Jesteśmy firmą produkcyjną, która produkuje i obrabia części do silników okrętowych i eksportuje je do Norwegii. Odlewy, które obrabiamy, albo kupujemy, albo zostają nam powierzone. Stawka VAT na obróbkę odlewów wysyłanych do Norwegii wynosi 22 proc. Czy odlewy, które kupiliśmy od Norwegów, po obróbce sprzedajemy Norwegom jako towar ze stawką 0 proc., czy na towar jest stawka 0 proc., a na obróbkę - 22 proc.? Jakie stawki VAT należy stosować, jeżeli Norwegowie kupują odlewy w Polsce, a nam powierzają ich obróbkę? Co powinniśmy zafakturować i z jaką stawką w momencie ich wysyłki do Norwegii?
W przedmiotowej sprawie należy rozpatrzyć dwie sytuacje. W pierwszej, jak wynika z treści pytania, kupują Państwo towar od kontrahenta z Norwegii, poddając następnie ten towar obróbce. W końcowym efekcie dokonują Państwo dostawy towaru na rzecz tego kontrahenta. W drugiej sytuacji, otrzymujecie Państwo zlecenie obróbki od norweskiego kontrahenta, natomiast towar pochodzi od polskiego producenta.
1. W pierwszym przypadku mamy do czynienia z eksportem towaru i zastosowaniem stawki 0 proc. (obróbka towaru będzie zawarta w cenie eksportowanego towaru). W świetle przepisów o
VAT przez
eksport towarów rozumie się potwierdzony przez urząd celny wyjścia wywóz towarów z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty Europejskiej (tzn. do Norwegii) w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ust. 1 pkt 1–4 ustawy o VAT (tzn. przy przeniesieniu prawa do rozporządzania towarami jak właściciel). Z treści pytania wynika, że spełnione są wszystkie przesłanki do uznania transakcji za eksport towarów. Koszty obróbki towaru (tzn. przerobienie, uszlachetnienie itp.) będą zawarte w cenie eksportowanego towaru. Należy przy tym nadmienić, że w zależności od tego czy eksport jest dokonywany przez Państwa czy przez norweskiego kontrahenta, przepisy wymagają spełnienia różnych warunków do zastosowania stawki 0 proc.
Generalnie stawkę 0 proc. stosuje się pod warunkiem, że
podatnik przed złożeniem deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy otrzymał dokument, w którym potwierdzony jest wywóz towaru poza terytorium Wspólnoty. Ustawa o VAT nie precyzuje, o jakie dokumenty chodzi, w związku z czym każdy dokument potwierdzający wywóz towarów poza terytorium
UE spełnia ww. warunki. Jeżeli nie otrzymają Państwo potwierdzenia w terminie składania deklaracji podatkowej, nie należy wykazywać tej dostawy w ewidencji za dany okres rozliczeniowy, lecz w okresie następnym, stosując stawkę 0 proc., pod warunkiem otrzymania dokumentu wywozu przed złożeniem deklaracji za ten okres. W przypadku nieotrzymania dokumentacji także w tym terminie muszą Państwo zastosować stawkę właściwą dla dostawy tego towaru w Polsce, tzn. 22 proc. Jeżeli otrzymanie dokumentu nastąpi już po zastosowaniu stawki 22 proc., dokonują Państwo korekty deklaracji podatkowej, w której wykazano dostawę towaru.
Natomiast jeżeli wywozu towaru dokonuje norweski
kontrahent (lub inny podmiot w jego imieniu), to stawkę preferencyjną można zastosować, jeżeli
podatnik – Państwa spółka – posiada kopię dokumentu, w którym urząd celny wyjścia potwierdził wywóz towarów. Z tego dokumentu powinna wynikać tożsamość towaru będącego przedmiotem dostawy i wywozu.
Reasumując, dokonując wysyłki wystawiają Państwo fakturę na norweskiego kontrahenta za dostawę towaru ze stawką 0 proc.
2. W drugiej z omawianych sytuacji mają Państwo prawo zastosować stawkę 0 proc. do wykonanej usługi. Uwzględniając przepisy o miejscu świadczenia usługi należy wskazać, że miejscem świadczenia usług na ruchomym majątku rzeczowym (np. odlewy) jest miejsce, gdzie usługi są faktycznie świadczone, w związku z czym obowiązek podatkowy powstanie w Polsce. Zgodnie z ustawą o VAT stawkę tę stosuje się m.in. do usług polegających na naprawie, uszlachetnianiu, przerobie lub przetwarzaniu towarów. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że usługami takimi są również usługi polegające na przerobie, uszlachetnianiu lub przetworzeniu, świadczone na zlecenie podmiotów mających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu na terytorium państwa trzeciego (tj. Norwegii) niebędących podatnikami, w rozumieniu ustawy o VAT, w przypadku gdy:
• wykonywane przez podatnika usługi dotyczą towarów wytworzonych na terytorium Polski,
• podatnik posiada dowód, że należność za usługę została zapłacona i przekazana na
rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium Polski,
• podatnik posiada dokument potwierdzający wywóz towaru z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty Europejskiej, którego usługa dotyczy,
• podatnik otrzyma dowód potwierdzający wywóz towaru z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty, nie później jednak niż 40 dnia, licząc od daty wykonania usługi; otrzymanie dokumentu potwierdzającego wywóz towaru z terytorium Polski poza terytorium Wspólnoty w terminie późniejszym uprawnia Państwa do dokonania korekty kwoty podatku należnego w złożonej deklaracji podatkowej, w której wykazano usługę.
Ponadto należy jednoznacznie stwierdzić, że mają Państwo prawo do stawki 0 proc. tylko w przypadku spełnienia wszystkich ww. przesłanek. Brak jakiejkolwiek z nich powoduje, że obowiązkiem Państwa będzie zastosowanie stawki właściwej dla świadczenia tych usług w Polsce, tzn. 22 proc.
To samo dotyczy sytuacji, gdy towar, który powstał w wyniku czynności, o których mowa powyżej (uszlachetnianie, przerób, przetworzenie), zostanie zbyty na terytorium Polski. Podatnicy, którzy dokonali tych czynności, są obowiązani do zapłaty podatku wedle stawki właściwej dla dostawy tego towaru, przy czym
podatek ustala się od wartości towaru obliczonej na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu wykonania świadczenia, pomniejszonych o podatek.
W momencie wysyłki towaru do Norwegii (dla przypomnienia: w tym przypadku nie wystąpi
eksport towarów – nie zajdzie bowiem przesłanka wywozu towaru w związku z przeniesieniem prawa do rozporządzania towarem jak właściciel) fakturują Państwo usługę na ruchomym majątku rzeczowym (obróbkę towaru) ze stawką 0 proc. (niespełnienie przesłanek ustawowych powoduje zastosowanie stawki 22 proc. z tytułu
świadczenia usług).
Transakcja przedstawiona w pytaniu nie będzie eksportem towaru z powodu niespełnienia przesłanki przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel (właścicielem towaru pozostaje niezmiennie norweski kontrahent).
Reasumując, jeżeli spełniają Państwo ww. przesłanki, to stawka na usługę wynosi 0 proc. i tylko taką pozycję należy wykazać na fakturze.
Adam Czekalski
specjalista w Dziale Instruktażu i Nadzoru Podatkowego Dyrekcji Generalnej „Poczty Polskiej”
Podstawa prawna:
art. 2 pkt 5 i 8, art. 7 ust. 1 pkt 1–4, art. 27 ust. 2 pkt 3 lit. d, art. 41 ust. 4, 6, 7–9 i 11 oraz art. 83 ust. 1 pkt 24 i ust. 9–11 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).