REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zaewidencjonować dzierżawę gruntu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Jerzy Rybka

REKLAMA

Na podstawie umowy dzierżawy zawartej w grudniu 2006 r. z rolnikiem indywidualnym spółka z o.o., której podstawową działalnością jest działalność rolnicza, wydzierżawiła od rolnika grunt rolny na okres pięciu lat, poczynając od 1 stycznia 2007 r.

 

Grunt będzie wykorzystywany rolniczo. Czynsz z tytułu dzierżawy płatny jest za każdy rok kalendarzowy do 31 sierpnia danego roku na rachunek bankowy rolnika. Jaki dokument będzie właściwy dla ujęcia kosztu z tytułu czynszu dzierżawnego w księgach rachunkowych spółki (rolnik nie wystawi rachunku)? Jak i kiedy zdarzenie to ująć w księgach rachunkowych spółki? Ewidencję kosztów spółka prowadzi na kontach zespołu 4.

 


rada


W przypadku braku możliwości otrzymania od rolnika dokumentu w postaci rachunku uproszczonego lub faktury jednostka może udokumentować zdarzenie za pomocą dowodu zastępczego. Koszty dzierżawy należy rozliczać proporcjonalnie w ciągu roku.


uzasadnienie


Podstawą zapisów w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzające dokonanie operacji gospodarczej. Są one wynikiem realizacji umów handlowych zawieranych z kontrahentami. Sama umowa może nie powodować przeniesienia prawa własności.


Umowa dzierżawy jest specyficzną umową cywilnoprawną zdefiniowaną przez przepisy kodeksu cywilnego. Zobowiązuje ona wydzierżawiającego do oddania rzeczy do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nieoznaczony. Dzierżawca natomiast zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz.


Udokumentowanie ewidencji dzierżawy gruntu


Dzierżawa gruntu jest zatem usługą. Na podstawie zawartej umowy usługodawca wystawia fakturę VAT. Podstawą opodatkowania jest umówiona kwota czynszu. Wyjątkiem jest tutaj dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.


Dzierżawa nieruchomości stanowi świadczenie usługi. Co do zasady czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 22%. Wyjątek stanowi dzierżawa gruntów przeznaczonych na cele rolnicze. Zwolnienie to ma podstawę prawną w § 8 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.


Jeśli rolnik świadczący usługę dzierżawy nie jest czynnym podatnikiem VAT - nie wystawi faktury. Jednostka prowadząca księgi rachunkowe musi jednak zaewidencjonować zdarzenie gospodarcze za pomocą dowodu księgowego. Przepisy bilansowe wyróżniają dowody:

l zewnętrzne obce - otrzymane od kontrahentów,

l zewnętrzne własne - przekazywane w oryginale kontrahentom,

l wewnętrzne - dotyczące operacji wewnątrz jednostki.


W razie uzasadnionego braku możliwości uzyskania zewnętrznych obcych dowodów źródłowych kierownik jednostki może zezwolić na udokumentowanie operacji gospodarczej za pomocą księgowych dowodów zastępczych, sporządzonych przez osoby dokonujące tych operacji. Nie może to jednak dotyczyć operacji gospodarczych, których przedmiotem są zakupy opodatkowane podatkiem od towarów i usług oraz skup metali nieżelaznych od ludności.


W omawianym przykładzie usługa dzierżawy nie podlega przepisom ustawy o VAT, a to oznacza, że dla udokumentowania kosztu z tytułu czynszu wystarczy wewnętrzny dokument zastępczy. Może to być standardowe polecenie księgowania (PK) sporządzone na podstawie umowy.


Ewidencja księgowa dzierżawy gruntu


Spółka prowadzi ewidencję kosztów na kontach zespołu 4. Jeżeli jednostka jest ukierunkowana tylko na działalność rolniczą, ograniczenie w postaci zastosowania tylko kont zespołu 4 jest uzasadnione. Rozwiązanie takie nie jest pracochłonne z punktu widzenia służb księgowych, jednocześnie dostarcza podstawowych informacji na temat poniesionych kosztów. Umożliwia prawidłowe sporządzenie rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym oraz informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego.


Działalność rolnicza polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych ma charakter jednoroczny. Jeden raz w roku powstaną produkty, którym przypisane będą określone koszty. Koszty dzierżawy można w ciągu roku rozliczyć w podziale na poszczególne miesiące. Za koszty wytworzenia produktu uznaje się koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.


Jeżeli, całość gruntu będzie wykorzystana do zasiewu na początku roku, należy dokonać księgowania rocznego czynszu dzierżawy w poczet kosztów usług obcych (40), przy jednoczesnym rozliczaniu ich w czasie, obciążając konto „Rozliczenia międzyokresowe kosztów”. Natomiast miesięczna rata rozliczana będzie za pomocą konta przejściowego „Rozliczenie kosztów” (49) oraz konta „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” (64).


Inne koszty rodzajowe ujmuje się odpowiednio na kontach zespołu 4, zalecane jest jednak wyodrębnienie na kontach analitycznych kosztów bezpośrednio związanych z produkcją.


