Co trzeba wiedzieć o badaniu sprawozdań

Badanie sprawozdań finansowych sporządzonych według Międzynarodowych Standardów Rachunkowości będzie szło w parze z wynikającym z nowelizacji VIII dyrektywy obowiązkiem stosowania przez biegłych rewidentów do wszystkich badań – jako norm wykonywania zawodu – Międzynarodowych Standardów Rewizji Finansowej (MSRF). Jest zatem już faktem, że MSRF staną się prawem obowiązującym w UE.

Warto podkreślić, że przedmiot samego badania ulegnie rozszerzeniu o ocenę:

• zakresu zdarzeń, wymagających ujęcia w księgach i sprawozdaniu finansowym,

• poprawności parametrów wyceny,

• charakteru danych wprowadzonych do ksiąg,

• kompletności i prawidłowości ujawnionych informacji.

Należy wyraźnie podkreślić, że jakość badania sprawozdań finansowych ulegnie znacznym zmianom w związku ze zmianą Międzynarodowego Standardu Rewizji Finansowej nr 240 „Odpowiedzialność biegłego rewidenta za uwzględnienie podczas badania sprawozdania finansowego możliwości popełnienia oszustw”. Standard ten zobowiązuje biegłych rewidentów do wykrycia w toku badania oszustw i nadużyć dokonywanych w jednostkach badanych. Problem ten jest aktualny również w Polsce.

Biegły rewident powinien uzgodnić warunki podjęcia się badania ze zleceniodawcą, przy czym powinny zostać one utrwalone w liście intencyjnym lub innej formie umownej. Zgodnie z MSRF nr 210 „Warunki podjęcia się badania”, nawet jeśli w niektórych krajach cel i zakres badania oraz obowiązki biegłego rewidenta określają przepisy prawa, to biegły rewident może wystosować list intencyjny, traktując go jako sposób przekazania informacji zleceniodawcy.

MSRF narzucają konieczność przestrzegania wymogów etycznych: niezawisłość i niezależność w stosunku do zleceniodawcy. MSRF nr 220 stwierdza, iż wymogi etyczne dotyczące badania sprawozdań finansowych obejmują część A oraz B Kodeksu Etyki Zawodowych Księgowych wydanego przez Międzynarodową Federację Księgowych (IFAC) lub wymogi krajowe, jeśli te są bardziej restrykcyjne.

Obecnie jedyną organizacją opracowującą międzynarodowe standardy rewizji finansowej jest prywatna organizacja, jaką jest wspomniana już Międzynarodowa Federacja Księgowych (IFAC). Aby standardy opracowywane przez IFAC mogły być przyjęte do stosowania w UE muszą przejść przez proces formalnych konsultacji i sprawdzenia, czy cieszą się uznaniem w skali międzynarodowej, czy zostały opracowane w należyty sposób, czy podlegały w trakcie opracowywania nadzorowi publicznemu oraz czy spełniają zasady przejrzystości. Ponadto MSRF powinny przyczyniać się do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z zasadą rzetelnej i jasnej prezentacji. Co więcej, standardy MSRF – zgodnie z europejską logiką, muszą, podobnie jak MSSF (Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej), prowadzić do realizacji celu, jakim jest europejskie dobro publiczne.