchomości stanowi świadczenie usługi. Co do zasady czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 22%. Wyjątek stanowi dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze. Zwolnienie to ma podstawę prawną w § 8 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.


Jeśli rolnik świadczący usługę dzierżawy nie jest czynnym podatnikiem VAT - nie wystawi faktury. Jednostka prowadząca księgi rachunkowe musi jednak zaewidencjonować zdarzenie gospodarcze za pomocą dowodu księgowego. Przepisy bilansowe wyróżniają dowody:

l zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów,

l zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom,

l wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz jednostki.


W razie uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności.


W omawianym przykładzie usługa dzierżawy nie podlega przepisom ustawy o VAT, a to oznacza, że dla udokumentowania kosztu z tytułu czynszu wystarczy wewnętrzny dokument zastępczy. Może to być standardowe polecenie księgowania (PK) sporządzone na podstawie umowy.


Ewidencja księgowa dzierżawy gruntu


Spółka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4. Jeżeli jednostka jest ukierunkowana tylko na działalność rolniczą, ograniczenie w postaci zastosowania tylko kont zespołu 4 jest uzasadnione. Rozwiązanie takie nie jest pracochłonne z punktu widzenia służb księgowych, jednocześnie dostarcza podstawowych informacji na temat poniesionych kosztów. Umożliwia prawidłowe sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym oraz informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.


Działalność rolnicza polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych ma charakter jednoroczny. Jeden raz w roku powstaną produkty, którym przypisane będą określone koszty. Koszty dzierżawy można w ciągu roku rozliczyć w podziale na poszczególne miesiące. Za koszty wytworzenia produktu uznaje się koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.


Jeżeli, całość gruntu będzie wykorzystana do zasiewu na początku roku, należy dokonać księgowania rocznego czynszu dzierżawy w poczet kosztów usług obcych (40), przy jednoczesnym rozliczaniu ich w czasie, obciążając konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Natomiast miesięczna rata rozliczana będzie za pomocą konta przejściowego „Rozliczenie kosztów” (49) oraz konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” (64).


Inne koszty rodzajowe ujmuje się odpowiednio na kontach zespołu 4, zalecane jest jednak wyodrębnienie na kontach analitycznych kosztów bezpośrednio związanych z produkcją.


Jednostka może - i wydaje się to najlepszym rozwiązaniem w przypadku uprawy roślin - korzystać z uproszczonej ewidencji kosztów, którą przewiduje ustawa o rachunkowości. Pozwala ona na odpisywanie w koszty wartości produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu.


Jakie koszty zaliczamy do kosztów wytworzenia


Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.


UWAGA!

Nawet jeżeli ustawa zezwala na dokonanie inwentaryzacji raz w roku, nie później niż na dzień bilansowy, należy zaznaczyć, że ze względu na rozliczenie podatkowe rzeczywisty koszt własny powinien być ustalony na koniec każdego miesiąca.


Dlatego na dzień bilansowy dokonana będzie korekta tego kosztu o wartość zinwentaryzowanych, niesprzedanych produktów roślinnych.

Może się zdarzyć, że niecały obszar zostanie wykorzystany. Wtedy część czynszu odpowiadająca temu obszarowi stanowiła będzie koszt niewykorzystanych zdolności produkcyjnych księgowanych na pozostałe koszty operacyjne.


Przykład

W grudniu 2006 r. spółka zawarła z rolnikiem umowę dzierżawy na pięć lat. Czynsz roczny wynosi 6000 zł, miesięczna rata - 500 zł. Inne koszty bezpośrednio związane z produkcją roślin:

l zużycie materiałów - 1500 zł,

l wynagrodzenia - 4500 zł.

Wyhodowane rośliny spółka sprzedała za 15 000 zł netto. Na koniec okresu wartość pozostałych roślin na poziomie kosztu wytworzenia wynosi 1000 zł.

1. Księgowanie kosztu dzierżawy na początek roku:

a) ewidencja na kontach zespołu 4

Wn „Usługi obce” 6 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 6 000

b) przeniesienie kosztów do rozliczenia w czasie

Wn „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 6 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 6 000

2. Przeksięgowanie miesięcznej raty:

Wn „Rozliczenie kosztów” 500

Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 500

3. Zużycie materiałów:

Wn „Zużycie materiałów” 1 500

Ma „Materiały” 1 500

4. Wynagrodzenie:

Wn „Wynagrodzenie” 4 500

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 4 500

5. Zaliczenie do kosztu własnego wartości wyprodukowanych roślin:

Wn „Koszt własny sprzedaży” 12 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 12 000

6. Faktura za sprzedane produkty roślinne:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 18 300

Ma „VAT należny” 3 300

Ma „Sprzedaż produktów” 15 000

7. Korekta kosztów własnych o wartość produktów w magazynie:

Wn „Produkty” 1 000

Ma „Koszt własny sprzedaży” 1 000

Księgowania na dzień bilansowy

8. Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na wynik finansowy:

Wn „Wynik finansowy” 12 000

Ma „Usługi obce” 6 000

Ma „Wynagrodzenie” 4 500

Ma „Zużycie materiałów” 1 500

9. Przeksięgowanie przychodów na wynik finansowy:

Wn „Przychody ze sprzedaży” 15 000

Ma „Wynik finansowy” 15 000

10. Ustalenie zmiany stanu produktu:

Wn „Rozliczenie kosztów” 11 000

Ma „Koszt własny sprzedaży” 11 000

11. Przeksięgowanie zmiany stanu produktów:

Wn „Rozliczenie kosztów” 1 000

Ma „Wynik finansowy” 1 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przychody z działalności rolniczej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych niezależnie od tego, czy podmiot wykorzystuje do tego celu grunty własne czy też grunty wydzierżawione od innych podmiotów. Jednostka musi to jednak czynić własnymi siłami. Wszelkie koszty związane z tą działalnością (m.in. dzierżawy gruntów) nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów, gdyż warunkiem zakwalifikowania wydatku do kosztu podatkowego jest jego związek z przychodem podatkowym.


Podstawa prawna:
- art. 17 ust. 2 pkt 4, art. 28 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

- art. 2 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847


Jerzy Rybka

główny księgowy z licencją MF

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

REKLAMA

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak wystawiać faktury w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

REKLAMA