Jednostka może - i wydaje się to najlepszym rozwiązaniem w przypadku uprawy roślin - korzystać z uproszczonej ewidencji kosztów, którą przewiduje ustawa o rachunkowości. Pozwala ona na odpisywanie w koszty wartości produktów gotowych w momencie ich wytworzenia, połączone z ustalaniem stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu.


Jakie koszty zaliczamy do kosztów wytworzenia


Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca, w jakich się znajduje w dniu wyceny. Do uzasadnionej, odpowiedniej do okresu wytwarzania produktu, części kosztów pośrednich zalicza się zmienne pośrednie koszty produkcji oraz tę część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych.


UWAGA!

Nawet jeżeli ustawa zezwala na dokonanie inwentaryzacji raz w roku, nie później niż na dzień bilansowy, należy zaznaczyć, że ze względu na rozliczenie podatkowe rzeczywisty koszt własny powinien być ustalony na koniec każdego miesiąca.


Dlatego na dzień bilansowy dokonana będzie korekta tego kosztu o wartość zinwentaryzowanych, niesprzedanych produktów roślinnych.

Może się zdarzyć, że niecały obszar zostanie wykorzystany. Wtedy część czynszu odpowiadająca temu obszarowi stanowiła będzie koszt niewykorzystanych zdolności produkcyjnych księgowanych na pozostałe koszty operacyjne.


Przykład

W grudniu 2006 r. spółka zawarła z rolnikiem umowę dzierżawy na pięć lat. Czynsz roczny wynosi 6000 zł, miesięczna rata - 500 zł. Inne koszty bezpośrednio związane z produkcją roślin:

l zużycie materiałów - 1500 zł,

l wynagrodzenia - 4500 zł.

Wyhodowane rośliny spółka sprzedała za 15 000 zł netto. Na koniec okresu wartość pozostałych roślin na poziomie kosztu wytworzenia wynosi 1000 zł.

1. Księgowanie kosztu dzierżawy na początek roku:

a) ewidencja na kontach zespołu 4

Wn „Usługi obce” 6 000

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 6 000

b) przeniesienie kosztów do rozliczenia w czasie

Wn „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 6 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 6 000

2. Przeksięgowanie miesięcznej raty:

Wn „Rozliczenie kosztów” 500

Ma „Rozliczenia międzyokresowe kosztów” 500

3. Zużycie materiałów:

Wn „Zużycie materiałów” 1 500

Ma „Materiały” 1 500

4. Wynagrodzenie:

Wn „Wynagrodzenie” 4 500

Ma „Rozrachunki z pracownikami” 4 500

5. Zaliczenie do kosztu własnego wartości wyprodukowanych roślin:

Wn „Koszt własny sprzedaży” 12 000

Ma „Rozliczenie kosztów” 12 000

6. Faktura za sprzedane produkty roślinne:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 18 300

Ma „VAT należny” 3 300

Ma „Sprzedaż produktów” 15 000

7. Korekta kosztów własnych o wartość produktów w magazynie:

Wn „Produkty” 1 000

Ma „Koszt własny sprzedaży” 1 000

Księgowania na dzień bilansowy

8. Przeksięgowanie kosztów rodzajowych na wynik finansowy:

Wn „Wynik finansowy” 12 000

Ma „Usługi obce” 6 000

Ma „Wynagrodzenie” 4 500

Ma „Zużycie materiałów” 1 500

9. Przeksięgowanie przychodów na wynik finansowy:

Wn „Przychody ze sprzedaży” 15 000

Ma „Wynik finansowy” 15 000

10. Ustalenie zmiany stanu produktu:

Wn „Rozliczenie kosztów” 11 000

Ma „Koszt własny sprzedaży” 11 000

11. Przeksięgowanie zmiany stanu produktów:

Wn „Rozliczenie kosztów” 1 000

Ma „Wynik finansowy” 1 000

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Przychody z działalności rolniczej nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych niezależnie od tego, czy podmiot wykorzystuje do tego celu grunty własne czy też grunty wydzierżawione od innych podmiotów. Jednostka musi to jednak czynić własnymi siłami. Wszelkie koszty związane z tą działalnością (m.in. dzierżawy gruntów) nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów, gdyż warunkiem zakwalifikowania wydatku do kosztu podatkowego jest jego związek z przychodem podatkowym.


Podstawa prawna:
- art. 17 ust. 2 pkt 4, art. 28 ust. 3 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości - j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

- art. 2 ust. 1 pkt 1, art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847


Jerzy Rybka

główny księgowy z licencją MF

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy cudzoziemcy (np. obywatele Ukrainy) muszą płacić w Polsce podatek od spadków i darowizn?

W Polsce obecnie mieszka wielu cudzoziemców, przeważają obywatele Ukrainy, tutaj pracują, kształcą się, a także nabywają rzeczy m.in. w drodze darowizn otrzymywanych od swoich rodzin czy w drodze dziedziczenia. Warto zatem przybliżyć im zasady opodatkowania obowiązujące na terytorium RP, a przede wszystkim wyjaśnić w jakich sytuacjach ciąży na nich w naszym kraju obowiązek podatkowy.

