Jak zaewidencjonować sprzedaż używanego samochodu osobowego

RADA

Sprzedaż samochodu osobowego, jeżeli spełnia warunki określone w ustawie dla towarów używanych, będzie korzystać ze zwolnienia z VAT. Jeżeli jednak zbycie nastąpi w tzw. okresie korekty, konieczna będzie jednorazowa korekta części odliczonego uprzednio podatku. Szczegóły wraz z przykładem liczbowym i dekretacją - w uzasadnieniu.

UZASADNIENIE

Z VAT zwolniona jest (na podstawie § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług) dostawa samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, przy których nabyciu podatnikowi przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia podatku naliczonego. Aby możliwe było zastosowanie tego zwolnienia, sprzedawany samochód musi spełniać kryteria określone w ustawie o VAT dla towarów używanych (art. 43 ust. 2).

Definicja zawarta w ustawie o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r., mianem towarów używanych określa ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel.

W omawianym przypadku przed planowaną sprzedażą samochód używany był przez dokonującą jego dostawy spółkę przez wymagany okres, tj. co najmniej pół roku. W efekcie jego sprzedaż podlega zwolnieniu z VAT.

Przewidziane zwolnienie z podatku niesie jednak ze sobą konieczność dokonania korekty uprzednio odliczonego podatku. Obowiązek ten wynika z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku gdy podatnik miał prawo do odliczenia podatku naliczonego i z niego skorzystał, a następnie prawo to się zmieniło, jest on zobowiązany do dokonania korekty odliczonego podatku. Przyjmuje się bowiem, że w momencie dokonania sprzedaży samochodu dalsze jego użytkowanie służy wyłącznie sprzedaży zwolnionej, co skutkuje utratą prawa do odliczenia podatku w części dotyczącej pozostałego okresu korekty. Długość okresu korekty uzależniona jest od wartości początkowej składnika majątku i dla środków trwałych innych niż nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntów wynosi odpowiednio:

• 12 miesięcy, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym środek trwały wydano do użytkowania - jeżeli jego wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł (art. 91 ust. 7b ustawy o VAT),

• 5 lat, licząc od roku, w którym środek trwały został oddany do użytkowania - jeżeli jego wartość początkowa przekracza 15 000 zł (art. 91 ust. 7a ustawy o VAT).

W przypadku pytającej spółki okres korekty wynosi 5 lat, a sprzedaż samochodu planowana jest w drugim roku jego użytkowania. Jednorazowej korekcie, wykazanej w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż pojazdu, podlegać więc będzie 4/5 z kwoty odliczonego w momencie zakupu VAT (art. 91 ust. 5 ustawy o VAT). Kwota dokonanej jednorazowej korekty VAT w przypadku sprzedaży pojazdu stanowić będzie dla spółki koszt uzyskania przychodu.

WAŻNE!

Kwota dokonanej jednorazowej korekty VAT w przypadku sprzedaży pojazdu stanowić będzie dla spółki koszt uzyskania przychodu.

Dokonując zwolnionej z podatku sprzedaży, należy również pamiętać o tym, że z faktur dokumentujących ewentualne dodatkowe koszty dotyczące tej transakcji, jako związanych ze sprzedażą zwolnioną, nie przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Natomiast zgodnie z art. 90 ust. 5 ustawy o VAT obrotu uzyskanego ze sprzedaży środków trwałych podlegających amortyzacji nie uwzględnia się przy obliczaniu struktury służącej do proporcjonalnego rozliczania podatku. W efekcie zwolniona z VAT sprzedaż samochodu pozostanie bez wpływu na wskaźnik proporcji ustalany dla celów odliczenia VAT z działalności mieszanej.

PRZYKŁAD

W kwietniu 2008 r. spółka zakupiła samochód osobowy od niemieckiego kontrahenta za kwotę 14 000 euro. Akcyza zapłacona z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu wyniosła 1700 zł. Faktura została wystawiona 15 kwietnia, natomiast samochód dotarł do spółki 20 kwietnia. Kurs średni NBP z 14 kwietnia wynosił 3,43/EUR. Kurs ten został użyty do przeliczenia faktury dla celów rachunkowych oraz podatkowych (VAT, PDOP).

W sierpniu 2009 r. spółka sprzedała samochód za 27 000 zł, korzystając ze zwolnienia z VAT dla tej transakcji. Jednocześnie spółka dokonała korekty części odliczonego z faktury zakupu VAT. Do dnia sprzedaży spółka dokonała odpisów amortyzacyjnych o łącznej wartości 29 000 zł (wartość przykładowa).

Obliczenie kwoty korekty:

VAT z faktury dotyczącej nabycia samochodu (14 000,00 euro x 3,43 PLN/EUR) x 22% = 10 564,40 zł

Kwota przysługującego odliczenia VAT w ramach limitu: 6 000,00 zł

Kwota korekty: 6 000,00 zł x 4/5 = 4 800,00 zł

Księgowania:

1. Faktura dokumentująca zakup samochodu (14 000,00 euro x 3,43 PLN/EUR):

Wn konto 301 „Rozliczenie zakupu” 48 020,00 zł

Ma konto 204 „Rozrachunki z dostawcami zagranicznymi” 48 020,00 zł

2. Rozliczenie otrzymanej faktury:

Wn konto 081 „Środki trwałe w budowie” 48 020,00 zł

Ma konto 301 „Rozliczenie zakupu” 48 020,00 zł

3. Podatek akcyzowy dotyczący zakupu samochodu:

Wn konto 081 „Środki trwałe w budowie” 1 700,00 zł

Ma konto 220 „Rozrachunki publicznoprawne” (w analityce: „Rozrachunki z urzędem celnym”) 1 700,00 zł

4. Faktura wewnętrzna dotycząca nabycia samochodu (48 020,00 zł x 22%) = 10 564,40 zł:

Wn konto 223 „VAT naliczony i jego rozliczenie” 6 000,40 zł

Wn konto 081 „Środki trwałe w budowie” 4 564,40 zł

Ma konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” 10 564,40 zł

5. Przyjęcie samochodu do używania:

Wn konto 010 „Środki trwałe” 54 284,40 zł

Ma konto 081 „Środki trwałe w budowie” 54 284,40 zł

6. Odpisy amortyzacyjne za okres użytkowania samochodu:

Wn konto 400 „Amortyzacja” 29 000,00 zł

Ma konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 29 000,00 zł

7. Faktura dokumentująca sprzedaż samochodu:

Wn konto 240 „Pozostałe rozrachunki” (w analityce: konto imienne kontrahenta) 27 000,00 zł

Ma konto 760 „Pozostałe przychody operacyjne” 27 000,00 zł

8. Wyksięgowanie samochodu z ewidencji środków trwałych w związku z jego sprzedażą:

a. wartość początkowa

Ma konto 010 „Środki trwałe” 54 284,40 zł

b. dotychczasowe umorzenie

Wn konto 070 „Umorzenie środków trwałych” 29 000,00 zł

c. wartość nieumorzona

Wn konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne” 25 284,40 zł

9. Kwota korekty VAT:

Wn konto 765 „Pozostałe koszty operacyjne” 4 800,00 zł

Ma konto 222 „Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT należnego” 4 800,00 zł

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 43 ust. 2, art. 90 ust. 5, art. 91 ust. 5 i ust. 7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 116, poz. 979

• § 13 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 212, poz. 1336

Izabela Grochola

główna księgowa w spółce z o.o.