Każdy podmiot rozpoczynający działalność na Węgrzech niezależnie od spodziewanych obrotów w pierwszym roku funkcjonowania jest zobowiązany zarejestrować się dla potrzeb VAT w tym kraju. Obowiązek ten powinien zostać spełniony przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej.
Dopełnienie obowiązku rejestracyjnego dla potrzeb VAT przez przedsiębiorców, którzy noszą się z zamiarem rozpoczęcia działalności gospodarczej na Węgrzech, musi być bezwzględnie przestrzegane. Jak podkreślili Krzysztof Sachs, partner w dziale doradztwa podatkowego, oraz Roman Namysłowski, menedżer w dziale doradztwa firmy Ernst&Young, od tej reguły nie ma wyjątków, z tym że podatnicy, których obrót nie przekracza kwoty 4 mln forintów węgierskich (ok. 16 tys. euro) mogą wybrać status podmiotów zwolnionych. W konsekwencji podatnicy ci nie doliczają VAT do sprzedawanych towarów i świadczonych usług, a z drugiej strony nie przysługuje im prawo do odliczania podatku. Nabycie statusu podmiotu zwolnionego oznacza również brak konieczności składania deklaracji VAT. Warto wiedzieć, że podatnicy, którzy nie dokonają rejestracji w przewidzianym w prawie węgierskim terminie, podlegają karze w wysokości 200 000 forintów węgierskich (ok. 800 euro).
Numery VAT
Z informacji specjalistów Ernst&Young wynika, że przedsiębiorcy na Węgrzech zobowiązani są także do składania odrębnych formularzy rejestracyjnych w celu uzyskania numeru identyfikacyjnego VAT UE, niezbędnego dla dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych. W konsekwencji, podatnicy posługują się dwoma różnymi numerami: dla potrzeb transakcji krajowych oraz dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych. WAŻNE Podatnicy prowadzący sprzedaż detaliczną zobowiązani są ewidencjonować sprzedaż przy użyciu kas rejestrujących. Wymóg ten nie dotyczy niektórych grup podatników (np. rolników sprzedających na bazarach) i usług finansowych. WAŻNE Kwotę zobowiązania podatkowego podatnicy muszą płacić w lokalnej walucie (tj. w forintach węgierskich).
Deklaracje podatkowe
– Podatnicy zobowiązani są do składania miesięcznych (w przypadku podmiotów, których kwota zobowiązania podatkowego z tytułu VAT przekroczyła 1 mln forintów węgierskich, ok. 4 tys. euro) lub kwartalnych deklaracji VAT (jeżeli limit ten nie został przekroczony) – wyjaśnia Krzysztof Sachs. Jednocześnie podkreślił, że podatnik zarejestrowany dla potrzeb VAT na Węgrzech dodatkowo składa informacje podsumowujące i deklaracje Intrastat w przypadku dokonywania transakcji wewnątrzwspólnotowych. W przeciwieństwie do wymogów obowiązujących w większości państw członkowskich, informacje podsumowujące wymagane są zarówno dla wewnątrzwspólnotowych nabyć, jak i wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów.
Ograniczone prawo odliczenia
Podatnik na Węgrzech nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego, jeżeli nabywane towary bądź usługi są wykorzystywane na cele nie związane z działalnością gospodarczą (np. towary nabywane do celów prywatnych podatnika lub jego pracowników). Na Węgrzech prawo do odliczenia nie przysługuje w przypadku: samochodów osobowych, paliwa silnikowego, opłat parkingowych, opłat drogowych, usług gastronomicznych, wydatków na reprezentację, usług telekomunikacyjnych (odliczenie przysługuje jedynie w odniesieniu do 50 proc. kwoty VAT). Trzeba podkreślić, że podatek naliczony przy nabyciu samochodów nie podlega odliczeniu nawet wtedy, gdy jest przedmiotem długoterminowej opodatkowanej umowy leasingowej.
Zwrot podatku
– Węgry stosują bardzo rygorystyczne zasady zwrotu podlegającego odliczeniu podatku naliczonego. Po pierwsze, podatnicy muszą osiągnąć minimalną kwotę sprzedaży opodatkowanej, by wykazać, że nie są podatnikami biernymi, bądź też VAT od wydatków kapitałowych musi przewyższać VAT należny o kwotę 800 euro. Po drugie, VAT podlega zwrotowi jedynie w odniesieniu do faktur zapłaconych w całości. Podatek z faktur, które nie zostały jeszcze zapłacone, może zostać przeniesiony na następny okres rozliczeniowy – argumentuje Roman Namysłowski. WAŻNE W większości przypadków rejestracja dla potrzeb VAT na Węgrzech połączona jest z procedurą rejestracji firmy w sądzie rejestrowym. Wszelkie niezbędne dokumenty (m.in. wniosek rejestracyjny dotyczący VAT) przesyłane są do sądu, który następnie przekazuje je do właściwego urzędu skarbowego, w celu rejestracji spółki dla potrzeb VAT. Cały proces rejestracji spółki trwa do 45 dni, z tym że numer VAT firma otrzymuje już po kilku dniach. Jeśli kwota podatku naliczonego przekracza kwotę podatku należnego, podatnik może przenieść nadwyżkę na następny okres rozliczeniowy lub złożyć wniosek o zwrot w ciągu: - 45 dni od terminu złożenia zeznania VAT, jeśli nadwyżka VAT naliczonego przekracza kwotę 500 tys. forintów (ok. 2 tys. euro), - 30 dni od terminu złożenia zeznania VAT, jeśli próg ten nie zostanie osiągnięty. Organy podatkowe mogą wstrzymać zwrot, jeśli uznają, że konieczne jest zbadanie podstawy do zwrotu. W przypadku wykazania, że zwrot jest uzasadniony, podatnik może żądać odsetek karnych w wysokości dwukrotności stopy podstawowej Banku Narodowego.
Kłopoty przedsiębiorców
Węgry nie wprowadziły niektórych przepisów opcyjnych i uproszczeń (np. wyłączenia przeniesienia przedsiębiorstwa z zakresu opodatkowania VAT), które miałyby mieć korzystny wpływ na działalność gospodarczą przedsiębiorców, umożliwiając im w ten sposób uzyskanie konkurencyjnej pozycji na rynku. Wprowadzono jednak kilka przepisów z korzyścią dla podatników, np. uproszczenie dla tzw. call-off stock i składy VAT. Jednak brak możliwości korzystania z innych rozwiązań, zwłaszcza ulgi na tzw. złe długi, oraz ograniczone możliwości korzystania z rozliczania podatku z tytułu importu towarów poprzez deklarację VAT, powoduje, że Węgry są krajem mniej atrakcyjnym dla inwestorów w porównaniu z krajami, które uproszczenia te wprowadziły.
Późna rejestracja
Dla podmiotów rozpoczynających działalność na Węgrzech istotne jest, że począwszy od 2006 r. na Węgrzech nie jest możliwa rejestracja z mocą wsteczną – podkreślają Eksperci Ernst&Young. Przedsiębiorcy mają prawo do odliczenia VAT, o ile są zarejestrowanymi podatnikami VAT. W związku z tym na podstawie obowiązujących przepisów nie jest możliwe odliczanie VAT z faktur wystawionych i otrzymanych przed datą rejestracji. Co prawda takie ograniczenia prawa do odliczenia podatku naliczonego jest niezgodne z przepisami unijnymi, niemniej jednak dochodzenie swoich praw może być długotrwałe. Z tego względu warto dokonać wszelkich formalności administracyjnych przed rozpoczęciem dokonywania jakichkolwiek zakupów dotyczących prowadzonej na Węgrzech działalności.