KSeF zrewolucjonizuje pracę biur rachunkowych. Nadchodzi największa zmiana od lat

Już od kwietnia 2026 każdy przedsiębiorca będzie musiał korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur. To ogromne wyzwanie – ale też szansa – zwłaszcza dla biur rachunkowych. Dowiedz się, jak KSeF zmieni obieg dokumentów, rolę księgowych i co zrobić, by nie zostać w tyle w erze cyfrowej rewolucji.

Rozliczanie kilometrówek od aut elektrycznych: jest stanowisko Ministra Finansów i zapowiedź zmian w przepisach

Pieniądze, jakie pracodawca przekazuje pracownikowi tytułem zwrotu kosztów używania samochodu elektrycznego do celów służbowych, stanowią przychód pracownika i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Wydatki takie nie są też kosztem przedsiębiorcy (pracodawcy). Takie jest stanowisko Ministra Finansów zaprezentowane w odpowiedzi wiceministra finansów Jarosława Nenemana na interpelację poselską. Jednocześnie w interpelacji poinformowano, że Ministerstwo Infrastruktury rozpoczęło prace nad zmianami w rozporządzeniu w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Zmiany te mają pozwolić na wprowadzenie możliwości zwrotu pracownikom kosztów używania do celów służbowych samochodów o napędzie elektrycznym lub hybrydowym, a także napędzanych wodorem, czy też zasilanych innymi alternatywnymi źródłami energii.

Ministerstwo Finansów chce zakończyć nadużycia z przedawnieniem podatków. Nowe zasady już w 2026 roku

W nowej wersji projektu nowelizacji Ordynacji podatkowej Ministerstwo Finansów chce zlikwidować możliwość zawieszania biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego poprzez wszczęcie postępowania karnego skarbowego. O szczegółach zmian mówi wiceminister finansów Jarosław Neneman.

REKLAMA

Stawki podatku od środków transportowych w 2026 roku: Nowe limity już opublikowane

Znamy już nowe górne granice stawek podatku od środków transportowych na 2026 rok. Większość limitów wzrosła o około 4,5% względem 2025 r. Sprawdź szczegółowe porównanie stawek, terminy płatności oraz zasady ustalania stawek przez gminy. To ważne dla przedsiębiorców i samorządów.

TSUE: Urzędy skarbowe nie mogą automatycznie wykreślać firm z rejestru VAT za zaległości

Przełomowy wyrok TSUE potwierdza, że wykreślenie firmy z rejestru VAT za brak zapłaty podatku nie może odbywać się automatycznie. Fiskus musi najpierw zbadać przyczyny zaległości i zachowanie przedsiębiorcy. Orzeczenie może uchronić tysiące firm przed nieproporcjonalnymi sankcjami i nieodwracalnymi stratami.

Koniec z bieganiem po zaświadczenia! Rewolucyjne zmiany w podatku od spadków i darowizn, dotyczące zaświadczeń z urzędu skarbowego oraz rozliczeń rent prywatnych

Koniec z obowiązkiem przedstawiania zaświadczeń z urzędu skarbowego przy sprzedaży majątku otrzymanego od najbliższej rodziny! Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn upraszcza formalności i rozliczenia rent prywatnych. Sprawdź, co dokładnie się zmienia i kiedy nowe przepisy wchodzą w życie.

2 mln zł zamiast 1 mln! Rząd luzuje zasady w podatku PIT – to przełom dla przedsiębiorców, którzy korzystają z rozliczenia kasowego

Rząd szykuje istotną zmianę w podatku dochodowym – limit przychodów uprawniający do kasowego PIT ma wzrosnąć z 1 mln do 2 mln zł. To ogromna ulga dla tysięcy firm, które dzięki nowym przepisom poprawią swoją płynność finansową i uproszczą rozliczenia z fiskusem.

REKLAMA

Wystawianie faktur ustrukturyzowanych narusza konstytucyjne prawo do prywatności

Istotna część podatników, mimo istnienia formalnego obowiązku, nie będzie mogła wystawiać faktur ustrukturyzowanych, gdyż nie pozwalają im na to zawarte umowy, w których nabywcy zastrzegają sobie zachowanie tajemnicy handlowej. Wystawianie faktur ustrukturyzowanych w sposób oczywisty narusza tę zasadę, bowiem ich treść będzie w sposób nieograniczony dostępna dla długiej listy organów państwa – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. I dodaje: Organy te będą mogły bez jakichkolwiek ograniczeń czerpać informacje o tajemnicach handlowych, a zwłaszcza o towarach i usługach oraz cenach stosowanych przez podatników.

Nowe Centrum Kompetencyjne i Zespół ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego – jest ważny krok w uszczelnianiu CIT

Ministerstwo Finansów ogłosiło powstanie Centrum Kompetencyjnego ds. zwalczania agresywnego planowania podatkowego w CIT oraz nowego Zespołu analizującego systemowe rozwiązania w tym obszarze. KAS zmienia też priorytety kontroli – liczyć się będą efekty, nie liczba postępowań.

REKLAMA